YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/6043
KARAR NO : 2023/6538
KARAR TARİHİ : 07.06.2023
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2019/221 E., 2023/159 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen prime esas kazancın tespiti davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulü ile incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı şirketin … isimli gemisinde, 15.11.2004-18.07.2009 tarihleri arasında başmakinist olarak aylık 7.000 TL ücretle çalıştığını, ilk işe girdiği tarihte aldığı ücretin ise 3.500 TL ve en son 7.000 TL aylık ücret aldığı halde davalı şirketin SGK primlerini eksik ödediğini, kıdem ihbar ve diğer ücretlerinin ödememesi üzerine … 5. İş Mahkemesi’nin 2009/925 E. sayılı dosyası ile dava açıldığını ve davanın kabul edilerek kesinleştiğini, dolayısıyla davacının aylık 7.000 TL ücretle çalıştığının mahkeme kararı ile kesinleştiğini ileri sürerek müvekkilinin 15.11.2004 tarihinden 18.07.2009 tarihine kadar son aylık ücreti 7.000 TL üzerinden eksik bildirilen SGK priminin davalılar tarafından ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı … vekili cevap dilekçesinde, davacının talebinin “zamanaşımına” uğradığını, ücret iddiasının yazı delil ile ispatlanması gerektiğini, kurum kayıtlarının esas olduğunu, sadece tanık beyanları ile karar verilmemesi gerektiği savunarak davanın reddini talep etmiştir.
2.Davalı işverene TK. 35 inci maddeye göre tebligat yapılmakla birlikte davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 28.12.2018 tarih ve 2016/411 Esas 2018/468 Karar sayılı sayılı kararıyla;
-Davacının davasının kabulüne,
Davacının prime esas kazancının kuruma bildirilenlerden yüksek olduğu kanaatine varılarak, kuruma bildirilenler dışında davacı için davalı 583079.34.02 sigorta sicil nolu işyerinden,
Dönemi,
2004/11 23.11.2004-30.11.2014 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 623,20 TLkazanç,
2004/12 01.12.2004-31.12.2004 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.336,98 TLkazanç,
2005/01 01.01.2005-31.01.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TLkazanç,
2005/02 01.02.2005-28.02.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TLkazanç,
2005/03 01.03.2005-31.03.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TLkazanç,
2005/04 01.04.2005-30.04.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TLkazanç,
2005/05 01.05.2005-31.05.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TLkazanç,
2005/06 01.06.2005-30.06.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TLkazanç,
2005/07 01.07.2005-31.07.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TLkazanç,
2005/08 01.08.2005-31.08.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TLkazanç,
2005/09 01.09.2005-30.09.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TLkazanç,
2005/10 01.10.2005-31.10.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TLkazanç,
2005/11 01.11.2005-30.11.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TLkazanç,
2005/12 01.12.2005-31.12.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TLkazanç,
2006/01 01.01.2006-31.01.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TLkazanç,
2006/02 01.02.2006-28.02.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TLkazanç,
2006/03 01.03.2006-31.03.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TLkazanç,
2006/04 01.04.2006-30.04.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TLkazanç,
2006/05 01.05.2006-31.05.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TLkazanç,
2006/06 01.06.2006-30.06.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TLkazanç,
2006/07 01.07.2006-31.07.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TLkazanç,
2006/08 01.08.2006-31.08.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TLkazanç,
2006/09 01.09.2006-30.09.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TLkazanç,
2006/10 01.10.2006-31.10.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TLkazanç,
2006/11 01.11.2006-30.11.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TLkazanç,
2006/12 01.12.2006-31.12.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TLkazanç,
2007/01 01.01.2007-31.01.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.856,25 TLkazanç,
2007/02 01.02.2007-28.02.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.856,25 TLkazanç,
2007/03 01.03.2007-31.03.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.856,25 TLkazanç,
2007/04 01.04.2007-30.04.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.856,25 TLkazanç,
2007/05 01.05.2007-31.05.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.856,25 TLkazanç,
2007/06 01.06.2007-30.06.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.856,25 TLkazanç,
2007/07 01.07.2007-31.07.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.002,50 TLkazanç,
2007/08 01.08.2007-31.08.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.002,50 TLkazanç,
2007/09 01.09.2007-30.09.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.002,50 TLkazanç,
2007/10 01.10.2007-31.10.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.002,50 TLkazanç,
2007/11 01.11.2007-30.11.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.002,50 TLkazanç,
2007/12 01.12.2007-31.12.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.002,50 TLkazanç,
2008/01 01.01.2008-31.01.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.054,60 TLkazanç,
2008/02 01.02.2008-29.02.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.054,60 TLkazanç,
2008/03 01.03.2008-31.03.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.054,60 TLkazanç,
2008/04 01.04.2008-30.04.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.054,60 TLkazanç,
2008/05 01.05.2008-31.05.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.054,60 TLkazanç,
2008/06 01.06.2008-30.06.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.054,60 TLkazanç,
2008/07 01.07.2008-31.07.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.251,55 TLkazanç,
2008/08 01.08.2008-31.08.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.251,55 TLkazanç,
2008/09 01.09.2008-30.09.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.251,55 TLkazanç,
2008/10 01.10.2008-31.10.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.251,55 TLkazanç,
2008/11 01.11.2008-30.11.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.251,55 TLkazanç,
2008/12 01.12.2008-31.12.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.251,55 TLkazanç,
2009/01 01.01.2009-31.01.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.429,00 TLkazanç,
2009/02 01.02.2009-28.02.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.429,00 TLkazanç,
2009/03 01.03.2009-31.03.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.429,00 TLkazanç,
2009/04 01.04.2009-30.04.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.429,00 TLkazanç,
2009/05 01.05.2009-31.05.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.429,00 TLkazanç,
2009/06 01.06.2009-30.06.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.429,00 TLkazanç,
2009/07 18.07.2009-31.07.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.102,70 TLkazanç,
daha bildirilmesi gerektiğinin tespitine, karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkeme kararına karşı davalı Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Dairemizin 19.12.2018 tarihli ve 2016/13988 E. 2018/10848
K. sayılı ilamında,”…Somut uyuşmazlıkta; davacı davalı işyerinde davalı şirketin … isimli gemisinde, 15.11.2004 – 18.07.2009 tarihleri arasında başmakinist olarak çalıştığını, son aylık net kazancının en son aylığı aylık 7.000,00 TL olduğunu belirterek prime esas kazancının tespitini talep ettiği, mahkemece, davacının çalıştığı tüm dönemler için prime esas kazancının Kurum tavan ücretlerinden tespiti gerektiği belrtilerek hizmet dönemleri itibariyle Kurum tavan ücretlerine göre, eksik bildirilen ücretlerin tespiti şeklinde karar verildiği anlaşılmaktadır.
…işçilik alacaklarına yönelik kesinleşen kararın, hizmet tespiti ve prime esas kazancın tespiti yönünden güçlü delil olmakla birlikte, tek başına hüküm kurmak için yeterli olmadığı, ücretin ispatı konusunda yukarıda bahsedildiği üzere yazılı delil arandığı şayet yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belge ya da belgeler bulunması halinde tanıkla da ispatın mümkün olabileceği göz önüne alınarak, hizmet akdinin işçilik alacaklarına dair kararın kesinleşmesinden önce sona ermiş olması karşısında, yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerektiği dikkate alınarak, çalışmaların geçtiği son ay haricindeki prime esas kazanç tutarı yönünden, yukarıda açıklanan ispat kuralları çerçevesinde yeterli araştırma yapılarak varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.”denilmek suretiyle karar bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile”…Bozma ilamında özetle senetle ispat sınırını aşan ücret iddialarının yazılı delille kanıtlanması gerektiği hususu üzerinde durulmuştur. Bu hususa ilişkin araştırma yapılarak tespit yapılması gerekçesi ile karar bozulmuştur. Bozma ilamından sonra davacıya ait banka hesap dökümü celp edilmiştir. Bilirkişi marifetiyle hesap dökümü üzerinde yapılan incelemede davalı şirketin ortak yönetici konumunda olan … tarafından yapılan ödemelere ilişkin kayıtlar yer aldığı görülmektedir. Bahsi geçen banka kayıtlarında 08.03.2005 tarihinden 09.10.2009 tarihine kadar farklı tarih ve tutarlarda ödemeler yer aldığı görülmüştür. Bahsi geçen ödemelerin ücret ödemesine ilişkin yazılı delil şartını sağladığı anlaşılmaktadır. Dinlenen tanıkların anlatımları, davacının baş makinist olarak kalifiye bir çalışan oluşu, iş sözleşmesi suretinde yazılı ücret miktarı, işçilik alacakları yargılamasında kabul edilen ücret miktarı ve bozmadan sonra temin edilen banka kayıtları ile emsal ücret araştırması kapsamında prime esas kazanç iddiasının ispat olunduğu değerlendirilmiş ve davanın kabulüne karar verilmesi gerekmiştir. …” gerekçesiyle davanın kabulüne, davacının kuruma bildirilenler dışında davalı işveren adına kayıtlı 583079.34.02 sigorta sicil numaralı işyerinden,
2004/11 23.11.2004-30.11.2014 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 623,20 TL kazanç,
2004/12 01.12.2004-31.12.2004 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.336,98 TL kazanç,
2005/01 01.01.2005-31.01.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TL kazanç,
2005/02 01.02.2005-28.02.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TL kazanç,
2005/03 01.03.2005-31.03.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TL kazanç,
2005/04 01.04.2005-30.04.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TL kazanç,
2005/05 01.05.2005-31.05.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TL kazanç,
2005/06 01.06.2005-30.06.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TL kazanç,
2005/07 01.07.2005-31.07.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TL kazanç,
2005/08 01.08.2005-31.08.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TL kazanç,
2005/09 01.09.2005-30.09.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TL kazanç,
2005/10 01.10.2005-31.10.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TL kazanç,
2005/11 01.11.2005-30.11.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TL kazanç,
2005/12 01.12.2005-31.12.2005 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.626,70 TL kazanç,
2006/01 01.01.2006-31.01.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TL kazanç,
2006/02 01.02.2006-28.02.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TL kazanç,
2006/03 01.03.2006-31.03.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TL kazanç,
2006/04 01.04.2006-30.04.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TL kazanç,
2006/05 01.05.2006-31.05.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TL kazanç,
2006/06 01.06.2006-30.06.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TL kazanç,
2006/07 01.07.2006-31.07.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TL kazanç,
2006/08 01.08.2006-31.08.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TL kazanç,
2006/09 01.09.2006-30.09.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TL kazanç,
2006/10 01.10.2006-31.10.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TL kazanç,
2006/11 01.11.2006-30.11.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TL kazanç,
2006/12 01.12.2006-31.12.2006 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.851,50 TL kazanç,
2007/01 01.01.2007-31.01.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.856,25 TL kazanç,
2007/02 01.02.2007-28.02.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.856,25 TL kazanç,
2007/03 01.03.2007-31.03.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.856,25 TL kazanç,
2007/04 01.04.2007-30.04.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.856,25 TL kazanç,
2007/05 01.05.2007-31.05.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.856,25 TL kazanç,
2007/06 01.06.2007-30.06.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.856,25 TL kazanç,
2007/07 01.07.2007-31.07.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.002,50 TL kazanç,
2007/08 01.08.2007-31.08.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.002,50 TL kazanç,
2007/09 01.09.2007-30.09.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.002,50 TL kazanç,
2007/10 01.10.2007-31.10.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.002,50 TL kazanç,
2007/11 01.11.2007-30.11.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.002,50 TL kazanç,
2007/12 01.12.2007-31.12.2007 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.002,50 TL kazanç,
2008/01 01.01.2008-31.01.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.054,60 TL kazanç,
2008/02 01.02.2008-29.02.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.054,60 TL kazanç,
2008/03 01.03.2008-31.03.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.054,60 TL kazanç,
2008/04 01.04.2008-30.04.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.054,60 TL kazanç,
2008/05 01.05.2008-31.05.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.054,60 TL kazanç,
2008/06 01.06.2008-30.06.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.054,60 TL kazanç,
2008/07 01.07.2008-31.07.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.251,55 TL kazanç,
2008/08 01.08.2008-31.08.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.251,55 TL kazanç,
2008/09 01.09.2008-30.09.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.251,55 TL kazanç,
2008/10 01.10.2008-31.10.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.251,55 TL kazanç,
2008/11 01.11.2008-30.11.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.251,55 TL kazanç,
2008/12 01.12.2008-31.12.2008 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.251,55 TL kazanç,
2009/01 01.01.2009-31.01.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.429,00 TL kazanç,
2009/02 01.02.2009-28.02.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.429,00 TL kazanç,
2009/03 01.03.2009-31.03.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.429,00 TL kazanç,
2009/04 01.04.2009-30.04.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.429,00 TL kazanç,
2009/05 01.05.2009-31.05.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.429,00 TL kazanç,
2009/06 01.06.2009-30.06.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 3.429,00 TLkazanç,
2009/07 18.07.2009-31.07.2009 tarihleri arasında gün bildirimi olmadan toplam 2.102,70 TLkazanç,
daha bildirilmesi gerektiğinin tespitine, karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Kurum vekili, davacının gerçek sigortalı çalışmaları ve prime esas kazancı işverence ilgili dönem prim bordroları ile kuruma bildirilenden ibaret olduğunu ve dönem bordrolarının davacının iddialarının gerçeği yansıtmadığını ortaya koyduğunu belirterek kararın temyizen bozulmasını talep etmiştir.
C.Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, prime esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri
2. Davanın yasal dayanaklarından olan 506 sayılı Kanun’un “prime esas ücretler” başlığını taşıyan 77 nci maddesinin 1 inci fıkrası ile 5510 sayılı Kanun’un “prime esas kazançlar” başlıklı 80 inci maddesinin birinci fıkrasında, sigortalıların prime esas kazançlarının nasıl belirleneceği açıklanmıştır. Diğer taraftan 506 sayılı Kanun’un 79/10 ve 5510 sayıl Kanun’un 86/9 uncu maddelerine dayalı olarak açılan bu tür hizmet tespiti davalarında kesinleşen mahkeme ilamı, işverence Kuruma verilmeyen belgelerin yerine geçecek nitelikte olduğundan hükümde ayrıca 77 ve 80 inci maddelere göre hesaplanacak olan 1 günlük ücretin belirtilmesi de gerekmektedir. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun; 288 inci maddesinde, bir hakkın doğumu, düşürülmesi, devri, değiştirilmesi, yenilenmesi, ertelenmesi, ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki işlemlerin, yapıldıkları zamanki miktar veya değerleri belir bir tutarı geçtiği takdirde senetle kanıtlanması gerektiği, bu hukuki işlemlerin miktar veya değeri, ödeme veya borçtan kurtarma (ibra) gibi herhangi bir sebeple belirli bir tutardan aşağı düşse bile senetsiz kanıtlanamayacağı bildirilmiş, 289 uncu maddesinde, 288 inci madde uyarınca senetle kanıtlanması gereken konularda yukarıdaki hükümler hatırlatılarak karşı tarafın açık muvafakati durumunda tanık dinlenebileceği, 292 nci maddesinde de, senetle kanıtlanması zorunlu konularda yazılı bir delil başlangıcı varsa tanık dinlenebileceği açıklanarak delil başlangıcının, dava konusunun tamamen kanıtlanmasına yeterli olmamakla birlikte, bunun var olduğunu gösteren ve aleyhine sunulmuş olan tarafça verilen kağıt ve belgeler olduğu belirtilmiştir. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 200 ve 202 nci maddelerinde de bu düzenlemeler korunmuştur.
Kuruma ödenmesi gereken sigorta primlerinin hesabında gerçek ücretin/kazancın esas alınması gerekmekte olup hizmet tespiti davalarının kamusal niteliği gereği, çalışma olgusu her türlü kanıtla ispatlanabilmesine karşın ücret konusunda aynı genişlikte ispat serbestliği söz konusu değildir ve değinilen maddelerde yazılı sınırları aşan ücret alma iddialarının yazılı delille kanıtlanması zorunluluğu bulunmaktadır. Ücret tutarı maddede belirtilen sınırları aştığı takdirde, tespiti gereken gerçek ücretin; hukuksal geçerliliğe sahip olarak düzenlenmiş bulunmaları kaydıyla, sigortalının imzasını içeren aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, ücret bordroları gibi belgelerle kanıtlanması olanaklıdır. Yazılı delille ispat sınırının altında kalan miktar için tanık dinlenebileceği gibi, tespiti istenen miktar sınırı aşsa dahi varlığı iddia edilen çalışmanın öncesine ve sonrasına ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgeler bulunuyorsa tanık dinlenmesi mümkündür. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 20.10.2010 gün ve 2010/10 – 480 E., 2010/523 K., 20.10.2010 gün ve 2010/10-481 E., 2010/524 K., 20.10.2010 gün ve 2010/10-482 E., 2010/525 K., 19.10.2011 gün ve 2011/10-608 E., 2011/649 K., 19.06.2013 gün ve 2012/10-1617 E., 2013/850 K., sayılı ilamlarında da aynı görüş ve yaklaşım benimsenmiştir.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurulları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve Kanun’a uygun olup, davalı Kurum vekili tarafından ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci
fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, 07.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.