YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2874
KARAR NO : 2023/4690
KARAR TARİHİ : 03.05.2023
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen kurum işleminin iptali ve ölüm aylığı bağlanması davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne ve duruşmanın düzenlendiği 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hâllerden hiçbirine uymadığından, temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin davacı vekilinin duruşma isteğin reddine karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili özetle; eşi üzerinden ölüm aylığı aldığını, babası üzerinden de kesildiği tarihten itibaren ölüm aylığı alması gerektiğinin tespiti ve aksine kurum işleminin iptalini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 26.01.2015 tarihli ve 2014/805 E.-2015/27 K. kararıyla; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1.Mahkeme kararına karşı taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizin 23.05.2015 tarihli ve 2015/5809 E. 2017/4358 K., sayılı ilamında; davacı vekilinin tüm temyiz itirazları reddedilmiş, davalı vekilinin temyiz istemi yönünden ise davacı yönünden 5510 sayılı Kanun’un 96/b maddesi uyarınca değerlendirme yapılması ve buna göre ödeme dönemleri ile faiz başlangıç tarihinin belirlenmesi gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1.Bozmaya uyan Mahkemece verilen 04.01.2018 tarihli ve 2017/513 E. 2018/382 K., sayılı kararıda; davanın kabulüne karar verilmiş; karara karşı davalı Kurum vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Dairemizin 17.10.2018 tarihli ve 2018/1787 E. 2018/8163 K. sayılı ilamında; davanın konusuz kalmadığı gerekçesiyle karar bozulmuştur.
C. Üçüncü Bozma Kararı
1.Bozmaya uyan Mahkemece verilen 27.01.2020 tarihli ve 2018/706 E. 2020/84 K., sayılı kararda; davanın kabulüne karar verilmiş; karara karşı davalı Kurum vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Dairemizin 06.10.2021 tarihli ve 2020/2216 E. 2021/11665 K ilamında;ilk bozma ilamında belirtilen esaslar çerçevesinde araştırma yapılıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle karar bozulmuştur.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, “… ilgili madde uyarınca davalı kurumun 05.08.2014 tarihli aylık gelir durdurma işlemine ait tespit formunda davacının eşinden dolayı almış olduğu ölüm aylık tutarının brüt asgari ücret tutarından fazla olduğundan dolayı 4/b ölüm aylığının kurum hatası nedeniyle aylık başlangıç tarihi itibariyle kesileceği tespitinde bulunulduğu,buna göre tespit tarihinden geriye dönük 5 yıllık süre olan 05.08.2014-05.08.2009 arası ödemelerin davalı kurum tarafından alacak talebine konu olduğu anlaşılmıştır.Bilirkişi raporuna ekli hesap tablosunda ay ay bu ödemeler hesaplanmıştır.Bu alacak tutarlarına işleyecek faiz tarihinin 08.09.2014 tarihli kurum yazısının davalıya tebliğine ilişkin belge bulunmadığından davacının ilgili yazıyı ilgi tutarak davalı kuruma yaptığı itirazın 10.10.2014 de yapıldığı buna göre ilgili borç bildiriminin davalıya en geç 10.10.2014 tarihinde tebliğ edildiği mahkememizce kabul edilmiş olup bu tarihten iki yıl sonrası olan 10.10.2016 tarihinden itibaren yasal faiz ile 05.08.2014-05.08.2009 arası ölüm aylık ödemelerinin davalı kurum tarafından tahsilinin gerekeceği anlaşılmıştır.” gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde; eksik araştırmaya dayalı hüküm kurulduğunu, 2013 tarihli genelgeye istinaden aylıkların geri istenemeyeceğini, yapılan kesintilerin dikkate alınmadığını, usulü kazanılmış hak olmadığını, 4956 sayılı Kanun’un yürürlüğüne göre haklı olduklarını, emsal Yargı kararlarının dikkate alınmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; yersiz aylık miktarının ve faiz başlangıcının yanlış hesaplandığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının çift ölüm aylığı alıp alamayacağı ile yersiz aylık miktarının hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Kanun’un 438 nci maddesi, 5510 sayılı Kanun’un 96 ncı maddesi, 1479 sayılı Kanun’un 45 ve 46 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, taraf vekillerinin aşağıdaki bent dışındaki sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. 01.10.2016 tarihinden itibaren davacıya babası üzerinden de ölüm aylığı bağlandığından bu tarih sonrası yönünden davanın konusuz kaldığının gözetilmemesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
3.Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanunun Geçici 3 üncü maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı Kanunun 438. maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Taraf vekillerinin temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün (2) nolu bendinin sonuna gelmek üzere “01.10.2016 tarihinden sonraki dönem yönünden talep konusuz kaldığından bu dönem yönünden konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına,” ibaresinin yazılması suretiyle kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının davacıya iadesine,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,03.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.