YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/5574
KARAR NO : 2023/7164
KARAR TARİHİ : 21.06.2023
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki rücuan tazminat istemi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili, İsviçre Sigorta A.Ş., …A.Ş., vekilleri ve davalı … tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde;… Tekstil Halı San.Tic.Ltd.Şti.işyeri işçilerinden …’ın 06.08.2005 tarihinde … plakalı servis aracı ile işe giderken meydana gelen trafik kazası sonucu vefat ettiğini, sigortalının yakınlarına bu kazadan dolayı toplam 23.369.56 TL. Kurum zararı oluştuğunu, … 2.Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığınca yapılan 2006/1 sayılı dosyasında açılan davada olayın meydana gelmesinde maktül sürücü …’ın 1 inci derecede asli kusurlu, sanık …’in 1 inci derecede asli, dolumu yapan …firması adına …’ın 2 nci derecede tali kusurlu olduğu, tankerin LPG sertifikasının bulunmadığı, TSE belgesi olmadığının belirlendiğini, …’ın kullandığı … plakalı aracın İsviçre sigorta tarafından sigortalandığını, taşıma işini yüklenen … şirketinin taşeronu Özedinler şirketinin standartlara uygun olmayan tankerlerle taşımacılık yaptığını, ağır ve tehlikeli işlerde çalışabilir raporu olmayan şoför çalıştırdıklarından müştereken sorumlu olduklarını, beyanla kurum zararı olan 2.221.81 TL.nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınıp davacıya verilmesini talep etmiş ve bilahare mahkememize verdiği islah dilekçesiyle de bu talebini 22.218.09 TL. ye çıkarmış ve bu miktarın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalılardan … vekili ve … savunmasında özetle; müvekkili şirket ile sigortalının vefatının ve kurumca yapılan giderler arasında illiyet bağının bulunmadığını, meydana gelen trafik kazasında müvekkili şirketin herhangi bir kusurunun bulunmadığını, beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2.İsviçre Sigorta şirketi vekili ise; kazaya karışan aracın zorunlu mali mesuliyet sigortası ile sigortalandığını, sigorta şirketinin poliçedeki limit ile sınırlı olduğunu, müvekkili şirketin temerrüde düşmediğini beyanla davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tanker şoförü …’ın % 50, … Karoser Ltd. Şti. nin % 20, (Bu kusurun % 2 sinin …’e ) …şirketinin % 15, (Bu kusurun % 2 sinin …’a), … Gıda şirketinin % 7,5 ve Özedinler şirketinin de % 7,5 oranında kusurlu olduklarını bildiren bilirkişi raporunu hükme esas alarak, 506 sayılı Kanun’un 26 ncı maddesi gereği davanın kabulüne, 22.218.09 TL. Kurum zararından 21.812.68 TL.sinin 27.02.2006 tarihinden, 208.-TL.cenaze giderinin 03.02.2006 tarihinden, 197.41 TL.hastane masrafına 08.08.2005 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, (Sigorta şirketinin poliçe limiti ile sınırlı tutulmasına uygulanacak yasal faizin 11.12.2007 tarihinden itibaren yürütülmesine) karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili, İsviçre Sigorta A.Ş, …A.Ş, vekilleri ve davalı … temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde; faiz başlangıcının sigorta şirketi yönünden 11.12.2007 alınmasının hatalı olduğunu, onay tarihinden itibaren olması gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
2.Davalılar …A.Ş. ve … vekilleri; kusura itiraz ederek kusur raporları arasındaki çelişkinin giderilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
3. Davalı İsviçre Sigorta A.Ş. vekili temyiz dilekçesinde; kusur ve hesap raporlarının taraflarına tebliğ edilmediğini ve savunma haklarının kısıtlandığını, Sigorta limitinden sorumlu olduklarını, araç sürücüsünün kusuruna itiraz ettiklerini, zarar görenin çok fazla olduğunu belirterek mahkemece limitin garameten paylaştırılması gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 506 sayılı Kanun’un 26 ncı maddesi hükümleridir.
3. Değerlendirme
1-Dava, 06.08.2005 tarihinde meydana gelen trafik iş kazasında vefat eden sigortalı hak sahiplerine bağlanan gelirler, cenaze gideri ve tedavi yardımı nedeniyle oluşan Kurum zararının, davalılardan 506 sayılı Kanun’un 26 ncı maddesi gereğince müştereken ve müteselsilen tahsili istemine ilişkindir.
2-Davaya konu somut olayda, bir kısım davalıların murisi …’ın kullandığı lpg yüklü tankerin devrilerek patlaması sonucu aralarında sigortalının da bulunduğu 19 kişinin ölümü ile sonuçlanan trafik-iş kazasının gerçekleştiği, Mahkemece, kimya, makine ve maden mühendisi bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan, 06.02.2013 tarihli bilirkişi raporunda belirtilen tanker şoförü …’ın % 50, … Karoser Ltd. Şti.nin % 20, (Bu kusurun % 2 sinin …’e) …şirketinin % 15, (Bu kusurun % 2 sinin …’a), … Gıda şirketinin % 7,5 ve Özedinler şirketinin de % 7,5 oranındaki kusur oranları esas alınarak hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır.
3.506 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinde, “… 2 nci maddede belirtilen sigortalıları çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler”in işveren oldukları belirtilmiştir.
Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanun’un 26 ncı maddesindeki “İş kazası …, işverenin kastı veya işçilerin sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi veyahut suç sayılabilir bir hareketi sonucu olmuşsa, Kurumca sigortalıya veya haksahibi kimselerine yapılan veya ileride yapılması gerekli bulunan her türlü giderlerin tutarları ile gelir bağlanırsa bu gelirlerinin 22 nci maddede belirtilen tarifeye göre hesaplanacak sermaye değerleri toplamı …, 3 üncü bir kişinin kasıt veya kusuru yüzünden olmuşsa, Kurumca bütün sigorta yardımları yapılmakla beraber zarara sebep olan 3 üncü kişilere … rücu edilir.” düzenlemesi gereği, davalıların rücu alacağından sorumluluğu ancak, maddede öngörülen koşulların gerçekleşmesi halinde mümkündür.
Anılan Yasal düzenleme çerçevesinde kusur durumu saptanırken, iş güvenliği mevzuatına göre hangi önlemlerin alınması gerektiği, bu önlemlerin işverence alınıp alınmadığı ve alınmış önlemlere sigortalı işçinin uyup uymadığı 4857 sayılı Kanun’un 77 nci maddesi hükmü doğrultusunda alınacak raporda tartışılmalıdır. İşveren yada işverenlerin tamamen kusursuz kabul edilebilmesi için ise, anılan madde gereğince, işyerindeki işçilerin sağlığı ve iş güvenliğini sağlamaya yönelik her türlü tedbiri alması, uygun çalışma ortamı hazırlaması, araçları noksansız bulundurması, işçileri etkin bir biçimde denetlemesi, gözetlemesi, bütün yükümlülüklerini özenle yerine getirmesi gerekir.
Mahkemece, kimya, makine ve maden mühendisi bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan bilirkişi raporu esas alınarak karar verilmiş ise de; öncelikle anılan iş kazası sonucu hak sahiplerince açılan tazminat davalarının bulunup bulunmadığı ve akıbeti araştırılarak, … 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2012/248 Esas sayılı ceza davasının kesinleştiği anlaşılmakla, kesinleşen ceza mahkemesi kararı ile mahkum olanlara herhalde bir miktar kusur verilmesi gereği gözetilerek, dava dışı işverenin de iş kazasında kusurunun bulunup bulunmadığını irdeleyen, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile iş kazasının vuku bulduğu iş kolunda uzman bilirkişi heyetinden iş kazasındaki tarafların sıfatları ve kusur oran ve aidiyeti konusunda yeniden rapor alınarak, varılacak sonuca göre hüküm kurulması gerekirken, eksik araştırma sonucu, yazılı şekilde hüküm tesisi bozma nedenidir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 21.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.