YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/6429
KARAR NO : 2023/5947
KARAR TARİHİ : 25.05.2023
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
HÜKÜM/KARAR: Davanın kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen kurum işleminin iptali davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı ve davalı Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dilekçesinde özetle; davalı kurum kayıtlarında 4 4120 01 01 1062572 031 05 62 sicil sayılı dosyada işlem gören müvekkili şirkete ait inşaat ile ilgili olarak … ve … isimli işçilerin işe girşi bildirgesinin aylık prim ve hizmet belgelerinni kuruma verlmemesi-sigortasız çalıştırıldıkları iddiasıyla 29.07.2015 tarih ve 10523712 sayılı yazı ile bu işçilere ilişkin “Ek aylık prim ve hizmet belgesinin düzenlenerek gönderillmesi”nin talep edildiğini ilgili şahısların müvekkili şirketin işçisi olmaması ve işleme dayanak olan tespit tutanağı ve raporun usulüne uygun olmaması nedeniyle kuruma itirazda bulunulduğunu belirterek kurum işleminin iptalini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle;
SGK Denetmenliği tarfından tanzim edilen 29.06.2015 tarih ve 2015/NK/058 sayılı tutulan rapor eki 26.06.2015 tarihli tutanakta … Metal Bağlantı Elm.Demir Çel. Mam. San.ve T.A.Ş.de … ve …’nun 26.06.2015 tarihinden itibaren çalıştığı ancak kurumlarında 2015/06 dönemine aylık prim ve hizmet belgesinin verilmediğinin anlaşıldığını,buna karşın davacının bahsi geçen kişilerin kendi şirket işçileri olmadığını, 1068521.031 sicil sayılı dosyada işlem gören… unvanlı işyeri çalışanları olduunu belirterek Ek APHB düzenlenmesine itiraz ettiğini, bunun üzerinde… unvanlı işyerinden yapılan incelemede anılan sigortalıların 24.06.2015 tarihinde işe girişlerin yapıldığı ancka işe giriş belgelerinin utanığının tutulduğu 26.06.2015 tarih olan yasal süresi dışında kuruma verildiğinin görüldüğünü, belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 12.05.2016 tarih, E.2015/862, K.2016/482 sayılı kararıyla; davacı şirket yüklenici firma olan dava dışı… -Körfez aydınlatma ünvanlı yüklenici firmaya kendisine ait okul inşaatının bütününü değil, yalnızca asıl işin bir bölümü olan elektrik işlerini verdiği, elekrik işinin yapılmasının bağımsız bir iş sayılarak, anahtar teslimi yapılan bir is olarak nitelendirilemeyeceği bu nedenle davacı şirket ile dava dışı… -Körfez aydınlatma ünvanlı yüklenici firma arasında yukarıda izah edilen şekil ve şartlarda asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğu, dava dışı işçiler … ve … isimli işçiler asıl işvereni konumunda bulunan davacıya ait okul inşaatında fiili olarak çalıştığı sabit olduğu, davacının yüklenici firmanın işçilerinin işe giriş bildirgesinin, aylık prim ve hizmet belgelerinin kuruma verilmemesi konusunda davacı şirketle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu, tüm hususlar birlikte değerlendirildiğinden davalı kurumun işlemi yasal olduğu, davacının itirazının yersiz olduğu kanaatine varılarak davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Dairenin 21.05.2019 tarih ve E.2017/53, K.2019/4593 sayılı kararında; davalı Kurum tarafından yapılan denetim sonrası, davacı işyerinde çalıştığı tespit edilen … ve … için bir takım belgelerin istenilmesi üzerine, ilgililerin dava dışı…’nun işçileri olduğundan bahisle yapılan itirazın reddine dair kurum işleminin iptali istemine ilişkin olmakla, mahkemece verilecek hüküm, kurumca çalıştığı tespit edilen … ve … ile yine dava dışı…’nun hak alanını da ilgilendireceğinden, 6100 Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 124 üncü maddesinin “…maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hâkim tarafından kabul edilir. Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hâkim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir…” hükmü uyarınca, yukarıda adı belirtilen şahıslara usulüne uygun şekilde husumet yöneltilmesi, ilgili şahısların göstereceği bütün deliller toplandıktan sonra, tüm deliller birlikte değerlendirilerek varılacak sonuca göre hüküm kurulması gereğine işaret edilerek karar bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı şirket yüklenici firma olan dahili davalı … isimli şirketin okul inşaatının işlerini yapmak üzere anlaşıldığı yapılan anlaşmaya istinaden yapılacak tüm işlerin personel ve malzeme giderinin dahili davalı … ‘ ya ait olduğu, dahili davalıların beyanlarından da anlaşılacağı üzere dahili davalı … ve …’ yu…’nun işe aldığı tespit edilmek ile, yapılan işin okul inşaatının bütününü kapsayarak anahtar teslimi iş olarak nitelendirileceği bu nedenle davacı şirket ile dahili davalı … arasında yukarıda izah edilen şekil ve şartlarda asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğu, dava dışı işçiler … ve … isimli işçiler,…’nun işçileri olduğu, davacıya ait okul inşaatında fiili olarak çalıştıkları sabit olduğu,…’nun davacı şirketin işçilerin işe giriş bildirgelerinin aylık prim ve hizmet belgelerinin kuruma ibrazı hususunda yasal bir sorumluluğunun bulunmadığı kanaatine varıldığı,…’nun işçilerinin işe giriş bildirgesinin, aylık prim ve hizmet belgelerinin kuruma verilmemesi konusunda şahsının sorumlu olduğu, tüm hususlar birlikte değerlendirildiğinden davalı kurumun işleminin hukuki geçerliliği bulunmadığı neticesinde davacı tarafından yapılan itirazının yerinde olduğu kanaatine varılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı kurum vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili, karar gerekçesinde asıl/alt işveren ilişkisi olduğuna dair ibarenin gerekçeden çıkartılması şeklinde düzeltme yapılması gerektiğini beyanla İlk Derece Mahkemesince verilen kararın düzeltilerek onanmasını talep etmiştir.
2.Davalı kurum, işe giriş bildirgelerinin yasal süreden sonra kuruma intikal ettirildiğini, kurum aleyhine vekalet ücreti ve yargılama gideri yükletilemeyeceğini beyanla İlk Derece Mahkemesince verilen kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 428 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası ile 5510 sayılı Kanun’un 86/7 ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2/6 ıncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz eden taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin ilgiliden alınmasına,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,25.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.