YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/46
KARAR NO : 2023/2615
KARAR TARİHİ : 15.03.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/593 E., 2022/1555 K.
DAVA TARİHİ : 07.08.2015
KARAR : Esastan red
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 8. İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/164 E., 2020/302 K.
Taraflar arasındaki sigorta başlangıcının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı SGK vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararın davalı SGK vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde, … Birlik iş yerinde 01.10.1993 tarihinden itibaren çalıştığı halde sigortasının yapılmadığını belirterek, sigorta başlangıç tarihinin 01.10.1993 olarak tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde, hak düşürücü süre geçtikten sonra davanın açıldığını, sigorta primlerinin ödenmesinin iş verene ait bir yükümlülük olduğunu, kurumun yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulması gerektiğini beyanla, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı tanık anlatımlarına göre, davanın kabulüne, davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 01.10.1993 olduğunun tespitine, 01.10.1993 tarihinde … sicil nolu … Birlik Ltd. Şti işyerinde 1 gün süre ile çalıştığının tespitine, karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı SGK vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı SGK vekili istinaf dilekçesinde, mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, tanık beyanlarının davacıyı korumaya yönelik olduğunu, davacının davasını ispat edemediğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı SGK vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı SGK vekili istinaf dilekçe içeriğini tekrarla kararın temyizen bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık 01.10.1993 tarihinin sigorta başlangıcı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun 2 nci, 108 inci maddesi hükümleridir.
506 sayılı Kanunun 108 inci maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, aynı Kanunun 79 uncu maddesinin 10 uncu fıkrası kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır. Bu nedenle hizmet tespiti davalarındaki kanıtlama yöntem ve ilkeleri benimsenip uygulanmalı, başka bir anlatımla, sigortalılıktan söz edilebilmesi için, çalışmanın varlığı, hizmet tespiti davaları yönünden kabul edilen yöntem ve ilkelere uygun biçimde saptanmalıdır. Hizmet tespitinin bir türü olan sigortalılık başlangıç tespiti davasında, dava konusu dönem yönünden hem çalışmaların geçtiği işyerinin varlığı hem de sigortalının çalışmalarının gerçek ve sigortalı çalışma olduğunun hiçbir teredüte yol açmayacak şekilde ispatlanması gerekmektedir. Bu tür davalar yalnızca bir günlük çalışmanın tespitinden ibaret olarak görülmemeli, bir günlük çalışmanın kabulü ile saptanacak sigortalılık başlangıcının sigortalıya sağlayacağı sigortalılık süresi ile birlikte kazandıracağı haklar dikkate alınmalı ve giriş bildirgesi ile birlikte eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmelidir.
3. Değerlendirme
1.Eldeki davada, mahkemece verilen hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Davacının davaya konu çalışmasına ilişkin 01.10.1993 tarihli işe giriş bildirgesinin verildiği dava dışı … Birlik İnş. Ltd. Şti.’nin 052 sicil no.lu temizlik mahiyetli iş yerinden 1993/1-3.,94/1-3 ve 95/1. dönemlerine ilişkin dönem bordrolarının verildiği ancak mahkemenin özellikle davaya konu 1993/3. dönem olmak üzere kayıtlara geçmiş bordrolu çalışanların beyanlarını almadığı anlaşılmıştır. Mahkemece, 052 sicil no.lu iş yerinin öncelikle 1993/3. dönem bordro çalışanlarının beyanlarına başvurulmalı, bu dönem bordro çalışanlarına ulaşılamaması halinde bu dönem öncesi ve sonrası bordrolu çalışanların beyanlarına başvurulmak suretiyle eylemli çalışmanın var olup olmadığı, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilmeli ve sonucuna göre bir karar verilmelidir.
2. Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu hüküm verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
…