YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/6045
KARAR NO : 2023/6071
KARAR TARİHİ : 29.05.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tarım bağ-kur sigortalılığının tespiti davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulü ile incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, müvekkilinin tescilinin prim tevkifatına göre 01.06.2002 tarihinde yapıldığını, ancak müvekkilinin 1995 yılı mahsulü için … Şeker Fabrikasına verdiği üründen dolayı 12.02.1996 tarihli Bağkur İl müdürlüğüne 20.06.1996 tarihinde yatırılan prim tevkifatı ve Kırşehir Şeker Fabrikasına verdiği üründen dolayı 1998 yılında yapılan prim tevkifatları bulunduğunu, sigortalılık başlangıcının bu ilk yapılan tevkifata göre düzeltilmesi gerektiğini belirterek1996 ve 1998 yıllarında yer alan kesintiler dikkate alınarak sigortalılığın düzeltilmesini talep edilmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, davacının tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak kayıt ve tescilinin bulunmadığını, 22.05.2007 tarih ve 26529 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2926 sayılı Kanunun uygulama tebliğinde değişiklik yapılmasına ilişkin değişiklik yapılmasına ilişkin 7 seri numaralı Tebliğ uyarınca tevkifat tutarının kurum hesabına intikal etmesi şartıyla tevkifat yapılan yılı takip eden aybaşından itibaren sigortalılıkları başlatılır hükmü uyarınca davacının talebinin haksız olduğunu, davanın reddi gerektiğini beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 23.05.2019 tarihli ve 2018/290 Esas, 2019/365 Karar sayılı kararıyla davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı kurum vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 29.01.2021 tarihli ve 2019/1852 Esas, 2021/58 Karar sayılı kararıyla; somut olayda, davacı adına 1996 ve 1998 yıllarında kesinti bulunmasına rağmen Kurum tarafından kesintilerin iade edildiği gerekçesiyle davacının tarım bağ-kur sigortalısı olarak tescil edilmemesi hatalı olduğu, bu nedenlerle dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Daire kararında; dosya içerisinde bulunan kurum yazılarında 1998 yılında yapılan tevkifat kesintisinin 1999 yılının mayıs ayında kuruma intikal ettiği, 22.05.2000 tarihinde ise davacıya iade edildiği,12.02.1996 tarihinde yapılan tevkifat kesintisinin 20.06.1996 tarihinde kurum kayıtlarına intikal ettiği ancak iade edildiği belirtilmekte ise de; prim iadesinin davacının talebi üzerine yapıldığını gösteren bir belgenin bulunmadığı görülmektedir. Bu nedenle öncelikle 1996 ve 1998 yıllarında yapılan tevkifat kesintilerinin iadesi hususunda davacının talebinin olup olmadığı, bu suretle ilgili tevkifatların iade edilip edilmediği ilgili banka ve kurum kayıtlarından araştırılmalı, iade edildiği sonucuna ulaşılırsa iade etmek suretiyle tasfiye edilmiş primlerin sigortalılık süresinde dikkate alınamayacağı gözetilmelidir yönünden bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; … Şeker Fabrikası kayıtlarına göre davacının 1995 yılı mahsul ürünü için 12.02.1996 tarihinde prim tevkifatı yapıldığı anlaşılmaktadır. … Şeker Fabrikası kayıtlarına göre ise davacının 1998 (14019-11 no); 2001(4012-27 no); 2002(5009-4 no); 2003(6012-11 no) yıllarında prim tevkifatı yapıldığı, prim iadesinin davacının talebi üzerine yapıldığını gösteren bir belgenin bulunmadığı, ilgili tevkifatların iade edildiğine ilişkin banka ve kurumlarda kayda rastlanılmadığı anlaşıldığından davanın kabulüne, davacının 01.03.1996-31.12.1996 ile 01.05.1998-31.12.1998 tarihleri arasında 2926 sayılı Kanun’a göre tarım Bağ-Kur sigortalı sayılması gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Kurum vekili, yeterli inceleme yapılmadığını, primlerin iade edilmiş olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 2926 sayılı Kanun’un 2,5,7,9 uncu maddesidir.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı kurum vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı kurum vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,29.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.