YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/4308
KARAR NO : 2023/5154
KARAR TARİHİ : 10.05.2023

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TARİHİ : 19.12.2013
KARAR : Kısmen Kabul

Taraflar arasında Mahkemesinde görülen rücuan tazminat davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Mahkeme kararı davacı Kurum vekili, davalı … Hayvancılık Tarım Gıda A.Ş. vekili ve davalı … tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili asıl dava dilekçesinde özetle; sigortalı …’nin 04.07.2012 tarihinde ….’ye ait çiftlikte meydana gelen iş kazasında hayatını kaybettiğini, kazanın, kazalının buraya şoförlüğünü yaptığı …’na ait tır ile yonca balyaları getirdiği, tırın dorsesinde brandayı söküp topladığı esnada oradaki ambarda çalışmakta olan … yönetimindeki yine çiftlik sahibi ….’ye ait JCB marka teleskopik yükleyici aracın geri manevrası esnasında yerde branda toplamakta olan sigortalı …’yi görmeyerek üzerinden geçmesi suretiyle meydana geldiğini, söz konusu kazanın 5510 sayılı Kanun’un 13 üncü maddesinin (b) fıkrası uyarınca iş kazası olduğunu, 5510 sayılı Kanun’un 21 inci maddesi gereği 24.198,01 TL peşin sermaye gelirinin onay tarihi olan 12.06.2013 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı kuruma verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesini talep ve dava etmiştir.

Davacı vekili birinci birleşen dava dilekçesinde özetle; kazaya sebebiyet veren …’in de dikkatsiz davranarak kazaya sebebiyet verdiği, 24.198,01 TL peşin sermaye gelirinin onay tarihi olan 12.06.2013 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı kuruma verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davacı vekili ikinci birleşen dava dilekçesinde özetle; davalıların 1.886,85 TL tedavi giderini 04.07.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile peşin sermaye gelirinin davalı …’ndan da diğer davalılar ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davacı vekili 30.12.2014 havale tarihli ıslah dilekçesi ile talebini ıslah etmiştir.

II. CEVAP
Davalı …. vekili cevap dilekçesi ile özetle; zamanaşımı nedeniyle davanın reddini talep ettiklerini, meydana gelen olayda davalı şirketin kusurunun olmadığını, kurumun rücu alacağını talep edebilmesi için kusurun varlığını ispat etmesi gerektiğini, meydana gelen kazaya tamamen müteveffanın kendisinin sebebiyet verdiğini, ceza dosyasında da müteveffanın meydana gelen olayda asli kusurlu olduğunun açıkça belirtildiğini, davalı şirketin iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine uygun davrandığını, çalıştırdığı işçileri işin niteliğine uygun kişilerden seçtiğini, işin gereğine uygun tüm eğitimlerin verildiğini, yapılan işin taşıdığı özelliklere uygun olarak sahanın her yerinde uyarı levhaları ve araçlarda kazaların oluşmasını engellemeye yönelik siren sisteminin bulunduğunu, araçların bakımlarının periyodik olarak yapıldığını, operatör olarak çalışan şahısların tamamına tedbir amaçlı olarak operatörlük belgesi aldırıldığını, ileride doğacak zararlarının tazmini açısından kaza tarihinde … Hayvancılık Tarım Gıda San. Tic. A.Ş.’nin işveren sorumluluk sigortası kapsamında Yapı Kredi Sigorta tarafından sigortalı olduğundan davanın ….’ye ihbar edilmesini, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzeride bırakılmasını talep etmiştir.

Davalı … cevap dilekçesi ile özetle; olay tarihinde … Hayvancılık’ta işçi olarak çalıştığını, olay günü …’nin çalıştığı çiftliğe yonca getirdiğini, kendisinin de teleskopik yükleyici ile gelen yoncayı depolamak için uygun bir yer açtığını, boşaltma sırasında …’nin araçtan uzak olduğunu fakat kendisine haber vermeden kullanmakta olduğu aracın manevra alanına girdiğini ve yerdeki brandayı toplamaya başladığını, aracın yapısı gereği yerde eğilen birini görmesinin mümkün olmadığını, …’nin tam da aynaların kör noktasında bulunduğundan kendisini göremediğini, geri manevra sırasında kullandığı aracın …’nin üstünden geçtiğini, derhal aracı durdurup kendisinin yanına gittiğini, …’nin o anda bilincinin açık olduğunu ve konuştuğunu, hemen çiftlik müdürü Ahmet Batur’u aradığını, derhal ambulans çağrıldığını ve …’nin hastaneye sevk edildiğini, çalışma sırasında tüm güvenlik kurallarına azami şekilde dikkat ettiğini, olayın meydana geldiği yerde araç şoförlerinin dikkat etmesi gereken güvenlik tedbirlerine dair uyarı levhalarının bulunduğunu, davanın reddine karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.

III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 08.04.2015 tarihli ve 2013/467 Esas, 2015/249 Karar sayılı kararıyla;
Davanın kısmen kabulü ile;
1.698,17 TL tedavi giderinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine,

21.778,21 TL peşin sermaye gelirinin 12.06.2013 tahsis onay tarihinden itibaren faiziyle birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen alınmasına,

16.333,99 TL peşin sermaye gelirinin 12.06.2013 tahsis onay tarihinden itibaren faiziyle birlikte davalı …’ndan alınmasına,

Fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Kurum ile davalı …. vekilleri ile davalı … tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 19.09.2018 tarihli ve 2018/1776 Esas, 2018/6813
Karar sayılı Bozma ilamında;
2.1. Davacı, kazalı sigortalının 04.07.2012 günü geçirmiş olduğu iş kazası sonucu vefat etmesi nedeniyle sigortalının hak sahiplerine bağlanan peşin sermaye değerli gelirlerden ve yapılan tedavi masraflardan oluşan kurum zararının %90’ına tekabül eden kısmının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili istemine ilişkin olup, Mahkemece Kurum zararının %90’ı üzerinden talep gibi davanın kabulüne karar verildiği ve fakat davanın kısmen kabulüne dair hüküm kurulmuş olduğu, bu şekilde karar verilmek suretiyle davanın kabulüne karar verilmesine rağmen, davanın kısmen kabulüne şeklinde hüküm kurularak çelişki oluşturulmuş olup, ayrıca dosya içerisinde hem davanın kabulüne dair verilmiş bir kısa karar, hem de davanın kısmen kabulüne dair verilmiş hakim ve katip imzalarını içeren, aynı tarih ve esaslı bir başka kısa karar daha olduğunun anlaşılması karşısında verilen kısa kararlar arasında da ayrıca bir başka çelişkinin daha oluşturulduğu anlaşılmıştır.

Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki olgular üzerinde durulmadan çelişkili şekilde (birden fazla) hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olduğundan bahisle karar bozulmuştur.

B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kazalı sigortalının 04.07.2012 günü geçirmiş olduğu iş kazası sonucu vefat ettiği olayda; sigortalının işvereni olan davalı … ile davalı … Hayvancılık şirketi arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığı, davalı …’in davalı … Hayvancılık şirketinin çalışanı olduğu, bu iki davalının meydana gelen kazada üçüncü kişi konumunda bulundukları, hükme esas alınan kusur raporunda; davaya konu kazanın iş kazası olduğu, kazanın meydana gelmesinde davalı işveren …’nun %15, davalı … Hayvancılık şirketinin %50, davalı …’in %25, müteveffa sigortalı …’nin ise %10 oranında kusurlu olduğunun belirtildiği, aktüerya bilirkişisinin kök ve ek raporunun denetime elverişli ve karara esas alınacak nitelikte olduğu kabul edilmekle;

Davacının ilk peşin sermaye değerli gelir ödemesinden kaynaklanan alacağının tahsiline ilişkin açmış olduğu asıl ve birleşen mahkememizin 2014/714 Esas sayılı davalarının ayrı ayrı kısmen kabul kısmen reddi ile davacının 21.778,21 TL alacağının onay tarihi olan 12.06.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte asıl ve birleşen 2014/714 esas sayılı davaların davalılarından müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davacının ilk peşin sermaye değerli gelirin 2.419,80 TL’lik kısmı yönünden açmış olduğu asıl ve birleşen mahkememizin 2014/714 Esas sayılı davalarının, vaki feragat nedeniyle, ayrı ayrı reddine,

Davacının tedavi masrafından kaynaklanan alacağının tahsili için açmış olduğu birleşen mahkememizin 2014/714 Esas ve 2014/361 Esas sayılı davalarının kabulü ile 1.698,17 TL alacağının ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte mahkememizin birleşen 2014/714 Esas ve 2014/361 Esas sayılı davalarının davalılarından müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Kurum vekili, davalı … Hayvancılık Tarım Gıda A.Ş. vekili ve davalı … tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı Kurum vekili: kusur oranını kabul etmediğini belirterek kararı temyiz etmiştir.

Davalı …Hayvancılık Tarım Gıda A.Ş. vekili: kusur oranını ve hesap raporunu kabul etmediğini belirterek kararı temyiz etmiştir.

Davalı …; kusur oranını kabul etmediğini belirterek kararı temyiz etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 04.07.2012 günlü iş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahibine bağlanan ilk peşin değerli gelir ve yapılan tedavi giderlerinden oluşan kurum zararının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5510 sayılı Kanun’un 21 inci maddesinin 1inci fıkrası

3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; kararın bozulmasını gerektirecek bir husus görülmemiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle davacı Kurum vekili, davalı …Hayvancılık Tarım Gıda A.Ş. vekili ve davalı …’nun yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden ilgililere yükletilmesine,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,10.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.