YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/6054
KARAR NO : 2023/6768
KARAR TARİHİ : 13.06.2023
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2018/322 E., 2022/846 K.
HÜKÜM/KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen itirazın iptali davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Kurum vekili özetle;Kurum sigortalılarından…’ün mirasçısı olan davalının ölüm aylığı aldığını, 30.01.1991 tarihinde davalının isteğe bağlı bağkurdan emekli olduğunu ve aylık aldığını ancak…’den dolayı ölüm aylığı almayada devam ettiğini, 15.02.1991 – 20.06.2008 tarihine kadar bu aylıkların kendisine ödendiğini, yapılan bu ödemelerin fark edilmesi üzerine, davalıya yapılan toplam 56.347,31.TL nin tahsili amacı ile … 2 İcra Müdürlüğünün 2009/4412 takip sayılı dosyası ile icra takibine başlandığını, ancak davalının haksız ve yersiz bir şekilde borcu bulunmadığından bahisle icra takibine itiraz ettiği ve takibin durduğunu, bu nedenle davalının icra dosyasına yaptığı itirazın iptali ile % 40 icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde ve beyanlarında özetle; davalı müvekkiline yapılan ödemelerin davacı kurumun hatasından kaynaklandığını, davalı müvekkilinin bu ödemlerin yapılması ile ilgili olarak her hangi bir hatasının bulunmadığını bu nedenle açılan davayı kabul etmediklerini davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 25.01.2017 tarihli ve 2013/444-2017/57 sayılı kararıyla; davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1.Mahkeme kararına karşı davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizin 20.11.2017 tarihli ve 2017/4339 E. 2017/8085 K.
sayılı ilamında; ” ..davalının 01.08.1957 – 02.01.1962 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi 1388 gün sigortalılığı ile 01.09.1979 – 30.01.1991 tarihleri arasında ev kadını olarak isteğe bağlı 1479 sayılı Kanuna tabi 4109 gün sigortalılığına binaen yaşlılık aylığı tahsis koşullarının oluşması nedeniyle 2829 sayılı Kanun’un 8 inci maddesinin birinci fıkrası gereğince 1479 sayılı Kanun hükümlerine göre 01.02.1991 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlandığı dosya kapsamından anlaşılmıştır. Davalının, annesi üzerinden 506 sayılı Kanun uyarınca ölüm aylığı bağlanırken verdiği imzasını içerir beyan ve taahhüt belgesinde; “Sosyal Sigortaya veya çeşitli Emekli Sandıklarına tabi yaşlılık aylığı alması halinde derhal Kuruma bildireceğine” ilişkin taahhütte bulunmasına rağmen; davalının, içerisinde 506 sayılı Kanununa tabi zorunlu sigortalı olarak çalışma günlerinin de dahil edilerek 1479 sayılı Kanun hükümlerine göre yaşlılık aylığı bağlandığını, Kuruma bildirmemesi karşısında, davalının, 5510 sayılı Kanun 96/a maddesindeki düzenleme uyarınca on yıllık sürede yapılan ödemeleri iadeyle yükümlü bulunmaktadır…” gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B.İkinci Bozma Kararı
1.Uyulan bozma ilamı sonrası davanın kısmen kabulüne dair Mahkeme kararına karşı davacı ve davalılardan …’ün mirasçıları avukatları ile Murat Dogri vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizin 20.11.2017 tarihli ve 2017/4339 2017/8085 sayılı ilamında; ” ..Bozma sonrası yapılan yargılama sürecinde, davalı …’ün vefat etmesi üzerine mirasçıların davaya dahil edildikleri, karar duruşması öncesinde; davaya dahil edilen davalı vekilleri tarafından mahkeme ve dosya numarası da belirtilmek suretiyle mirası hükmen red davası davası açtıklarının beyan edildiği, sonucunun beklenilmesi talebinde bulundukları, mahkemece, davalı vekilinin beyanı doğrultusunda araştırma yapılmaksızın mirasın reddi davası sonucu beklenilmeden karar verildiği anlaşılmaktadır.Mahkemece, mirasın reddi davasının sonucu beklenmeli, sonucuna göre karar verilmeli, mirasın reddi davasının reddi halinde davalılar aleyhine icra inkar tazminatına da hükmedilmek suretiyle mevcut şekilde karar verilmelidir…” gerekçesiyle karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, “… Davalılardan … yönünden … 2. İcra Müdürlüğü’nün 2009/4412 Esas sayılı takibine vaki itirazın 22.622,90 TL. asıl alacak ve 9.104,25 TL. işlemiş faiz olmak üzere toplam 31.727,15 TL üzerinden takibin devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine,2-Davalılar …, … ve Vedat Doğri yönünden davanın reddine,3-Davacı tarafın icra inkar tazminatı talebinin reddine, … ” dair karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Kurum vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı Kurum vekili temyiz dilekçesinde; % 40’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesi gerekirken davanın kısmen reddine karar verilmesi hatalı olmuştur. gerekçesi ile kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı … ev kadını olup, isteğe bağlı Bağ-kur sigortalısı olduğu ve isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalılığı nedeniyle kendisine yaşlılık aylığı bağlandığı dikkate alındığında annesi nedeniyle kendisine ödenen ölüm aylıklarının istirdatının mümkün olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 114 ncü maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun ilgili maddeler.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davacının aşağıdaki bent dışındaki sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Mahkemece, bozma ilamı gereği tam olarak yerine getirilmeyerek; kurum lehine icra inkar tazminatına hükmedilmemiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
3.Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un Geçici 3 üncü maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı Kanun’un 438 inci maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davacı Kurum vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. İlk derece Mahkemesi kararının 3 numaralı bendinde yer alan ” icra inkar tazminatı talebinin reddine,” ibarelerinin silinerek yerine, “… 2. İcra Müdürlüğü 2009 / 4412 Esas nolu icra dosyasında takip konusu alacağın %20’si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacı Kuruma verilmesine,” ibarelerinin yazılmasına ve hükmün bu şekli ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 13.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.