YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/4616
KARAR NO : 2023/4711
KARAR TARİHİ : 03.05.2023
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2018/706 E., 2021/675 K.
Taraflar arasındaki hizmet tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı … vekili ile feri müdahil kurum vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlenildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı vekili; davacının 2006-2014 tarihleri arasında kapanan Söğütlü Belediyesi’nde geçici işçi olarak çalıştığını ancak bir kısım çalışmalarının kurum kayıtlarında gözükmediğini belirterek, davalı işyerinde nizalı dönemde kesintisiz geçen çalışmalarının tespitini talep ve dava etmiştir.
II.CEVAP
Davalı … Belediyesi vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, davacının idareleri ile herhangi bir alakasının olmadığını, idareleri bünyesinde çalışan bir kişi olmadığını, davacı belirttiği tarihler arasında idarelerinde çalışmadığı gibi bu tarihlerde sigortasının kesintili olarak yattığı iddiası da asılsız olduğunu, davacı idarelerine devredilen işçiler içinde olmadığını, alacaklarına ilişkin borçlar da devir tasnif komisyonu tarafından idarelerine devredilmediğini, dolayısıyla haksız ve mesnetsiz davanın reddine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Fer’i müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, haksız açılan davanın reddine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
III.İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararı ile; davalı belediyenin kamu tüzel kişisi olması nedeniyle araştırmada öncelik taşıyan husus, yazılı belgelere ağırlık verilmesi olduğundan ve dosyada bulunan kanıtlarla duraksamaya neden olmayacak şekilde davacının mesai saatleri belirli olacak şekilde ve kesintisiz vaziyette davalı kurumda çalıştığını ispatladığı kabul edilemeyeceğinden ve bu noktada re’sen yapılan tüm araştırmaların da sonuçsuz kaldığı gerekçesiyle;
Davanın reddine, karar vermiştir.
IV.İSTİNAF
A.İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf yoluna başvurmuştur.
B.İstinaf Sebepleri:
1.Davacı Vekilinin İstinaf Sebepleri
Dava dilekçesini tekrarlayarak, kapanan Söğütlü Belediyesinden nizalı döneme ait maaş bordrolarının istenildiği ancak bu evraklarının devredilmediğinin bildirildiği, dinlenen tanık beyanlarından davacının davalı … işyerinde çalıştığının açıkça ortaya konulduğunu ileri sürerek, kararı istinaf etmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararı ile;
Eldeki davada; davacının çalışmasının geçtiği kapatılan Söğütlü Belediyesi’nin davalı … Belediyesi’ne 2011 yılında devredildiği, devir nedeni ile işçilerin belgelerine ulaşılamadığının bildirildiği, kamu kurumu niteliğindeki işyerinden yazılı delil elde etme imkanı bulunmadığı, bu nedenle hizmetin her türlü delille ispatlanmasının mümkün olduğu değerlendirilmiştir. (emsal Yargıtay 05.12.2022 tarihli 2022/11801 E.,2022/1533 K. sayılı ilamı). Dava dosyasındaki kayıt ve belgelere göre, nizalı dönemde davacı adına davalı işyerinden 01.06.2012-30.12.2012, 16.09.2013-13.06.2014 tarihleri arasında hizmet bildirimi yapıldığı, davacı ile birlikte çalıştığını söyleyen tanıklar ile yetkili amirlerin dinlendiği anlaşılmaktadır. Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde davacının çalışmasının geçtiği iddia edilen işyerinin faaliyet alanı, kapsam ve kapasitesi, davacının yaptığı işe ve işyerine ilişkin belgelere göre işyerinde çalıştıkları anlaşılan tanıkların somut ve net anlatımları doğrultusunda, davacının 10.05.2011-13.06.2014 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak kesintisiz çalıştığı anlaşılmıştır. Bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, Dairemizce davacının hak düşürücü süreye uğramayan 10.05.2011-13.06.2014 tarihleri arasında davalı işyerinde kesintisiz ve asgari ücretle çalıştığı hüküm altına alınmıştır. Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf isteminin HMK’nın 353/1-b.2 maddesi uyarınca kabulüyle, ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak aşağıdaki şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olduğu gerekçesiyle;
Davacı vekiinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK 353/1-b.2 maddesi uyarınca kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin yukarıda esas ve karar numarası yazılı kararının kaldırılmasına,
Davanın kısmen kabulü ile,
Davacının 2006-10.05.2011 tarihleri arasındaki talebinin hak düşürücü süre nedeniyle reddine,
Davacının davalı … Belediyesi Başkanlığı (kapatılan Söğütlü Belediyesi) bünyesinde, asgari ücret karşılığında,10.05.2011-13.06.2014 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak kesintisiz çalıştığının tespitine, karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … vekili ile feri müdahil kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı … vekili; kamu kuruluşlarında çalışmaların resmi kayıtlara geçtiğini ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması gerektiğini beyanla temyiz talebinde bulunmuştur.
Fer’i müdahil Kurum vekili; salt tanık beyanlarıyla davanın ispatlanamayacağı, yazılı delille ispatlanması gerektiğini beyanla temyiz talebinde bulunmuştur.
C.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; davacının 2006-2014 yılları arasında kapanan Söğütlü Belediyesinde geçici işçi olarak çalıştığını ancak çalıştığı süre içerisinde 2006-2007-2008-2009- 2010-2011-2012 yılı 1 Ocak- 10 Haziran, 2013 yılı 1 Ocak- 14 Eylül tarihleri arasında bildirilmeyen hizmet sürelerinin tespiti istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Kanun’un 79 uncu maddenin 10 uncu fıkrası ve 5510 sayılı Kanun’un 86 ıncı maddenin 9 uncu fıkrası hükümleri olup; 5510 sayılı Kanun’un 86 ıncı maddesinde; aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi işveren tarafından verilmeyen veya çalışmaları kurum tarafından tespit edilemeyen sigortalıların, çalıştıklarını, hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilam ile ispatlamaları halinde, mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayılarının dikkate alınacağı düzenlenmiştir.
3.Değerlendirme
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre; davalı … vekili ile feri müdahil kurum vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri Belediye Başkanlığı olup bir kamu kuruluşudur. Bu nedenle, davalı işyerinde resmi kayıtlara dayanılması ve ücretlerin yazılı belge ile ödenmesi esastır. Kuruma bildirilmeyen dönemlerdeki ücret belgeleri ve bu dönemde davacıya ücret ödenip ödenmediği, ödeme yapılmışsa kim tarafından ödendiğinin, davacının ne iş yaptığı ve ücretini kimden aldığı hususlarının araştırılması gerekir. Mahkemece bu kapsamda yapılan araştırma sonucu elde edilen deliller hep birlikte değerlendirilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
VI.KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1-Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,03.05.2023 gününde oybirliğiyle karar verildi.