YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1835
KARAR NO : 2023/3734
KARAR TARİHİ : 05.04.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ: Avanos Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Taraflar arasındaki hizmet tespiti istemi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı işyerindeki 1993 yılındaki 3 aylık çalışmasının tespitini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Feri müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde; müvekkil Kuruma müracaat edilmeden ve davalı hasım göstererek dava açılması mümkün olmadığından açılan davanın müvekkil kurum açısından husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının şahsi sicil dosyasının incelenmesinde … Otomotif Mak. San. Tic. A.Ş. adına kayıtlı iş yerinde ilk defa 19.10.2015 tarihinde işe başladığı ve diğer davalıya ait iş yerinde herhangi bir çalışmasına rastlanmadığını belirterek davanın reddini talep etti
2.Davalı vekili cevap dilekçesinde; cevap dilekçesi vermemiş, duruşmadaki beyanında özetle; davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu edilen tarihleri itibariyle yürürlükte bulunan 506 sayılı Kanun’un 3/2/d bendi birlikte dikkate alındığında; el halıcılığı dokuma işlerinde çalışanların hakkında yalnızca iş kazaları ile meslek hastalıkları, analık ve hastalık sigorta kollarının uygulanacağı, ancak bunların malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolları bakımından isteğe bağlı sigortalı olabileceği, somut olayda davalı işyerinin faaliyetinin halı dokumacılığı olduğu, davacının el halı dokumacısı olarak çalıştığı toplanan belgeler ve tanık anlamlarına göre davacının yukarıda belirtildiği gibi çalışmaları uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davacı müvekkilinin çırak olarak çalışmadığını, tüm tanıkların ortak beyanda bulunduklarını, çay/yemek/temizlik işlerinin de yaptırıldığını, işveren tarafından salt kötüniyet ile hareket edildiğini, mahkemece maddi ve hukuki olguların göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde sonuca gidildiğini belirterek, kararının kaldırılmasını, davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’ nin 2019/6704 Esas 2020/4295 Karar sayılı ve benzer kararlarında da belirtildiği gibi, işe giriş bildirgesinin verildiği tarih itibariyle el halıcılığı dokuma işinde 1 günlük fiili çalışma 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalılık olarak değerlendirilemeyeceği, dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, istinaf başvurularının esastan reddine, karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf gerekçeleri ile kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 506 sayılı Kanun’un 3/II-D, 79 uncu maddesi hükümleridir.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Mülga 506 sayılı Kanun’un 3/II-D maddesinde, (Ek alt bent: 20/06/1987 – 3395/1 md.) ” El halıcılığı dokuma işlerinde çalışanlar hakkında yalnız iş kazaları ile meslek hastalıkları, analık ve hastalık sigorta kolları uygulanır. Ancak bunlar istekleri halinde malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolları bakımından 85’inci madde hükmüne göre isteğe bağlı sigortalı olabilirler.” hükmü yer alırken, söz konusu maddede yer alan el halıcılığı dokuma işlerinde çalışanlar hakkında kısa vadeli sigorta kollarının uygulanacağına ilişkin düzenleme, 06.08.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4958 sayılı Kanun’un 57 nci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. Bölge Adliye Mahkemesi tarafından sigortalının talep ettiği tarih itibariyle uzun vadeli sigorta yönünde tespitte bulunulamayacağına dair gerekçesi yerinde görülmüştür.
3- Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurulları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı vekili tarafından ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,05.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.