YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/4258
KARAR NO : 2023/4308
KARAR TARİHİ : 24.04.2023
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/148 E., 2023/51 K.
DAVA TARİHİ : 30.10.2017
HÜKÜM/KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen hizmet tespiti davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı … Apartman Yönetimi ve fer’i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulü ile incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, müvekkilinin kapıcı ve kaloriferci olarak çoğunluğu davalılardan redolant şirketine ait olan Münadi Apartmanında 20.04.2012 tarihinde işe başladığını, davalı apartman yönetiminin müvekkilini apartmana şirketin bekçisi olarak aldığını kapıcı ve kaloriferci olmadığını savunduğunu, şirketin batık olmasından dolayı bu savunmayı yaptığını, davacıyı kapıcı ve kaloriferçi olarak kabul etmediklerini, müvekkilinin kapıcı ve kaloferci olduğunu, apartmanın çöplerini attığını, kaloriferini yaktığını, temizliliğini yaptığını, müvekkilinin münadi apartmanında bekçi olarak çalışmadığını, kapıcı ve kaloriferci olarak çalıştığını, hizmet verdiği yerin Münadi Apartmanı olduğunu, müvvekkilinin işe giriş tarihinin 20.12.2012 olduğunu, sadece Redolant Şirketinin sigorta primlerini ödemesinin müvekkilinin Redolant Şirketinde kapıcılık – kalorifercilik dışında çalışması olduğunu göstermediğini, müvekkilinin çalıştığı A ve B bloktan bir çok bağımsız bölümün Redolant Şirketine ait olduğunu, apartmanda kuyu suyu kullanıldığını müvekkili tarafından şirketi adına yatırılmış 12 adet atık su makbuzunun bulunduğunu, kapıcı ve kaloriferci olmayan birisinin böyle bir dairede oturmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, müvekkilinin kapıcılık ve kalorifercilik görevini yaptığı için orada oturduğunu, müvekkilinden başka apartmanda temizlik yapan, çöp alan bahçeyi düzenleyen başka bir kimsenin olmadığını bu görevin müvekkiline ait olduğunu beyan ederek müvekkilinin eylemli ve gerçek biçimde fiili çalışmasının kapıcı ve kaloriferçi olarak 3625 ada, 2 parselde kayıtlı A ve B blok olarak kurulu Münadi Apartmanlarında 20.04.2012-19.11.2014 tarihleri arasında çalıştığının tespitine, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı … Apartmanı yönetimi, müvekkili aleyhine açılan davayı kabul etmediklerini, dava dilekçesinde iddia edilen hususların doğru olmadığını, dava konusu taşınmaz üzerine Redolant Endüstri Kimyevileri İnşaat Turizm Şirketi tarafından hali hazırdaki binanın inşaa edildiğini, binayı inşa eden Redolant firmasının pek çok işçi kullandığını, davacınında bu işcilerden birisi olduğunu,. davacının Redolant firmasında sigortalı olarak işe başladığını, bina tamamlandıktan sonra biten dairelerin satışı için satılacak yerlere dışarıdan gelecek zararları önlemek amacıyla alıcılara bu yerleri göstermek maksadı ile bina içersinde Redolant firmasına ait görevini yürüttüklerini, davacı binadaki boşluktan yararlanarak zemin kattaki daireyi işgal ederek hizmetini Redolantın işverenliği altında sürdürmüştür. Münadi apartmanının doğal gaz ile ısındığını kaloriferci istihdam edilmesine gerek bulunmadığını, Apartmanda yeni yönetimin oluşturulması üzerine davacıya zemin kattan çıkması istenmiş ancak davacı bunu reddedince müvekkiline yönelik işçilik alacağı davası açıldığını, daha önceden Uşak İş Mahkemesinde yapılan yargılamada dinlenen tanıkların … ın sigortalı işçi olarak alınması yönünde her hangi biri karar oluşturulmadığını, imzaladıkları belgede bu yönde bir yazı olmadığını, davacının apartman yönetimi tarafından işe alınmadığını, Münadi Apartmanı adına işçi olarakta çalıştırılmadığını, davacının çalıştığını iddia ettiği dönemde Redolant firması bünyesinde işçi olarak çalıştığını, Redolant firmasının iflas etmesi üzerine bu şirketten alacakların tahsil amaçlı olarak bu yollara başvurduğunu, hizmet tespiti yönünden davanın SGK ya yöneltilmesi gerektiğini beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Fer’i müdahil Kurum vekili, açılan davanın haksız ve yersiz olduğunu, davalı şirketin birden fazla bölümüne sahip olduğu apartman çalışanını kendi bünyesinde çalışıyor olarak göstermesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, bu durumun şirketin büyük risk alması anlamına geldiğini, hem iş hukuku açısından hemde şirket yönünden ticari hayatın gerçekleri açısından mümkün olmadığını, bazı bağımsız bölümlerin maliki olsa da risklere şirket adına doğrudan muhatap olamayacağını sorumluluk yönetime geçecek ve mali sorumluluk hususunda kat maliki sayısınca maddi riskten kendisini kurtarmış olacağını, davacı tarafından bir kısım iş yeri kayıtlarının sunulduğunu, bu kayıtların esasen kapıcı kaloriferci işlerine ait olmayıp bekçiye ait işler olduğunun görüldüğünü, sunulan belgelerin resmi bir yönü bulunmadığını, davacının iddiasını ispatlar nitelikte olmadığını, davacının davalıya ait iş yerinde çalıştığını resmi yazılı belgelerle ve tanık beyanlarıyla ispat edilmesi gerektiğini sadece tanık beyanları ile hizmet tespiti davasının ispatının mümkün olmadığını, müvekkili kurumun hizmet tespitine ilişkin davalarda feri müdahil olduğunu kabul anlamına gelmemek üzere kurum aleyhine vekalet ücretine ve yargılama giderine hükmedilmemesi gerektiğini beyan ederek açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 05.12.2018 tarihli ve 2017/362 Esas, 2018/402 Karar sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 07.04.2021 tarihli ve 2019/330 Esas, 2021/645 Karar sayılı kararıyla;Yukarıda yer verilen hukuki olgular ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davacının davalı Şirket tarafından yapılan iki blok konut işyerinde, davalı Şirket işçisi olarak işe başladığı, tanık anlatımlarından anlaşıldığı üzere davalı Şirket adına satışa çıkartılan apartman dairesi bağımsız bölümlerin bakımını ve satın almak isteyenlere gösterilmesi işini yaptığı, bunun bir parçası olarak apartman temizliği ve peyzajının da bakımını yaptığı görülmektedir. Davacının bağımlı olarak çalıştığı işverenin davalı Şirket olduğu dinlenen tanık anlatımları ve olayın niteliğine uygun görülmektedir. Zira davacının ücretinin davalı Şirket tarafından ödendiği, ödemenin kesildiği tarihte zaten davalı apartman yönetimi ile davacı arasında sorunlar yaşanmaya başlandığı, davalı Şirket’in kendisine ait yerlerin büyük çoğunluğunu satması üzerine konut sakinleri tarafından davacının oturduğu bağımsız bölümden çıkartıldığı anlaşılmaktadır. Şu halde davacının davalı apartman yönetimi ile arasında iş sözleşmesinin unsurlarından olan bağımlılık unsurunun hiçbir zaman doğmadığı görülmektedir. Zaten Kurum kayıtlarına yapılan bildirimlerin de yukarıda ortaya konulan vakıalar ile uyumlu olduğu anlaşılmakla Uşak 2. İş Mahkemesi’nden verilen 05.12.2018 tarih, 2017/362 Esas ve 2018/402 Karar sayılı kararının kaldırılmasına yönelik davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı yasanın 353/1-b.1 hükmü gereğince esasdan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Daire kararında; Mahkemece, çalışmanın içeriği ve şekli yönünden davacının beyanı alınarak davacının yaptığını iddia ettiği hizmetin hangi işlerden oluştuğu belirlenmeli, bu kapsamda davacının iddiaları davalı apartman yönetimi ve davalı şirket yönünden somutlaştırılmalı, apartmanda bulunan dairelerin kaç tanesinin şirkete ait olduğu, bu dairelerin ne zaman satıldığı araştırılarak açıklığa kavuşturulmalı, apartmanın ısınma şekli tespit edilmeli, çevre apartmanlarda aynı işi yapan kişiler ve apartmana komşu olan bakkal, manav gibi iş yeri sahipleri veya bu iş yerlerinde çalışanlar tespit edilerek davacının çalışması ile ilgili beyanları alınmalı, uyuşmazlık konusu dönemde davalı apartmanda ikamet eden kişiler tanık olarak dinlenilmeli, davacı ve davalı apartman yönetiminin iddialarına ilişkin tüm deliller toplanılmalı, dava konusu kamu düzenine ilişkin olup, re’sen araştırma ilkesi gereğince toplanacak deliller doğrultusunda araştırma ve inceleme genişletilmeli, bu şekilde davacının davalı apartman nezdinde çalışmasının olup olmadığı, çalışmanın kapsam ve süresi tereddütsüz bir şekilde tespit edilerek elde edilecek sonuç değerlendirilmek suretiyle karar verilmesi gerektiği yönlerinden karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya kapsamında dinlenen tanıkların beyanları, davacının kapıcı- kaloriferci eğitimi almış olması, bozma ilamı öncesinde yapılan incelemeye göre davacının sunmuş olduğu apartman karar defterindeki yazıların davacının eli ürünü olmaması, davacının iddiasını destekler tanık ve komşu iş yeri market sahibi beyanı, davalı şirket sahibi ve davacı hakkında davalı şirket adına sigorta bildirimi yapan İsmail Münadi’nin beyanları, kesinleşen ceza dosyası evrakları, davacının şüpheli konumunda olduğu takipsizlik kararı ile sonuçlanan savcılık dosyası, SGK müfettişlik inceleme raporu, davacı adına tanzim edilen apartman sipariş ve faturaları, davacının iddia ettiği dönemlerde davalı apartmanın kapıcı dairesinde ikamet ediyor olması, davalı şirketin faaliyet alanı ve faaliyet adresinin davacının yaptığı iş ile hiçbir alakasının bulunmaması, davalı apartmanın yapı kullanım belgesinin 2011 yılında verişmiş olması ancak davacının davalı şirketten 2012-2014 tarihleri arasında da sigortalı gösterilmiş olması ( davalı taraf; davacının apartman inşaatında bekçi olarak beklediğini iddia etmektedir) bir bütün olarak değerlendirildiğinde davacının aslında münadi apartmanı inşaatı sırasında inşaatta bekçi olarak başladığı daha sonra ise yapı kullanım ruhsatı verilince kapıcı dairesinde kalarak apartman nezdinde kapıcı olarak çalışmaya devam ettiği ve iddia ettiği tarihlerde kapıcı olarak apartman yönetimi nezdinde çalıştığı kanaatine varıldığından davanın kabulüne, davacının, 20.04.2012-19.11.2014 tarihleri arasında hizmet akdine bağlı olarak, tam zamanlı şekilde, asgari ücretle davalı (Uşak Tapu Müdürlüğü’nün 3625 Ada 2 Parselde kayıtlı, Fatih Mahallesi, Alparslan Caddesi No:64 Uşak/Merkez adresindeki) Münadi Apartmanları yönetiminde çalıştığının tespitine, davacının, hizmet cetvelinde 20.04.2012-19.11.2014 tarihleri arasında davalı Redolad Endüstri Kimya Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinden bildirilen çalışmalarının fiili çalışmaya dayanmadığının tespiti ile bu hizmetlerinin iptaline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … Apartman Yönetimi ve fer’i müdahil kurum vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Fer’i müdahil Kurum vekili, yeterli araştırma yapılmadığını, çalışmanın ispatlanamadığını, davalı … Apartman Yönetimi ise çalışmanın ispatlanamadığını, davacının şirkette çalıştığını belirterek İlk Derece Mahkemesince verilen kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının 20.04.2012-19.11.2014 tarihleri arasında çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 506 sayılı Kanun’un 79 uncu maddesidir.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı … Apartman Yönetimi ve fer’i müdahil kurum vekilleri tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı … Apartman Yönetimi ve fer’i müdahil Kurum vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,24.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.