YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/7485
KARAR NO : 2023/7839
KARAR TARİHİ : 12.07.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/771 E., 2022/1756 K.
KARAR : Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kozan 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
SAYISI : 2018/334 E., 2019/878 K.
Taraflar arasındaki Bağ-Kur sigortalılık tespiti ve ölüm aylığı bağlanması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacının eşi ve murisi…ın 24.05.2018 tarihinde vefat ettiğini, müvekkilinin kendisine eşinden maaş bağlanması için … SGK kurumu İl Müdürlüğü’ne bağlı Kozan SGK müdürlüğü’ne 09.07.2018 tarih 7493019 sayılı ile başvurduğunu, davalı kurumun davacıya şifahi olarak murisin sigortalılığının yeni olduğunu, mevut kayıtlara göre eksik sigortalı olduğu gerekçe gösterilmek suretiyle müvekkilinin talebinin reddedildiğini, davacının eşi ve murisi…ın 25.07.2000 tarihinden itibaren Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine ve davalı kuruma sigortalı olarak tesciline, başvuru tarihi itibariyle davacıya ölüm aylığı bağlanmasına, şu ana kadar ödenmeyen maaşların yasal faizi ile birlikte ödenmesine, 7143 sayılı Kanun gereğince ihya talebi hususunda haklarının saklı tutulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun’un 4/b-1 maddesi ve 8 inci maddesi gereği Gelir İdaresi Başkanlığı’nın elektronik ortamda intikal eden vergi mükelleflerinin tescillerinin 01.10.2008 tarihinde başlatılıp vergi kaydının sona erdiği 29.12.2011 tarihine kadar hizmet ihyası yapıldığını, davalı kurumun işleminin yasal olması sebebiyle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesince; “… Yukarıda açıklanan nedenlerde dikkate alınarak, davacının murisi…ın Kozan Bakkallar ve Bayiler Odasına kayıt yaptırdığı 25.07.2000 tarihinden itibaren Bağkur sigortalısı olduğunun tesipiti gerektiği, ancak 25.07.2000 tarihinden 01.10.2008 tarihine kadar birikmiş Bağ-kur Sigorta primlerinin ödenmesi gerekeceği, ayrıca 09.07.2018 tarihinde ölüm aylığı bağlanmasını talep ettiği, bu tarihten itibaren ölüm aylığı bağlanmasını talep etmiş ise de, müteveffanın 25.07.2000 tarihinden sonraki prim borçlarını ödemesi ve sonrasında tahsis talebinde bulunması gerektiği için 09.07.2018 tarihinden itibaren aylık bağlanması, ödenmeyen aylıkların yasal faizi ile birlikte ödenmesi talebinin yasal dayanağı bulunmadığı kanaatine varılarak davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
Davanın kısmen kabulüne kısmen reddine,
-Davacının murisi…ın 25.07.2000 tarihi ile 01.10.2008 tarihleri arasında Bağ-Kur sigortalı olduğunun tespitine, davacının murisi…ın 25.07.2000-01.10.2008 tarihleri arasında ödemediği bağkur prim borçlarının kurum tarafından davacıdan tahsiline,
-Davacının ölüm aylığı bağlanması ve şu ana kadar ödenmeyen maaşların yasal faizi ile birlikte davalı kurumca ödenmesi talebinin muris…ın ödenmeyen primlerinin olduğu anlaşılmakla reddine, …” karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili, murisinin eksik primi olmasına rağmen sigortalılığının mevcut olduğunu, davalı lehine vekalet ücreti hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu iddia etmiş, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2.Davalı … vekili, davacının 25.07.2000-01.10.2008 yılları arasında hizmetinin göründüğünü, davacı 25.07.2000-01.10.2008 tarihleri arasındaki Bağ-Kur prim borçlarını Kuruma ödemediğini, davacı Bağ-Kur sigortalısı olarak kabul edilse bile prim borçlarını ödemediğinden ve emeklilik için gerekli şartları taşımadığından emekli olmasının mümkün olmadığını, davacının 25.07.2000-01.10.2008 tarihleri arasında bağ-kur hizmetini de somut delillerle ispat edemediğini iddia etmiş, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; “…Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 24.05.2018 tarihinde vefat eden muris…ın bakkallık faaliyeti nedeniyle 01.07.2000-11.09.2006 tarihleri arasında ve minübüs işletmeciliği faaliyetinden 12.09.2006-29.12.2011 tarihleri arasında vergi kaydının bulunduğu, murisin vefatından sonra davacının 09.07.2018 tarih 7496019 sayılı yapılandırma başvurusu üzerine minibüsçülük faaliyetinin bulunduğu süreç için Kurum tarafından 4/b kaydının başlatıldığı anlaşılmaktadır.
Dosya muhteviyatına göre, murisin, zorunlu sigortalılık koşullarına sahip olduğu dönemde ve 1479 sayılı Kanun geçici 18 inci maddesi ile 5510 sayılı Kanun’un geçici 8 inci maddesinde belirtilen sürede zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olarak tescili yönünde herhangi bir başvurusu veya prim ödemesinin bulunmadığı görülmekle dosya kapsamı ve mevcut delil durumu dikkate alındığında mahkemenin bağkur tespitine yönelik kabul kararı yerinde değildir. Kabule göre de aylık bağlanma koşulları oluşmadığından davanın tümüyle reddi gerekir.” gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili özetle; vergi ve oda kayıtlarına istinaden re’sen tescil yapılması gerektiğini, Kurumun süreleri kabul etmemesi sonucu primleri yatırmadıklarını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Bağ-Kur sigortalılık tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 1479 sayılı Kanun’un Geçici 18 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz karar harcının temyiz eden ilgiliden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.