YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/9284
KARAR NO : 2023/3453
KARAR TARİHİ : 30.03.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
SAYISI : 2021/592 E., 2022/41 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki İlk Derece Mahkemesinde görülen hizmet tespiti istemli davadan dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili özetle; Silvan Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı olarak 2004- 2005 eğitim öğretim yıllında Karaali İlkokulunda, 2005-2006 eğitim öğretim yıllında Adaklı İlkokulu ve Karahacı ilkokulunda, 2006-2007 eğitim öğretim yıllında Karahacı İlkokulunda, 2007-2008 eğitim öğretim yıllında Dönenkaya İlkokulunda, 2008- 2009 eğitim öğretim yıllında Taşpınar İlkokulunda, 2009 -2010 eğitim öğretim yıllında Tokluca Turhan Koçer İlkokulunda, 2011-2012 eğitim öğretim yıllında Onbaşılar ilkokulu ve Turhan Koçer İlkokuluda, 2012-2013 eğitim öğretim yıllında Güzderesi İlkokulunda, 2013-2014 eğitim öğretim yıllında Güzderesi İlkokulunda ücretli öğretmen olarak görev yaptığını, bu yıllar arasında Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından sadece çalıştığı saatler hesaplanarak sigorta priminin yatırıldığını, diğer gün primlerinin ve bu yıllara ait ayların primlerinin yatırılmadığını, davalı her iki kuruma sigorta primlerinin tam olarak yatırması için müracaatına verilen cevabi yazılarda sigorta pirmlerinin tam olarak yatırılamayacağının belirtildiğini, bu nedenle çalıştığı yıllara ait olan ve davalı kurumlar nezdinde bildirilmeyen eksik prim gün sayısının tespiti ile SGK’ya yatırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; davalıların 506 sayılı Kanun’un 79 uncu maddesi ve 5510 sayılı Kanun’un 86 ncı maddesi gereğince 5 yıllık hak düşürücü süreye tabi olduğunu, hak düşürücü sürenin geçirilmesi nedeniyle ile davanın reddini talep etmiştir.
2.Davalı MEB vekili cevap dilekçesinde özetle; açılan davanın haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, davacının hizmet sözleşmelerinin belirli süreli olduğunu, davacının ücretli öğretmen olarak görev yaptığını, ücretli öğretmenlerin okulların açıldığı dönemden okulların tatil olduğu döneme kadar çalıştırıldığını, davacı ve idare arasında akdedilen hizmet sözleşmeleri uyarınca davacının çalıştığı dönemlere ilişkin hizmetlerin SGK’ ya bildirildiğini ve belirtilen dönemlere ilişkin ücretinin ödendiğini, davacının herhangi bir borcunun kalmadığını, davanın hak düşürücü süre yönünden reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Özetle; davacının davalı … Bakanlığına bağlı Silvan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü emrinde SGK’ya bildirilen günler hariç olmak üzere; 08.04.2005- 13.06.2005, 27.09.2005- 09.01.2006, 06.02.2006- 19.06.2006, 21.09.2006- 28.01.2007, 09.02.2007- 15.06.2007, 20.09.2007- 25.01.2008, 11.02.2008- 13.06.2008, 08.09.2008- 23.01.2009, 09.02.2009- 12.06.2009, 01.10.2009- 22.01.2010, 08.02.2010- 18.06.2010, 23.11.2011- 20.01.2012, 06.02.2012- 08.06.2012, 18.10.2012- 25.01.2013, 11.02.2013- 14.06.2013, 24.09.2013- 24.01.2014 ve 10.02.2014- 13.06.2014 tarihleri arasında hizmet akdi ile 506 sayılı SSK’na göre aralıksız ve sürekli çalıştığının tespitine, dair karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1.Mahkeme kararına karşı davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairece özetle; “…ücretli öğretmen statüsünde ki davacının prim ödeme gün sayıları hesaplanırken, 5510 sayılı yasanın 80/j maddesinin uygulama alanının bulunmadığı göz önüne alınmalı ve toplam aylık çalışma saatleri, 1 gün = 7,5 saat esası üzerinden aylık çalışma gün sayısına dönüştürülerek hesaplanmalıdır. Mahkemece yapılan değerlendirme, davanın yukarıda sıralanan nitelikleri uyarınca iddianın kanıtlanması açısından gerekli olan araştırma ilkeleri karşılamaktan uzak olup; eksik araştırma ve yetersiz kanıtlardan hareketle davanın kabulü yönünde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir,” gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1.Bozmaya uyan Mahkemece davanın kabulü ile; 1-Davacının davalı … Bakanlığına bağlı Silvan İlçe Milli Eğitim Müdürülüğü emrinde SGK’ya bildirilen günler hariç olmak üzere; 08.04.2005 ile 13.06.2014 tarihleri arasında hizmet akdi ile 506 sayılı SSK’na tabi olarak 691 gün daha çalıştığının tespitine, dair karar verilmiş; karara karşı davalılar vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
2.Dairece özetle; Dava dosyası incelendiğinde, mahkemece her ne kadar, “Davacının davalı … Bakanlığına bağlı Silvan İlçe Milli Eğitim Müdürülüğü emrinde SGK’ya bildirilen günler hariç olmak üzere; 08.04.2005 ile 13.06.2014 tarihleri arasında hizmet akdi ile 506 sayılı SSK’na tabi olarak 691 gün daha çalıştığının tespitine,” şeklinde hüküm kurulmuş ise de, davacının hizmet döküm cetvelinde belirtilen tarihler arasında birçok işe giriş ve çıkış bulunduğundan, kabule konu tarihlerin tespiti belirsiz olup hüküm infaza elverişli değildir. Bu sebeple mahkemece davacının hangi tarihlerde kaç gün davalı iş yerinde çalıştığı tek tek belirtilerek hüküm kurulması gerekmektedir, gerekçesiyle bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının davalı … Bakanlığına bağlı Silvan İlçe Milli Eğitim Müdürülüğü emrinde SGK’ya bildirilen günler hariç olmak üzere; 2005 yılı Mayıs ayında 15 gün, 2005 yılı Ekim ayında 15 gün, 2005 yılı Kasım ayında 12 gün, 2005 yılı Aralık ayında 16 gün, 2006 yılı Ocak ayında 24 gün, 2006 yılı Şubat ayında 14 gün, 2006 yılı Mart ayında 11 gün, 2006 yılı Nisan ayında 14 gün, 2006 yılı Mayıs ayında 12 gün, 2006 yılı Haziran ayında 2 gün, 2006 yılı Ekim ayında 14 gün, 2006 yılı Kasım ayında 12 gün, 2006 yılı Aralık ayında 15 gün, 2007 yılı Ocak ayında 19 gün, 2007 yılı Şubat ayında 14 gün, 2007 yılı Mart ayında 12 gün, 2007 yılı Nisan ayında 14 gün, 2007 yılı Mayıs ayında 11 gün, 2007 yılı Ekim ayında 11 gün, 2007 yılı Kasım ayında 12 gün, 2007 yılı Aralık ayında 15 gün, 2008 yılı Ocak ayında 19 gün, 2008 yılı Şubat ayında 14 gün, 2008 yılı Mart ayında 14 gün, 2008 yılı Nisan ayında 14 gün, 2008 yılı Mayıs ayında 13 gün, 2008 yılı Eylül ayında 16 gün, 2009 yılı Ocak ayında 6 gün, 2009 yılı Eylül ayında 1 gün, 2010 yılı Ocak ayında 9 gün, 2012 yılı Ocak ayında 8 gün, 2012 yılı Şubat ayında 19 gün, 2012 yılı Mart ayında 12 gün, 2012 yılı Nisan ayında 16 gün, 2012 yılı Mayıs ayında 9 gün, 2012 yılı Ekim ayında 14 gün, 2012 yılı Kasım ayında 12 gün, 2012 yılı Aralık ayında 14 gün, 2013 yılı Ocak ayında 20 gün, 2013 yılı Şubat ayında 14 gün, 2013 yılı Mart ayında 13 gün, 2013 yılı Nisan ayında 15 gün, 2013 yılı Mayıs ayında 11 gün, 2013 yılı Eylül ayında 10 gün, 2013 yılı Ekim ayında 16 gün, 2013 yılı Kasım ayında 14 gün, 2013 yılı Aralık ayında 13 gün, 2014 yılı Ocak ayında 19 gün, 2014 yılı Şubat ayında 14 gün, 2014 yılı Mart ayında 14 gün, 2014 yılı Nisan ayında 15 gün, 2014 yılı Mayıs ayında 9 gün daha çalıştığının tespitine dair, karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı S.G.K vekili dilekçesinde özetle; Usul ve yasaya aykırı kararının bozulmasını talep etmiştir.
Davalı …B vekili dilekçesinde özetle; Kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirtip, bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 506 sayılı Kanun’un 79/10 ve 5510 sayılı Kanun’un 86/9 uncu maddeleri
3. Değerlendirme
Eldeki dava dosyası incelendiğinde her ne kadar mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilmiş ise de, uyulan bozma ilamının gerekleri yerine getirilmemiş ve bozma kararında belirtilen esasların aksi yönde karar tesis edilmiştir. Eldeki davada mahkemece davacının gösterdiği delillerle yetinilmeyip, kendiliğinden araştırma yapılarak davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve iş yerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla davacının şahsi dosyası ile davalı işyeri dosyası ve dönem bordroları celp edilmeli, işbu belgelerden sigortalının imzasını içerenler yönünden, imzanın kendisine aidiyeti sigortalı tarafından kabul edilenler ile inkâr edilip de aidiyeti ehil bilirkişi incelemesiyle saptananlardan yine sigortalıca hata-hile-ikrah durumu iddia ve ispat edilemeyenler bakımından, işbu yazılı belgelerin aksi eşdeğerde delillerle kanıtlanmalı; re’sen seçilecek dönem bordro tanıkları ile aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler emniyet ve kurumdan sorulmak suretiyle saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, işyerinde yaşayanlar yine kolluk araştırması ile tespit edilerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı; davacının çalıştığını iddia ettiği okullarda görev yapan müdür ve müdür yardımcıları ile muhasebe elemanı gibi idari personel dinlenmeli, sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu ile çalışma gün ve saatleri gereğince yeterince araştırılmalı; dinlenen tanık beyanları arasında çelişki bulunması halinde bu çelişki giderilmeli; bu sayede davacının hangi ay kaç saat çalıştığı açıkça tespit edilmelidir. Yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, ücretli öğretmen statüsünde ki davacının prim ödeme gün sayıları hesaplanırken, 5510 sayılı Kanun’un 80/j maddesinin uygulama alanının bulunmadığı göz önüne alınmalı ve toplam aylık çalışma saatleri, 1 gün = 7,5 saat esası üzerinden aylık çalışma gün sayısına dönüştürülerek hesaplanmalı ve bu hesaba göre var ise eksik hizmet süreleri tespit edilmelidir. Bu sebeple mahkemece uyulan bozma ilamında belirtilen esaslara aykırı olarak kurulan hüküm usul ve yasaya aykırı olup, anılan durum bozma nedenidir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA, Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
30.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.