YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/5765
KARAR NO : 2023/6076
KARAR TARİHİ : 29.05.2023
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
KARAR : Karar verilmesine yer olmadığına
Taraflar arasında görülen ödeme emrinin iptali davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulü ile incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, kurumda … sicil nolu dosyada işlem gören davacı … Konut Yapı Kooperatifinin taşeronu olarak faaliyet gösteren ve davacı kooperatife ait işyerinde 10.05.2003-26.01.2004 tarihleri arasında faaliyette bulunan ve bu firma ile 30.04.2004 tarihinde ilişik kesilmesine rağmen davalı kurum tarafından anılan firmanın 2007/3-2008/7. ay dönemlerine ilişkin kooperatif işyerinde yapılan işlere konu ödenmemiş prim ve gecikme zammı borçlarından dolayı asıl işveren sıfatıyla davacı kooperatif ve yöneticilerine ödeme emri gönderildiğini ancak anılan borçların ait oldukları dönemde dava dışı asıl borçlu … İnş. Firması ile kooperatif arasında herhangi bir ilişkin bulunmadığını, bu firmanın anılan dönemde bir faaliyetinin söz konusu olmadığını, dava dışı firmanın usulsüz olarak kooperatife ait sicil numarasından sigortalı bildirim yapmaya devam ettiğini, ödeme emrine konu dönemlerde kooperatif inşaatının tamamlanıp konutların kullanıma hazır hale geldiğini bu yönden de kurum işlemlerinin haksız olduğunu beyanla davalı kurum tarafından … İnşaat. ..Ltd.Şti. Nin kuruma olan ödenmemiş prim ve gecikme zammı borçlarından dolayı 2010/25625 sayılı takip dosyasından müvekkilleri adına düzenlenip tebliğ edilen ödeme emirlerinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kurum vekili; davacı kooperatifin 24.06.2003 tarihli işyeri bildirgesinde 26.06.2003 tarihinde sigortalı işçi çalıştıracağını beyan ettiğini, ancak ilk sigortalı işçi girişinin 01.07.2004 tarihinde yapıldığını, kooperatifin 01.05.2007 tarihine kadar işçi çalıştırdığını, kooperatif bünyesinde 01.07.2003 tarihinden itibaren … İnşaat Taah. Tic. Ltd. Şti’nin taşeron olarak faaliyete başladığını ve 24.07.2008 tarihine kadar sigortalı işçi çalıştırdığını, işyeri dosyasına göre kooperatifin birkaç ay dışında 1 adet sigortalı işçi çalıştırdığının görüldüğünü, inşaatın 1 tane sigortalı ile bitirilmesinin mümkün olmadığını, asıl işverenin taşeronun borçlarından müteselsilen sorumlu olduğunu bu bakımdan davacıya ödeme emri gönderildiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 03.12.2015 tarihli ve 2014/708 E. 2015/610 K. sayılı kararıyla; davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1.Mahkeme kararına karşı davalı kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizin 10.10.2018 tarihli ve 2016/2509 E. 2018/7815 K. sayılı ilamında; somut dava esas itibariyle edeme emrinin iptali olmakla birlikte, davacı kooperatif, kooperatif tarafından ilgili şirkete yaptırılan işin 26.01.2004 tarihi itibariyle sona ermiş olduğu halde … İnş.Ltd.Şti. tarafından başka işlerde çalıştırılan işçilerin kooperatif üzerinden kuruma bildirdiği, 2007/3-2008/7 döneminde bildirilen sigortalıların kooperatifin işçisi olmadığı ve kendisi tarafından bildirilmediğini iddia etmesi karşısında, dava konusu uyuşmazlığın çözümünde öncelikle kuruma bildirilen çalışanların sigortalılık durumlarının tespit edilmesi gerektiği görülmektedir. Bu itibarla HMK 124 üncü maddesi gereğince kooperatif üzerinden bildirimi yapılan sigortalılar da davaya dahil edilerek anılan dönemde kooperatif nezdinde çalışmalarının olup olmadığı yöntemince araştırma yapılarak tespit edilmeli, kooperatif genel kurul tutanakları, denetim raporları celp edilerek incelenmeli, ilgili şirket tarafından yapılan çalışmaların kayıtlarda yer alıp almadığı tespit edilmelidir yönünden bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1.Bozmaya uyan Mahkemece verilen 10.08.2021 tarihli ve 2019/186 E. 2021/169 K. sayılı kararıyla; davanın kabulüne karar verilmiş; karara karşı davalı kurum vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
2.Dairemizin 06.06.2022 tarihli, 2021/11987 E. 2022/8569 K. sayılı ilamında; Mahkemece bozma ilamına uyulmuş ise de bozma gereği yerine getirilmeden karar verildiği, kooperatif üzerinden bildirimi yapılan sigortalılar davaya dahil edilmeden yargılamaya devam edildiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle 2007/3-2008/7 döneminde kooperatif üzerinden bildirimi yapılan sigortalılar HMK 124 üncü madde kapsamında davaya dahil edilmeli, anılan dönemde kooperatif nezdinde çalışmalarının olup olmadığı araştırılarak tespit edilmeli, toplanmış ve elde edilecek deliller değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir yönünden bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; somut olayda davaya konu 2010/25625 sayılı takip dosyasından 2007 yılı 3 ile 12. ayları arası ve 2008 yılı 1. ile 7. Ayları arasına ilişkin prim ve gecikme zammı borçlarının, davacı S.S.Evkar Konut Yapı Kooperatifince 6736 sayılı Kanun kapsamında 18 ay süre ile taksitlendirilip ödendiği, şirketlerin veya kooperatiflerin borçlarını yapılandırmaları durumunda onların sorumlu üst düzey yöneticileri de sorumluluktan kurtulduğu, müteselsil sorumlulukta borçluların birisinin yaptığı ödemeden diğer borçlular da yararlanacağı sabit olmakla konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kurum vekili kurum lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek mahkemece verilen kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3 ncü maddesinin 2 nci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin 7, 8, 9 uncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin 2 nci fıkrası ve 506 sayılı Kanun’un 80 inci maddesidir.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 1086 sayılı Kanun’un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin 2 nci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı kurum vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı kurum vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun
olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,29.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.