YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/7327
KARAR NO : 2023/8419
KARAR TARİHİ : 20.09.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
HÜKÜM/KARAR : Kabul
Taraflar arasında Mahkemesinde görülen Kurum işleminin iptali davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalı Kurumca müvekkilleri adına işveren sıfatıyla 2.9700.01.01.1185531.048.01.56 numarası ile resen açılan dosyasının dava sonuna kadar tedbiren durdurulmasına, davalı Kurumca 27.11.2015 tarih, 16626265 sayı ile düzenlenen 5924TL idari para cezasının dava sonuna kadar tedbiren durdurulmasına, davalı Kurumca 27.11.2015 tarih, 16626581 sayı ile gönderilen ve 2014/7 tarihinden 2015/7 tarihine kadarki döneme ait işveren sıfatıyla aylık bildirge düzenlenmesi istenilen talebin dava sonuna kadar tedbiren durdurulmasına, davalı Kurumca işveren sıfatıyla davacı müvekkilleri adına yapılan 1185531.048 no’lu resen tescilin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle;Kurum işleminin yerinde olduğunu, davacı …’in ikametinin Adana’da olduğu belirtilmişse de hem mülkerin idaresi hem de yaşlı anne babasının bakımı için sık sık Muğla’da kaldığını, bu süre zarfında konak şeklinde olan evin idaresi ve evdeki hasta ve yaşlıların bakımı için bizzat kendisinin işçi bulduğunu, davacılardan …’nun da doğduğundan beri bu evde yaşadığını, kendisi ev işlerini yapamadığından bizzat işçi çalıştırmak zorunda olduğunu, davacıların tümünün işveren olduğunu, dava dilekçesindeki iddiaların inanılması zor iddialar olduğunu, 1991 doğumlu Turgut’un ise her ne kadar tahsilini …’da tamamlıyor olsa da malvarlığının büyük bir kısmını babası olan davacı vekili … yaşadığı halde kendisine bağışlayan babaannesine ve buna izin veren hasta amcası ve yaşlı halasına bakması gerektiğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Dahili Davalı … vekili 18.03.2016 tarihli cevap dilekçesinde özetle; dava konusu tutanağın düzenlendiği adreste hizmet akdiyle çalışan müvekkilinin sigortasız çalıştırıldığını, tutanağın …’nun huzurunda dünlenip imzalanmasının tesadüf olmadığını, hizmet akdinin Firuzan Topaloğlu’na bakılması için yapıldığını, ancak Firuzan Topaloğlu’nun 94 yaşında olması ve alzheimer hastası olması gibi nedenlerle hizmet akdini bu kişinin yapmasının mümkün olmadığını, hizmet akdini işveren olarak … ve vekili …’nun yaptığını, SGK denetmenlerince düzenlenen tutanağın gerçeğe uygun olduğunu, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 12.07.2019 tarihli ve 2019/160 Esas, 2019/519 Karar sayılı kararıyla;
davacılar vekilinin açmış olduğu davanın kabulüne,
Davalı … tarafından davacı adına işveren sıfatı ile 2.970.01.01.1185.531.048.01.56 (1185531.048) numarası ile resen açılan dosyanın tedbiren durdurulmasına,
Davalı Kurumca davacı için 27.11.2015 tarihli ve 16626265 sayı numarası ile düzenlenen 5.924,00 TL para cezasının tedbiren durdurulmasına,
Davalı Kurumca 27.11.2015 166265 sayı ile gönderilen 2014/7 tarihinden 2015/7 tarihine kadarki döneme kadar işveren sıfatı ile aylık bildirge düzenlenmesi istenilen talebin tedbiren durdurulmasına,
Davalı Kurumca davacılar adına yapılan 1185531.048 nolu resen tescil işleminin iptaline karar verilmiştir.
IV.İSTİNAF
Davalı Kurum vekili istinaf dilekçesinde, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
… Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin 02.02.2022 tarih, 2019/1663 Esas, 2022/319 Karar sayılı kararı ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekilince temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 07.06.2022 tarihli ve 2022/4507 Esas, 2022/8640 Karar sayılı bozma ilamında;
2.1- Mahkemece, davacının komşuları, aile dostları, Kurum raporunu hazırlayan denetmenlerin beyanları esas alınmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de; özellikle dahili davalı …’ın çalışmasının varlığı ve niteliği yönünden tanık ifadeleri yeterli olmayıp, verilen karar eksik araştırma ve hatalı değerlendirmeye dayalıdır. Mahkemece; komşu iş yeri sahipleri, bina sakinleri, kapıcılar tespit edilerek tanık sıfatıyla bilgi ve görgülerine başvurulmalı, bu kapsamda hem dahili davalı …’ın hem de Sadıka’nın çalışmalarının varlığı ve niteliği tam olarak belirlenmeli elde edilecek tüm deliller bir arada değerlendirilerek uyuşmazlık konusu, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; Kurum denetiminin yerinde olup olmadığı belirlenmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden bahisle karar bozulmuştur.
B. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tanık beyanları da gözetildiğinde, davalılar Sadıka ve Sultan’ın, davacı …’nun kısıtlı oğlu Hüseyin Mert ile birlikte yaşadığı evde çalıştıkları, Sadıka’nın ilkokuldan sonra Firuzan Topaloğlu’nun yanında yaşadığı, Sultan işe girdikten bir süre sonra davacı …’ın hastalandığı, Firuzan’ın eşinden kalan aylığını bankadan davalı …’nın çektiği ve hem kendi ücretini hem de davalı …’ın ücretini bu aylığın içinden aldığı, denetim sırasında evde bulunan …’nun ise Firuzan’ın kızı olduğu ve Adana’da yaşadığı, ancak denetim sırasında annesine bakmak için evde bulunduğu, denetmen raporunda …’nın 13.09.2012 tarihinde ve …’nin 01.01.2009 tarihinde işe alındıklarının ifade edildiği ve Firuzan Topaloğlu’nun ise 04.05.2015 tarihinde kısıtlandığı, davalılar ile hizmet akdinin yapıldığı tarihlerde Firuzan’ın sözleşme yapma ehliyetini haiz olduğu ve davalılarla belirsiz süreli sözleşme yapıldığı anlaşılmakla, adlarına iş yeri tescili yapılan tapu maliklerinin işveren sıfatları bulunmadığı ve Kurumun resen tescil işleminin usul ve yasaya aykırı olduğu kanaatiyle;
Davanın kabulü ile
Kurumun 1185531.048 sicil numarasında re’sen tescil işleminin iptaline,
Tedbirin karar kesinleştiğinde kaldırılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; Kurum işleminin hukuka ve kanuna uygun olduğunu ve aksinin ispatlanamdığını belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 200 ve 202 inci maddeleri,
2- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 86 ıncı maddesi
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; kararın bozulmasını gerektirecek bir husus görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle davalı vekillinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
20.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.