YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/5165
KARAR NO : 2023/5501
KARAR TARİHİ : 17.05.2023
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen hizmet tespiti davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay 10. Hukuk Dairesince Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalılardan … ve fer’i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı işveren yanında 17.04.1997-29.02.2016 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığını belirterek 17.04.1997-13.05.2014 tarihleri arasında bildirilmeyen günlerinin tespiti ile 2004/5-2005/5 döneminde eksik bildirilen prim gün sayısının aylık 30 gün olduğunun tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
1-Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddi gerektiğini, davacının 2001 yılında başka bir işyerinde çalışması göründüğünden davanın hak düşürücü süreye uğradığını, davacının odada sekreterlik yanında kendi ek işini de yaptığını, tek çalışan olup sigorta primleri için verilen parayı kendi şahsi işlerinde kullanıp kuruma yatırmadığını, primlerinin ödenmemesinin kendi kusurundan kaynaklandığını, işverenin güvenini kötüye kullandığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
2-Fer’i müdahil SGK vekili cevap dilekçesinde; davadan önce kuruma başvuru şartının yerine getirilmesi gerektiğini, kurum kayıtları esas olup iddianın eş değer yazılı belgelerle ispatlanması gerektiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 09.07.2018 tarihli ve 2016/334 Esas, 2018/190 Karar, sayılı kararıyla; davanın kabulü ile; davacının davalı … Berberler Odasına ait 1061760 041 03 10 sicil sayılı işyerinde 17.04.1997-30.05.2005 tarihleri arasında kesintisiz hizmet akti ile çalıştığının tespitine, karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ve feri müdahil Kurum vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 03.06.2020 tarihli ve 2018/2151 Esas,2020/631 Karar, sayılı kararıyla; tüm dosya kapsamına göre davacının dava dışı … Ticaret ünvanlı işyerinden bildirimi yapılmakla birlikte aynı zamanda davalı işyerinde çalıştığı, hak düşürücü sürenin sözkonusu olmadığı,davacının işyerinde çalışmasının kesintisiz olarak ve 30 gün üzerinden devam ettiği, mahkeme kararının yerinde olduğu nedenleri ile davalının ve fer’i Müdahilin istinaf başvurularının esastan reddine, karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ve feri müdahil Kurum vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin, 09.06.2021 tarihli ve 2020/7691 Esas, 2021/7919 Karar sayılı kararıyla; “Kabule konu dönem içinde davacının sigortalılığının bildirildiği 20/07/2001-31/07/2001 dönemine ilişkin olan kısmının dava dışı … (… Ticaret) unvanlı işverenin 82341 sicil no.lu iş yerinden yapıldığı anlaşılmakla, söz konusu bildirimlerin dava dışı işverenin hak alanını ilgilendirdiği gözetilerek HMK 124. maddesi gereği husumet yöneltmesi için davacıya mehil verilmeli; dava dışı bu iş yerindeki bildirimlerin iptali hususu gözetilmek suretiyle (dava dışı iş yerindeki çalışmaların iptali gerçekleşmeden çalışmanın kesintisiz olduğunun kabul edilemeyeceği hususu gözetilmek suretiyle) işverenin ibraz edeceği kayıt ve belgeleri incelenmeli,anılan çalışmanın fiili ve gerçek olup olmadığı araştırılarak hak düşürücü süre irdelenmeli böylece toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra sonucuna göre bir karar verilmelidir.” gerekçesi ile ilk derece mahkemesi kararı bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile “davacının 82341.41 sicil sayılı … Ticaret unvanlı işyerinde fiili çalışması olmadığı kabul edilerek, davacı için Kuruma… Sicil sayılı … Ticaret unvanlı işyerinden 20.07.2001-31.07.2001 tarihleri arasında bildirilen hizmetlerinin iptali gerektiği, davacının davalı … Berberler Odasına ait … sicil sayılı işyerinde 17.04.1997-30.05.2005 tarihleri arasında kesintisiz hizmet akdi ile tam gün süreli çalıştığı, kuruma bildirilen hizmetleri dışında 1997/4 ayında 14 gün, 1997/5 (dahil) -2004/4 (dahil) ayları arasında her ay 30 gün, 2004/5 ayında 12 gün, 2004/6 (dahil)-2005/5 (dahil) ayları arasında her ay 15 gün olmak üzere toplam 2726 gün daha günlük brüt asgari ücret üzeriden hizmeti olduğu kanaatine varılarak” davanın kabulü ile, davacı için Kuruma 82341.41 sicil sayılı … Ticaret unvanlı işyerinden 20.07.2001- 31.07.2001 tarihleri arasında bildirilen hizmetlerinin iptali gerektiğinin tespitine, davacının davalı … Berberler Odasına ait … sicil sayılı işyerinde 17.04.1997-30.05.2005 tarihleri arasında kesintisiz hizmet akdi ile tam gün süreli çalıştığının, kuruma bildirilen hizmetleri dışında 1997/4 ayında 14 gün, 1997/5 (dâhil) – 2004/4 (dâhil) ayları arasında her ay 30 gün, 2004/5 ayında 12 gün, 2004/6 (dâhil) – 2005/5 (dâhil) ayları arasında her ay 15 gün olmak üzere toplam 2726 gün daha günlük brüt asgari ücret üzerinden hizmeti olduğu tespitine, karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan … ve fer’i müdahil Kurum vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1-Davalı vekili temyiz dilekçesinde; hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddinin gerektiğini, tanık anlatımları ile hüküm kurulmasının yeterli olmadığını beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
2-Fer’i müdahil Kurum vekili temyiz dilekçesinde; sadece tanık anlatımları ile hüküm kurulması bozmayı gerektirdiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 506 sayılı Kanun’un 79 uncu maddesi hükümleridir.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler, komşu ve bordro tanıkların beyanlarına göre kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalılardan … ve fer’i müdahil Kurum vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin ilgiliden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,17.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.