YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/8035
KARAR NO : 2023/9832
KARAR TARİHİ : 17.10.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/566 E., 2023/805 K.
KARAR : Kısmen kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ödemiş 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
SAYISI : 2021/448 E., 2022/825 K.

Taraflar arasındaki tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespiti ile yaşlılık aylığı bağlanması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davacı vekili ve davalı SGK vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlenildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; aksi Kurum işleminin iptali ile davacının tarım Bağ-Kur sigortalılık başlangıç tarihinin 01.06.2001 tarihi olarak tesciline, 01.06.2001 tarihinden itibaren süresi içerisinde ödenmemiş olan prim borçlarının, 7326 sayılı Yasa’dan yararlanmak suretiyle yapılandırılarak davalı Kurum tarafından tahsiline ve davacının yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
II.CEVAP
Davalı SGK vekili cevap dilekçesinde özetle; bu tür davaların kamu düzenini ilgilendirdiğinden özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiğini, 2926 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesi uyarınca ilk defa veya yeniden Kanun kapsamına girenlerden, başvuruda bulunmaksızın kendi istekleri ile prim ödeyenlerin bu ödemelerinin sigortalılık irade beyanı olarak kabul edilebilmesi için yazılı talepte bulunmalarının zorunlu olduğunu, davacının Kuruma bir başvurusunun olmadığından, davacının talebinin 3 aylık hak düşürücü başvuru süresine riayet edilmemiş olması nedeniyle reddinin gerektiğini belirterek, davanın reddini istemiştir.

III.İLK DERECE MAHKEME KARARI
Somut olayda, davacının 2926 sayılı Kanun kapsamında talep ettiği 1 günlük hizmet tespitinin yaşlılık aylığı bağlanırken herhangi bir katkısının olmayacağı, 5510 sayılı Kanun’un 7 nci maddesinin bildirim yükümlülüğü getirse de geçmişe yönelik sigortalılık sağlayacağına dair hüküm içermediği gözetildiğinde, davacının dava açmada hukuki yararı bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

IV.İSTİNAF
A.İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
B.İstinaf Sebepleri:
Davacı Vekilinin İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davacının büyükbaş hayvanlarının olduğunu, bu hayvanların İlçe Tarım Müdürlüğü’nde kayıtları olduğu yönündeki iddialarının dosya kapsamındaki belgeler ile ispatlandığını, halen süt hayvancılığı işi ile iştigal ettiğini, ayrıca kendi tarlalarında tarım ile uğraştığının da dinlenen tanık beyanlarıyla sabit olduğunu, sigortalı kişilerin, müstahsil makbuzu ile gerçekleştirilen tevkifatların davalı Kuruma aktarımının gerçekleşip gerçekleşmediğini takip yükümlülüğünün söz konusu olmadığını belirterek, kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.

C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile inceleme konusu davayla ilgili olarak toplanan deliller değerlendirildiğinde, davacının … Süt Mamülleri A.Ş kesinti bildirim listesinde 2001/5-6-7 dönemlerinde kesintilerinin tespit edildiğine dair SGK Başkanlığının 25.02.2022 tarihli yazısı bulunduğu ve yazı ekinde kesinti bildirim listesinin gönderildiği görülmekle, kesintiyi takip eden ay başından itibaren başlamak üzere 01.06.2001-31.12.2001 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun, sonrasında ise prim ödemesi ve ya Kuruma başvurusu bulunmadığından, sonraki döneme ilişkin talebinin reddi gerektiği, 6100 sayılı Kanun’un 355 inci maddesinde yer alan incelemenin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı, ancak, kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde bunun kendiliğinden gözetileceği yönündeki düzenleme çerçevesinde yapılan incelemede, istinaf yoluna başvuran davacı vekilinin dilekçesinde yer verdiği itirazların yukarıda sıralanan gerekçeler ışığında kısmen yerinde olduğundan başvurunun kısmen kabulüne, yargılamada eksiklik bulunmamakla birlikte, değinilen konuda kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına gereksinim duyulmadığı anlaşıldığından HMK 353/1-b.2. maddesi gereğince belirlenen aykırılık düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki hüküm fıkrası oluşturulmuştur.

HÜKÜM: A-) Davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile Ödemiş 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi’nin 01.12.2022 tarih, 2021/448 Esas ve 2022/825 Karar sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.2 maddesi uyarınca kaldırılmasına,

1-Davanın kısmen kabulü ile

Davacının 01.06.2001-31.12.2001 tarihleri arasında 2926 sayılı Kanun’a tabi tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine,

2- Davalı Kurum harçtan muaf olmakla, harç alınmasına yer olmadığına, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafça yatırılan 118,60 TL harcın davacıya iadesine,

3- Davacı tarafça yapılan 514,00 TL yargılama giderinden 257,00 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4- Davalı tarafça yapılan 49,45 TL yargılama giderinden 24,73 TL’sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5- 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6- 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7- Davacı tarafça yatırılan 671,90 TL istinaf harç giderinin talep halinde davacıya iadesine,
8- 6100 sayılı Kanun’un 333. maddesi gereğince, taraflarca yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısımlarının karar kesinleştiğinde kendilerine geri verilmesine,
V.TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı SGK vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı Vekilinin Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf sebepleri doğrultusunda hükmün temyiz incelemesi sonucu bozulmasını istemiştir.
2.Davalı SGK Vekilinin Temyiz Sebepleri
Davalı SGK vekili; kararın eksik inceleme ve hatalı değerlendirmeye dayalı olduğunu belirterek, temyizen bozulmasını istemiştir.
C.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespiti ve yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun geçici 7 nci maddesi delaletiyle mülga 2926 sayılı Kanun’un 2, 3, 6, 9 ve 10. maddeleri.
3.Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, dosyada yer alan tüm bilgi ve belgelerin incelenmesinde, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz karar harcının temyiz eden ilgiliden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.