YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2720
KARAR NO : 2023/3569
KARAR TARİHİ : 03.04.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen rücuan alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davanın kabulüne, birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı,… Genel Müdürlüğü, …, …, … tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulü ile incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Kurum, kurumlarının sigortalısı …’ın Kangal Termik Santralinde meydana gelen iş kazası neticesinde vefat ettiğini, sigortalının hak sahiplerine ölüm aylığı bağlandığını, bağlanan ölüm aylığının peşin değeri olan 40.769,56TL kurum zararının meydana geldiğini, dava değeri olan 32.615,60TL ile onay tarihi olan 24.08.2009 tarihinden itibaren işlemiş faizi olan 12.288,40TL dikkate alınarak … Akaryakıt İnş. Hay. Nak. Tem. Turz. Tic. San. Ltd. Şti. ‘nin menkul ve gayrimenkulleri üzerine toplamda 44.904,00TL’yi karşılayacak şekilde ihtiyati tedbir konulmasına ve 32.615,60 TL’lik peşin sermaye değerli gelirin tahsis onay tarihi olan 24.08.2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
… vekili, müvekkilinin olayla hiçbir ilgisi bulunmadığını, müvekkilinin işyeri içinde sürekli gezdiğini, sabit bir yerde durmasının mümkün olmadığını, yüklenici firma ile yapılan sözleşmeden de açıkça görüleceği üzere firmanın çalıştıracağı işçileri tüm vardiyalarda idare ve sevk eden ve tüm iş güvenliği tedbirlerini kontrol etmekle yükümlü vardiya sorumlularının bulunduğunu,… çalışanlarının bir yere temizlik işçisi sevk edecekleri zaman firmanın vardiya sorumlularını aradığını ve sevkin yapılmasını istediklerini, bu olay nedeniyle illada bir kusur aranacaksa o da VFC-2 vibratör bunkerinin yüzeyinin kömür yapışmasını önleyici teflon kaplama yaptırmayan… Termik Santral İşletme Müdürlüğü ile İşletme Müdürlüğü bünyesinde İş Sağlığı ve Güvenliği servisi olduğunu ve ayrıca kazazede işçinin alt işvereni … Akaryakıt İnş. Hay. Nak. Tem. Turz. Tic. San. Ltd. Şti. firmasının çalıştıracağı işçileri tüm vardiyalarda idare ve sevk eden ve tüm iş güvenliği tedbirlerini kontrol etmekle yükümlü vardiya sorumluları olduğunu, müvekkilinin kusuru bulunmadığını, bu nedenle davanın reddini talep etmiştir.
… Akaryakıt İnş. Hay. Nak. Tem. Turz. Tic. San. Ltd. Şti. vekili, vefat eden işçinin davalı…’nin emir ve talimatı ile hareket ettiğini, kazanın meydana geldiği esnada görülen işin kendi işleri olmayıp bu işin görülmesi için işçiye talimat verilmediğini, Kangal Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2007/171 Esas sayılı dosyası ile yapılan yargılamada şirketlerine %35 davalı…’ye %45 ve müteveffaya %20 oranında kusur verildiğini, şirket yetkilisi …’in Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki davasında beraat ettiğini, müvekkil yönünden bu kararın kesinleştiğini, kusur tespitinin hatalı olduğunu, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
… Genel Müdürlüğü vekili, işçinin davalı … şirket işçisi olduğunu, müteveffa Mahmut şişman’ın 14.06.2006 tarihinde işe başladığını, müteveffanın iş sağlığı ve iş güvenliği hususlarında eğitim aldırma yükümlülüğünün davalı taşeron firma …’e ait olduğunu, müvekkili firmanın ve çalışanlarının herhangi bir kusurunun bulunmadığını, bunkerde biriken ve tıkanmaya neden olan kömürü almak için bunkerin içerisine gerekli güvenlik tedbirlerini almadan giren müteveffanın olayda kusurlu olduğunu, kazanın işçinin ve işveren …’in gerekli önlemleri almamaları nedeniyle meydana geldiğini, bu nedenlerle davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 09.09.2015 tarihli ve 2013/263 E. 2015/391 K. sayılı kararıyla; davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1.Mahkeme kararına karşı… Genel Müdürlüğü, … Akaryakıt İnş. Hay. Nak. Tem. Turz. Tic. San. Ltd. Şti., … vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 13.03.2019 tarihli ve 2019/1444 E. 2019/2374 K. sayılı ilamında; Somut davada; 13.04.2007 tarihinde gerçekleşen iş kazasında davalılar kusurlu bulunmuş olup, olayda kusurlu bulunan kişiler arasında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunmaktadır. Zira hepsi de aynı kaza olayından dolayı kusurlu ve Kuruma karşı sorumludurlar. Bu durum sorumlulara karşı birlikte dava açılabileceği gibi hepsine ayrı ayrı da dava açılabilir. İhtiyari dava arkadaşları hakkında ek dava açılması ve işbu dava ile birleştirilerek yargılamaya devam edilmesi gerekirken usule aykırı olarak diğer davalıların daha sonra davaya dahil edilmesinin yerinde olmadığı yönünden karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; asıl davanın kabulüne, birleşen davanın kısmen kabulüne, 38.731,08 TL’lik peşin sermaye değerinin gelir tahsis onay tarihi olan 24.08.2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar …, … Akaryakıt İnş. Hay. Nak. Tem. Turz. Tic. San. Ltd. Şti., …, …, …, …, birleşen dosya davalıları …, …, … ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı kuruma verilmesine, birleşen dosya davalısı … yönünden açılan davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kurum,… Genel Müdürlüğü, …, …, … vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı kurum vekili davanın kısmen kabulüne karar verilmesinin yerinde olmadığı,… Genel Müdürlüğü, …, …, … vekilleri kaza olayında kusurlarının bulunmadığı yönünden kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 13.04.2007 tarihinde meydana gelen iş kazasında vefat eden sigortalının hak sahiplerine ödenen gelirin tahsili talep edilmiştir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3 ncü maddesinin 2 nci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 428.nci maddesi, 438 inci maddesinin 7, 8, 9 uncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin 2 nci fıkrası ve 506 sayılı Kanun’un 79 uncu maddeleridir.
3. Değerlendirme
506 sayılı Kanun’un 26 ıncı maddesinde “İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya işçilerin sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi veyahut suç sayılabilir bir hareketi sonucu olmuşsa, Kurumca sigortalıya veya haksahibi kimselerine yapılan veya ileride yapılması gerekli bulunan her türlü giderlerin tutarları ile gelir bağlanırsa bu gelirlerinin 22 nci maddede belirtilen tarifeye göre hesaplanacak sermaye değerleri toplamı (…) Kurumca işverene ödettirilir.” hükmü düzenlenmiştir.
İnceleme konusu davada; 13.04.2007 tarihinde meydana gelen iş kazası nedeniyle vefat eden sigortalının hak sahiplerine ödenen gelirin tahsilinin talep edildiği, mahkemece alınan kusur raporunda … Akaryakıt İnş. Hay. Nak. Tem. Turz. Tic. San. Ltd. Şti. %40,… %40, sigortalı %5, … %3, …, …, …, … %2’şer, …, …, …, … %1’er oranında kusurlu bulunduğu, kusur raporu esas alınarak hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır.
Tazminat dosyasında sigortalı %20, … Akaryakıt …Ltd.Şti.%35,… Genel Müdürlüğü %45 oranında kusurlu bulunmuştur. Ceza yargılaması sonucunda …, …, …, …, …’in beraatine, …, …,… ve …’ın hapis cezasıyla cezalandırılmasına, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, ceza ve tazminat dosyalarında alınan kusur raporları ile dosyada alınan kusur raporu arasındaki çelişkileri giderici yeniden kusur raporu alınmalı, bu kapsamda hükmü temyiz etmeyen yönünden davacı kurum lehine oluşan usulü kazanılmış hak gözetilmeli, elde edilecek sonuç değerlendirilmek suretiyle hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz giderinin istek halinde temyiz eden ilgililere iadesine,
2. Dosyanın kararı veren Mahkemesine gönderilmesine, 03.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.