YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1300
KARAR NO : 2023/7630
KARAR TARİHİ : 06.07.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2605 E., 2022/2341 K.
HÜKÜM/KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tire 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/383 E., 2021/433 K.
Taraflar arasındaki Kuruma prim ve idari para cezalarından dolayı borçlu olmadığının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, davalı Kurum tarafından, davacının ücretsiz olarak taksisinde şoför olarak çalışan eşini sigortalı çalışan olarak kabul edip buna göre işyeri tescili, sigortalı tescili ve ilgili bildirgelerin verilmemesi nedeni ile haksız olarak idari para cezası ve prim borcu tahakkuk ettirdiğini, oysa sigortalı kabul edilen kişinin davacının eşi olması nedeniyle kanun düzenlemesi gereği sigortalı olarak bildiriminin söz konusu olamayacağını, re’sen hesaplanan prim borçları ve idari para cezaları için ilgili komisyonlarına yapılan itirazların aynı 11.01.2017 tarihli komisyon kararları ile reddedildiğini, aksine Kurum işlemlerinin iptali ile tüm prim ve idari para cezaları ile bunlara ait tüm fer’ilerinin iptaline, Kuruma borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Kurum vekili, davacı hakkında yapılan tüm işlemlerin ilgili memurlarınca yapılan denetim ve hazırlanan rapor doğrultusunda yapıldığını, işlemlerde hukuka aykırı bir husus bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile idari para cezasının iptaline dair davada idari yargı görevli olduğu gerekçesi ile davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Davacı vekili, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, davalı Kuruma hem prim hem idari para cezası için itiraz edildiğini, davalı Kurumun idari para cezasının reddine dair kararı tebliğ etmediğini, dava konusu Kurum işlemleri sonucu davalı Kuruma borçlu olmadığının tespitine dair eldeki davanın görülmesinde hukuki engel bulunmadığını, davanın görülmesi gerektiğini belirterek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 5510 sayılı Kanun’un 102 inci Maddesi gereği idari para cezasının iptaline dair davada idari yargı görevli olduğu gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, istinaf gerekçelerini tekrarla temyiz başvurusunda bulunmuştur.
C.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının prim ve idari para cezaları nedeniyle Kuruma borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
1-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 5510 sayılı Kanun’un 6 ncı, 102 nci, 6100 sayılı Kanun 124 üncü madde
3.Değerlendirme
İnceleme konusu davada, davacı kendisine ait ticari taksinin eşi tarafından ücret alınmaksızın çalıştırıldığını, ancak Kurumun 02.05.2012 tarihli vergi yoklama tutanağını esas alarak 4/1-a kapsamında ve bildirilmeyen çalışan olarak kabulü ile 01.05.2012-14.11.2016 tarihleri arası için prim ve 5510 sayılı Kanun’un 102 nci maddesi kapsamında idari para cezası tahakkuk ettirdiğini, idari para cezası ve primler için ilgili komisyonlara yapılan itirazlarının reddedildiğini belirterek prim ve idari para cezalarının iptalini istediği, Mahkemesince prim tahakkukuna itirazın reddine dair komisyon kararının tebliğ edildiğini gösterir tebligat parçasının dosyada bulunmadığı gerekçesi ile davayı idari para cezasının iptaline hasrederek ve görevli idare mahkemesi olması hasebiyle davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verdiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece verilen karar idari para cezaları yönünden isabetli ise de, dosyada prim tahakkukuna itirazın reddine dair komisyon kararının bulunması nedeniyle, primlerin tahsiline dair herhangi bir işlem olup olmadığı araştırılmaksızın davanın tümden reddine karar verilmesi isabetsizdir.
Mahkemesince prim tahakkukuna ilişkin herhangi bir işlem yapılıp yapılmadığı sorulmalı, yapılan idari işlem var ise davada verilecek karar davacıya ait takside çalıştığı tespit edilen dava dışı eşin hak alanını etkileyeceğinden HMK nin 124 üncü maddesi kapsamında usulüne uygun şekilde husumet yöneltilerek gösterilecek tüm deliller toplandıktan sonra 5510 sayılı Kanun’un 6 ncı maddesi kapsamında bir değerlendirme yapılarak varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki husular gözetilmetsizin yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
VI.KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.07.2023 gününde oybirliğiyle karar verildi.