YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/7217
KARAR NO : 2023/7832
KARAR TARİHİ : 12.07.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1802 E., 2023/547 K.
KARAR : Esastan red
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 8. İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/339 E., 2021/248 K.
Taraflar arasındaki kesilen aylığın tekrar bağlanması, menfi tespit ve alacak davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davalı Kurum vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı müvekkilinin eşi …ın 1984 yılında vefat ettiğini, Emekli Sandığına tabi olup ölümü üzerine dul maaşı bağlandığını, eşinden aylık almakta iken, babası …ın 1994 yılında vefat etmesi üzerine 01.11.2002 tarihinden itibaren Bağ-Kur’dan yetim aylığı bağlandığını, kurum tarafından 13 yıl sonra (2016 yılında) eşinden de aylık aldığı gerekçesiyle babasından almakta olduğu aylığın kesildiğini, müvekkiline 20.829,39 TL borç çıkarıldığını, babasının ve eşinin 1 Ekim 2008 tarihinden önce vefat ettiğini belirterek, kesilen yetim aylığının tekrar bağlanmasını, kesilme tarihinden dava tarihine kadar ödenmeyen yetim aylıklarının faizleri ile birlikte ödenmesini, borçlu olmadığının tespitini, davacının maaşından yapılan kesintilerin durdurulmasını, ayrıca SGK’ ya geri yapılan ödemelerin faizi ile birlikte iadesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; kurum tarafından tesis edilen işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile “… davacının gerek 5434 sayılı Kanun kapsamında eşten gerekse 1479 sayılı Kanun kapsamında babasından aylık alması gerektiği, buna aykırı olarak bulunan aylık kesmeye yönelik kurum işleminin ortadan kaldırılarak birikmiş aylık tutarı olan 48.715,67 TL’nin ödendiği, kesilen yetim aylığının yeniden bağlanması ve birikmiş aylıkların ödenmesi üzerine aylıkların ödenmesi noktasında davanın konusuz kaldığı, bu konuda alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli ve hüküm kurmaya yeterli bulunduğu, davanın konusuz kalması halinde HMK’nın 331 inci maddesi uyarınca davanın açıldığı tarihteki haklılık durumuna göre yargılama giderleri ile vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği, geç ödenen aylıklar nedeni ile, aylıkların ödenmesi gereken tarihlerden itibaren 31.12.2020 tarihine kadar yasal faizi ve eşinden almakta olduğu dul aylığından yapılmış olan kesinti tutarlarının, kesinti tarihlerinden başlayacak yasal faizleri ile birlikte davacıya ödenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmış, aşağıdaki hüküm oluşturulmuştur.” gerekçesiyle “1-Davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına,
2-Geç ödenen aylıklar nedeni ile aylıkların ödenmesi gereken (ay be ay) tarihlerden itibaren 31.12.2020 tarihine kadar yasal faizi ve davacının eşinden almakta olduğu dul aylığından yapılmış olan kesinti tutarlarının kesinti tarihlerinden başlayacak yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesi gerektiğinin tespitine, ” dair karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Kurum vekili istinaf dilekçesinde özetle; kurumca yapılan işlemlerde bir hata bulunmadığını, davacı tarafın kurum işlem sonucunu beklemeden dava açtığını belirterek, kararının kaldırılmasını, davanın reddini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararı yerinde bulunarak istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Kurum vekili temyiz dilekçesinde; kurum işleminin yerinde olduğunu belirterek kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 1984 yılında vefat eden eşi üzerinden 5434 sayılı Kanun kapsamında ölüm aylığı alan davacıya 1993 yılınd vefat eden babası üzerinden 1479 sayılı Kanun kapsamında bağlanan ölüm aylığının kesilmesi işleminin yerinde olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 1479 sayılı Kanun’un 45 ve 46 ncı maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.