YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/3800
KARAR NO : 2023/6266
KARAR TARİHİ : 01.06.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2707 E., 2022/2146 K.
KARAR : Kısmen Kabulüne
İLK DERECE MAHKEMESİ : Espiye Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
SAYISI : 2015/428 E., 2022/103 K.

Taraflar arasındaki hizmet tespiti tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.

Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, esas hakkında yeniden karar verilmesine, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Mili Eğitim Bakanlığı ve fer’i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili, davacının, davalı işverene ait Espiye Sarıyer Köyü İlköğretim Okulunda 01.01.2009 tarihinde vekil öğretmen olarak göreve başladığını, bu hizmetinin 2010, 2011, 2012 yıllarında devam ettiğini ve mesaisinin eğitim öğretim dönemlerinde kesintisiz sürdüğünü ve işin 30.05.2012 tarihinde sona erdiğini, davalı işveren tarafından sigorta primlerinin tam olarak yatırılmadığını, tam ay ve eğitim dönemi hizmet ifa etmesine karşılık hizmet gördüğü aylara ait sigorta primlerinin genellikle 14 gün üzerinden yatırıldığını, bazı aylarda 3, 4, 8 gibi daha az gün üzerinden prim ödemelerinin gerçekleştiğini, belirtilen tarihler arasında davacının hizmeti fasılasız devam ettiği halde sigorta bildirimleri ve primlerinin düzenli bir şekilde gösterilmediğini ve ödenmediğini belireterk Espiye Sarıyer Köyü İlköğretim Okulunda 01.01.2009 tarihinde vekil öğretmen olarak işe başlayan ve bu hizmeti eğitim öğretim dönemi itibariyle fasılasız devam eden davacının; Ocak, Şubat, Haziran, Eylül, Kasım Aralık 2010, Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Eylül, Ekim, Kasım, Aralık 2011, Ocak, Şubat, Mart, Nisan Mayıs 2012 aylarına ait sigortalılık süresinin aylık 30 gün üzerinden tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP
Davalı … Bakanlığı vekili; davacının ücretli öğretmen olarak çalıştığını, idare ile davacı arasında sözleşme bulunmadığını, davacının idarece öğretmen sayısının yetersiz olduğu zamanlarda ihtiyaç halinde, ihtiyacın devam ettiği kısmi sürelerle görevlendirildiğini, fiilen çalışmanın olmadığı yaz tatilleri ya da ara tatillerde davacı ile idarenin hukuken bir bağlantısı kalmadığını, iş akdinin devam etmesi gibi bir durumun söz konusu olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Fer’i müdahil Kurum vekili, sigortalılığın oluşumu yönünde çalışmanın varlığı saptanmadıkça hizmet akdine dayanılarak sigortalılıktan söz edilemeyeceğini, yeterli ve gerekli bir araştırmayla, deliller hep birlikte değerlendirilerek aydınlığa kavuşturulduktan sonra o çalışmanın sigortalı çalışma niteliğinde olup olmadığı ya da res’en bu niteliğe kavuşup kavuşmadığı hususları üzerinde durulması gerektiğini, bu davaların kamu düzenine ilişkin olmaları sebebiyle mahkemenin tahkikatı res’en genişletmesi ve bundan sonra karar verilmesi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B.İstinaf Sebepleri
Davacı vekili, eksik inceleme ile verilen ilk derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesi talebiyle istinaf başvurusunda bulunmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ” …Dairemizce sunulan tüm belgeler, bordrolar, sınıf defteri ve devamsızlık defteri gibi belgeler incelenmiştir. 2011 Ocak ayına kadar “öğretmen memur devam devamsızlık defteri” ile 2011 Ekimden itibaren sınıf defterinde davacının hangi gün devamsızlık yaptığı, kaç gün okula geldiği belirli olup, davacının günde 6 ders saati olmak üzere haftada 30 saat ortalama çalışması olduğu anlaşılmıştır. Yani davacının çalışması günlük 6 saattir.

Devamsızlık defteri, sınıf defteri ve genel çalışma koşulları değerlendirildiğinde dava konusu edilen 2010 Ocak, 2010 Şubat, 2010 Haziran, 2010 Eylül, 2010 Kasım, 2011 Haziran, 2011 Eylül, 2011 Ekim, 2011 Aralık, 2012 Ocak, 2012 Mart, 2012 Nisan, 2012 Mayıs aylarında yapılan bildirimlerde hata olmadığı, toplam aylık çalışma saatleri, 1 gün = 7,5 saat esası üzerinden aylık çalışma gün sayısına dönüştürülerek bildirimlerin yapıldığı görülmektedir.

2010 yılı Aralık ayında ilgili belgelere göre 22 gün çalışma mevcut olup, bildirilmesi gereken gün sayısı 18 olduğu halde 17 gün üzerinden bildirim yapıldığı, 1 gün eksik bildirim olduğu görülmektedir. İlk bilirkişi raporunda 2 gün eksik bildirim olduğu belirtilmiş ise de; çalışılan gün sayısı sunulan belgelere göre 22 gündür.

2011 yılı Ocak ayında davacının 11 gün çalışması mevcut olup, bildirilmesi gereken gün sayısı 9 olması gerekirken 8 gün üzerinden bildirim yapılmış, 1 gün eksik bildirilmiştir.

2011 yılı Şubat ayında davacının 19 gün çalışması mevcut olup, bildirilmesi gereken gün sayısı 16 olması gerekirken 15 gün üzerinden bildirim yapılmış, 1 gün eksik bildirilmiştir.

2011 yılı Mart ayında davacının 23 gün çalışması mevcut olup, bildirilmesi gereken gün sayısı 19 olması gerekirken 17 gün üzerinden bildirim yapılmış, 2 gün eksik bildirilmiştir.

2011 yılı Nisan ayında davacının 21 gün çalışması mevcut olup, bildirilmesi gereken gün sayısı 17 olması gerekirken 16 gün üzerinden bildirim yapılmış, 1 gün eksik bildirilmiştir.

2011 yılı Mayıs ayına ilişkin düzenlenen ilk bilirkişi raporunda 21 gün çalışma üzerinden 3 gün eksik bildirim olduğu belirtilmiş ise de; 2011 yılı mayıs ayına ilişkin devamsızlık defteri kayıtlarındaki günlere 2011 haziran ayındaki çalışma günleri dahil edildiğinde toplam 15 gün çalışma mevcut olup, eksik bildirim bulunmamaktadır.

Yine 2011 Kasım ayında bilirkişi raporunda 22 çalışma belirtilmiş ise de; 21 gün çalışma mevcut olup, eksik bildirim yoktur.

2012 yılı Şubat ayında davacının 18 gün çalışması mevcut olup, bildirilmesi gereken gün sayısı 15 olması gerekirken 14 gün üzerinden bildirim yapılmış, 1 gün eksik bildirilmiştir.

Düzenlenen son bilirkişi raporunda eksik günlerin tespit edilmemiş olmasının nedeni; ilgili defter ve belgeler ayıntılı incelenerek ay bazında değerlendirme yapılmamış olması ve 0,5 altında kalan küsuratların gün olarak değerlendirilmemiş olmasıdır. Oysa 5510 sayılı Kanun’un 80/h. bendinde hesaplamada gün kesirlerinin bir gün kabul edileceği açıkça düzenlenmiştir.

Davacı vekilinin istinaf talebi bu nedenle yerindedir. Bununla birlikte belirtilen yanlışlığın giderilmesi için yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığından kararın ortadan kaldırılmasına, yeniden karar verilmesine ilişkin aşağıdaki hüküm kurulmuştur. ” gerekçesi ile “…1-Yerel mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının, HMK’nın 353/1-b-2. maddesi gereğince ortadan kaldırılmasına, esas hakkında yeniden karar verilmesine,
Davanın kısmen kabulüne,
Davacı …… T.C. Kimlik numaralı …’un davalı … sicil numaralı işveren nezdinde bildirilen çalışmalarına ek olarak 2010 yılı Aralık ayında 1 gün, 2011 yılı Ocak ayında 1 gün, 2011 yılı Şubat ayında 1 gün, 2011 yılı Mart ayında 2 gün, 2011 yılı Nisan ayında 1 gün, 2012 yılı Şubat ayında 1 gün olmak üzere toplam 7 gün 5510 sayılı kanun 4-a kapsamında çalıştığının tespit ve tesciline,…” gerekçesi ile başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … Bakanlığı ve feri müdahil Kurum vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı … Bakanlığı ve feri müdahil Kurum vekili kararın eksik araştırma ve inceleme sonucu verildiğini belirterek temyiz başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ücretli öğretmen olarak tam gün esası ile çalıştığını ancak çalıştığı dönem içerisinde çalışmalarının Kuruma eksik olarak bildirildiğini ileri sürerek Kuruma bildirilmeyen eksik günlerinin tespiti istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile,

2. 5510 sayılı Kanun’un 86 ncı maddesi

3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı … Bakanlığı ve davalı Kurum vekilleri tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

01.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.