YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1090
KARAR NO : 2023/4870
KARAR TARİHİ : 04.05.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Eskişehir 3. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki kurum işleminin iptali ve aylığa hak kazandığının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, davalı Kurumun 26.10.2020 tarih, 12879806 sayılı borç bildirim belgesi ile bildirilen 30.855,12 TL ve 27.10.2020 tarih 12954041 sayılı borç bildirim belgesi ile bildirilen 2.000,00 TL bayram ikramiyesi adı altında salınan borcun, 2019/4-5-6 aylarına ait aylıkların yersiz ödeme olarak düşürülmesinden sonra hak edilen maaş ve ikramiyelere ilişkin kısmının iptali ile müvekkilinin Kuruma borçlu olmadığının ve yersiz ödeme salınan dönemde 11.06.2019 tarihinden başlayarak yeniden yetim aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, davacının işe girdiğinde bildirimde bulunup işten ayrıldığında ise ölüm aylığını yeniden almak için müracaat etmesi gerektiğini, Kurumun kendiliğinden ölüm aylığı bağlama gibi bir işleminin sözkonusu olmadığını, davacıya yapılan bu ödemelerin yersiz ödemeler kapsamında olduğunu ve kanun gereği geri alınması gerektiğini, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 35.Maddesi doğrultusunda kişinin müracaat etmesi halinde zaten kendisine aylık bağlanacağını, Kurumdan kaynaklanan bir hak kaybının sözkonusu olmadığını, kişinin kendisinden kaynaklanan hatalardan dolayı Kurumu sorumlu tutmasının yanlış olduğunu beyanla açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tüm dosya kapsamından yargılama aşamasında borç tahakkukuna ilişkin yapılan işlemlerin iptal edilmesi ile dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği, yargılama giderleri açısından ise kurumun tespit tarihi olan 12.09.2020 tarihinden önce 11.06.2019 tarihinde davacının işten ayrıldığı sabit olup sadece çalıştığı dönemler için yersiz ödeme borcu çıkarması gerekmekte iken (davacının işten ayrılması ile aylığın kesilmesine yol açan sebebin ortadan kalkması ile davacı yeniden aylık almaya hak kazandığından) ödenen tüm aylık ve bayram ikramiyesinin iadesi istenildiğinden ayrıca davacının çalışmasını bildirmemesi yargılama giderlerinin sorumluluğu gerektirmediğinden (kaldı ki davacı çalıştığı dönemler için çıkarılan miktarı dava dışı bırakmıştır) dava açılmasına kurum neden olduğundan ve davacı dava açmakta haklı olduğundan davalı kurum yargılama giderlerinden ve vekalet ücretinden sorumlu tutulduğu belirtilerek davanın konusuz kalması nedeni ile esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili, davanın açılmasında kurumun kusuru bulunmadığını, davacının ilgili işlemleri zamanında kuruma bildirmediğini, kuruma karşı dava açılmasında kurumun kusurlu olmadığını belirterek, davanın reddini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında, dava açıldıktan sonra davanın konusuz kaldığı, davanın açılmasına davalı kurumun neden olduğu, bu nedenle kurumun yargılama ve vekalet ücretinden sorumlu tutulması gerektiği, mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, istinaf dilekçesinde öne sürdüğü gerekçelerle kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kuruma borçlu olmadığının ve 11.06.2019 tarihinden başlayarak yeniden yetim aylığına hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370, 371’inci ve 331’nci maddesinin 1’nci fıkrası.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, dosyada yer alan tüm bilgi ve belgelerin incelenmesinde verilen hükmün yerinde olduğu anlaşılmakla davalı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 04.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.