YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/7101
KARAR NO : 2023/7796
KARAR TARİHİ : 12.07.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1126 E., 2023/672 K.
KARAR : Esastan red
İLK DERECE MAHKEMESİ : … Anadolu 20. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/35 E., 2023/18 K.
Taraflar arasındaki (1) gün süre ile sigortalı çalıştığının tespiti tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Kurum vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı Kurum vekilinin başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı SGK vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde, davacının davalı iş yerinde 01.09.1992 tarihinde işe başladığı halde Kuruma bildiriminin geç yapıldığı ve yaşlılık aylığı bağlanması yönünden müvekkilinin mağdur olduğu ileri sürülerek, davacının davalı iş yerinde 01.09.1992 tarihinde işe başladığının ve en az 1 gün çalışmış olduğunun tespitine karar verilmesi talep edilmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; huzurdaki davanın haksız ve yasal dayanaktan yoksun olduğunu, davacının çalışmaları bakımından müvekili Kurum kayıtlarının esas olduğunu, davanın 5 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, çalışmaların gerçek ve fiili olduğunun ispatlanması gerektiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı … yönünden usulüne uygun tebligat yapıldığı halde duruşmalara gelmediği ve cevap da vermediği anlaşılmıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece, davanın kabulüne davacının davalı iş yerinde 01.09.1992 tarihinde işe başladığının ve 1 gün çalışmış olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davalı Kurum vekili istinaf dilekçesinde, fiili çalışmanın varlığının kabulü için işe giriş bildirgesinin verilmiş olmasının yeterli olmadığını, işveren tarafından Kuruma 1992/1-2-3 dönem bordrolarının sunulmamış olması nedeniyle fiili çalışmanın kabulünün mümkün olmadığını, davacı tarafın iddiasını ispat edecek herhangi bir yazılı delil bulunmadığını beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı … Demir Çelik ve Toprak Sanayi Anonim Şirketi vekili, davanın hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, davacının müvekkiline ait işyerinde iddia edilen şekilde bir çalışmasının bulunmadığını, tanık beyanlarının tek başına fiili çalışmanın ispatı için yeterli olmadığını, dosyaya somut herhangi bir delil sunulmadığını beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile “… Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında inceleme konusu davayla ilgili olarak toplanan kanıtlar ve tüm dosya kapsamı değerlendirildiğinde, bildirgenin yasal hak düşürücü süre içerisinde Kuruma verilmesi ve içeriğindeki kimlik bilgilerine göre davacıya aidiyetinin belirlenmesi, 506 sayılı Kanun’un bildirgenin düzenlendiği tarihte yürürlükte olan 9 uncu maddesinde yer alan, işverenin, çalıştırdığı sigortalıları, bildirgelerle en geç bir ay içinde Kuruma bildirmek zorunda olduğu yönündeki düzenlemeye göre, 4447 sayılı Kanun’un yürürlük tarihi öncesinde Kuruma sunulan bildirgenin çalışma olgusunun karinesini oluşturması ve davacı yararına oluşan bu yasal karinenin aksini ortaya koyacak herhangi bir kanıtın Kurumca ileri sürülmemesi, işyerinin, uyuşmazlık konusu tarihi kapsar biçimde 506 sayılı Kanun kapsamında faaliyetinin bulunması, yasal yönteme uygun olarak gerçekleştirilen bildirgeye dayalı tescilin Kurumca çekişmesiz sürdürülmüş olması, bildirgenin düzenlendiği tarihten itibaren süregelen dönemde prim ödemesi gerçekleştirmeyen işveren hakkında, sigortalıların sosyal güvenlik haklarını koruma anayasal yükümlülüğü altındaki Kurum tarafından herhangi bir işlem yapılmamış olmasının sigortalı aleyhine sonuç doğuramayacağına ilişkin hukuksal gerçeklik, ayrıca bilgi ve görgülerine başvurulan tanıkların da iddiayı doğrulayan aydınlatıcı ve net anlatımları karşısında, davalı …şirketi ile davacı arasındaki uyuşmazlık konusu tarihte hizmet akdine tabi 1 günlük çalışma olgusunun varlığı belirgin bulunmakla, anılan tarihin sigortalılık başlangıcı olduğuna yönelik mahkeme kararında isabetsizlik bulunmamakla birlikte, davalı … şirketi ile davalı …şirketi arasında dosya kapsamından organik ve fiili bağ tespit edilememesi, işe giriş bildirgesinin davalı …Şirketi adına kayıtlı işyerinden düzenlenmesi gözetildiğinde, davalı … şirketi yönünden davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu, anlaşılmıştır…” gerekçesiyle davalı SGK vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı … Demir Çelik Toprak Sanayi Anonim Şirketi vekilinin istinaf talebininkabulüyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına,
Davalı …Demir Çelik İnşaat Malzemeleri Pazarlama Tic. A.Ş.’ye yöneltilen istem yönünden kabulü ile…nın davalı …Demir Çelik İnş. Mal. Paz. Tic. A.Ş. adına 0283536 sicil numarasıyla tescilli işyerinde 15.03.1992 tarihinde (1) gün fiilen dönemin asgari ücreti ile çalıştığının, (1) günlük sigorta priminin, prim ödeme gün sayısına dahil edilmesi gerektiğinin ve davacının Sigortalılık Başlangıç tarihinin 506 sayılı Kanun’un 60/G md.göre 18yaşını ikmal ettiği 15.10.1993 tarihi olduğunun tespitine,
Davalı … Demir Çelik ve Toprak San. A.Ş.’ye yöneltilen istem yönünden, davanın husumet yokluğundan reddine, karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı SGK vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Kurum vekili, istinaf dilekçe içeriğini tekrarla kararın temyizen bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık 01.09.1992 tarihinde (1) gün süre ile sigortalı çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun 2 inci, 108 inci maddesi hükümleridir.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, dosyada yer alan tüm bilgi ve belgelerin incelenmesinde, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Kurum vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.