YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1498
KARAR NO : 2023/3089
KARAR TARİHİ : 24.03.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/669 E., 2022/2545 K.
HÜKÜM/KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 18. İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/260 E., 2022/28 K.

Taraflar arasındaki esnaf Bağ-Kur sigortalılığının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 13.04.2001 tarihinden itibaren Bağ-Kur sigortalılığına ilişkin kaydının bulunduğunu, 02.01.1995 tarihinden itibaren Marmara İnş. San. Tic. A.Ş.’nin ortağı olduğunu, bu hususun düzeltilmesi için Kuruma başvuruda bulunduğunu, Kurum tarafından davacının yaptığı başvurunun 04.10.2000 tarihinden sonra yapılmış bir başvuru olduğundan bahisle reddedildiğini beyan ederek davacının 02.01.1995 tarihinden itibaren Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde; Kurum işleminin hukuka uygun olduğunu beyan ederek haksız ve yersiz olarak açılmış davanın usulden reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulü ile; davacının 02.01.1995 ile 13.04.2001 tarihleri arasındaki dönem yönünden zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili sunmuş olduğu istinaf dilekçesi ile hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddinin gerektiğini, İş Mahkemeleri Kanunu 7. maddesi hükmü uyarınca Kuruma müracaat edilmeden açılan davanın usulden reddinin gerektiğini, Kurum kayıt ve tutanaklarının kanuna uygun olarak düzenlenmiş olup resmi belge olduğunu, yasal prosödür gereği sigortalının başlangıç tarihinin geriye çekilmesinin mümkün olmadığını beyan ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile “Davacının 18.06.2001 tarihli Bağ-Kur işe giriş bildirgesi ile zorunlu sigortalılığının 13.04.2001 tarihinden itibaren başlatıldığı, 01.01.1995 tarihinden başlayan Güneşli Vergi Dairesi Müdürlüğünde kayıtlı mükellef olduğu ve 28.06.2001 tarihinden başlayan prim ödemelerinin bulunduğu tespit edilmiştir. 04.10.2000 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olanların sigortalılık hak ve mükellefiyetlerinin 04.10.2000 tarihinde başlatılacağı hükmü, Anayasa Mahkemesinin 26.10.2000 tarihli kararından sonra 02.08.2003 tarihine kadar olan dönemde hukuki dayanaktan yoksun kalmış ve bu nedenle Yargıtay tarafından Anayasa Mahkemesi iptal kararının verildiği 26.10.2000 tarihi ile 02.08.2003 tarihleri arasında Bağ-Kur’a giriş bildirgesi verenlerden prim ödemesi yapanlar veya yazılı sigortalılık talepleri olanlardan, 04.10.2000 tarihinden önceki evrede sigortalılığa esas olarak vergi / oda / sicil kayıtları bulunanların 04.10.2000 önceki dönemde geriye dönük olarak 20.04.1982 (2654 sayılı Yasanın yürürlük tarihi) tarihine kadar ki süre bakımından Bağ-Kur hizmetlerinin tespitinin yapılabileceği yönünde içtihat oluşturulmuştur.Belirtilen nedenlerle ilk derece mahkemesince davacının davasının kabulüne karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı herhangi bir yön görülmemiş, davalı kurum vekilinin istinaf isteminin reddine ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm fıkrası tesis kılınmıştır” gerekçesine dayalı olarak;

“Davalı Kurumun istinaf isteminin 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b.1 inci maddesi gereğince esastan reddine, ” karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili sunmuş olduğu temyiz dilekçesi ile Kurum kayıt ve tutanaklarının kanuna uygun olarak düzenlenmiş olup resmi belge olduğunu, yasal prosödür gereği sigortalının başlangıç tarihinin geriye çekilmesinin mümkün olmadığını, eksik inceleme ve hatalı bilirkişi raporuna göre tesis edilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu beyan ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, esnaf bağ-kur sigortalılığının belirlenmesi konusunda, Mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri,

2.1479 sayılı Kanun’un 24 , 25, 26 ıncı ve Geçici 18 inci maddeleri hükümleridir.

3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan nedenlerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

24.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.