YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/8955
KARAR NO : 2023/7577
KARAR TARİHİ : 06.07.2023
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2019/141 E., 2020/275 K.
vekili Avukat …
HÜKÜM/KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasında görülen Kurumca tahakkuk ettirilen fark işçilik ve prim borcunun iptali ile menfi tespit davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Dairemizce Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı kurum tarafından 17.01.2008 tarih ve 2135 sayılı yazı ile yeterli işçilik bildirilmemesi nedeniyle 2.600,85 TL prim ile 690,38 TL gecikme zammının tahakkuk ettirildiğini, ancak yaptırdığı ev ile ilgili tüm primlerini yatırdığını, borcu olmadığına dair yazı da aldığını, defterlerinde de her hangi bir eksiklik olmadığı halde yapılan işlemin haksız olduğunu, çalıştırdığı işçilerin silinen günleri ile ilgili işlemin iptal edilerek, tahakkuk ettirilen prim ile gecikme zammının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı SGK Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde özetle; kurumun işleminin usul ve yasaya uygun olduğunu, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 01.04.2015 tarihli ve 2008/67 -2015/159 E., ve K., sayılı kararı ile davanın kısmen kabulü ile, davacının bina inşaatında çalıştırdığı işçilerin silinen günleri ile ilgili işlemin iptaline dair davasının reddine, davacıya ait …SGK İl Müdürlüğünde işlem gören bina işyeri ile ilgili olarak eksik bildirimden kaynaklanan fark prim alacağının 454,28 TL olduğunun tespiti ile, aksine olan kurum işleminin iptaline, karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 25.12.2018 tarihli ve 2015/12292 – 2018/11063 Esas ve Karar sayılı ilamı ile;
“Eldeki davada ise, davacı işveren hakkında inşaat işyeri ile ilgili olarak yapılan fark işçilik incelemesinden sonra davacı hakkında kurumca yapılan soruşturma nedeniyle işvereni olduğu inşaat işyerine ilişkin olarak yapılan ek incelemede, dinlenen sigortalıların çalışmalarının fiili olmadığına dair beyanlarının varlığına dayalı olarak sigortalılar hakkında yapılan tüm bildirimlerin iptali ve Kuruma irat kaydedilmesi nedeniyle, kurumca tahakkuk ettirilen fark prim borcuna dair uyuşmazlığın doğduğu bu kapsamda, davanın bir diğer yasal dayanağının ise 5510 Sayılı Yasanın 86’inci maddesi olduğu anlaşılmaktadır.
Anılan maddede ise; ”Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca, fiilen yapılan denetimler sonucunda veya işyeri kayıtlarından yapılan tespitlerden ya da kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatı gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde veya kamu kurum ve kuruluşları ile bankalar tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden çalıştığı anlaşılan sigortalılara ait olup, bu Kanun uyarınca Kuruma verilmesi gereken belgelerin yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi veya noksan verilmesi halinde, bu belgeler Kurumca re’sen düzenlenir ve muhteviyatı sigorta primleri Kurumca tespit edilerek işverene tebliğ edilir. Düzenlemesi mevcut olup, uyuşmazlığın, sigortalılar hakkında yapılan bildirimlerin fiili çalışmaya dayalı olup olmadığı noktasında olması karşısında, çalışmalarının bulunmadığı iddia ve kabul edilen sigortalıların da hak alanını ilgilendiren eldeki davada, taraf olmalarında hukuki yararın olduğu anlaşıldığından, davanın sadece Sosyal Güvenlik Kurumu hakkında yürütülüp sonuçlandırılması isabetsizdir.Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 14.12.2011 günlü 2011/21-632 E;, 2011/784 K. Sayılı ilamında da belirtildiği üzere dava sonucunda verilecek karar, günlerinin eksik bildirildiği iddia edilen sigortalıların da hak alanını ilgilendirdiğinden, HMK 124. maddesi gereği, davacı tarafa harcı da yatırılmak suretiyle yöntemince söz konusu sigortalıların davaya dahil edilmesi (davanın teşmil edilmesi) için süre verilmesi, anılan sigortalıların gösterdiği deliller de toplanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, mahkemece, belirtilen eksiklik giderilmeden ve pasif ehliyet yönü halledilmeden yargılamanın sürdürülmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.” denilmek suretiyle kurulan hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile uyulan bozma kararı doğrultusunda yeniden değerlendirme yapmak suretiyle ;davacıya ait …SGK İl Müdürlüğünde 4.4003.1070938.77.01 sicil nolu dosyasında işlem gören bina inşaatında çalıştığına ilişkin olarak bildirim yapılan işçilerden …, …, … … ve… …’nın bu iş yerinde çalışmadığına ilişkin olarak iş yerinde kurumca yapılan tefti ve inceleme sonucu düzenlenen 25.10.2007 tarihli müfettiş raporunun aksinin eş değer belge ile ispat edilemediği, bu çalışmalarının iptali sonucu kurumca eksik işçilik bildirimi yapıldığına ilişkin olarak düzenlenen rapor ve kurum işlemlerinin yerinde olduğu, ancak davacı tarafından bu sigortalılara ilişkin olarak ödenen prim tutarlarının eksik işçilik nedeniyle hesaplanan primden mahsubunun gerektiği, 19.01.2015 tarihli bilirkişi Yusuf Tola ve arkadaşlarınca tanzim edilen bilirkişi raporununda ki hesaplama ve değerlendirmelerin dosyadaki kayıtlara uygun olduğu da kabul edilip hükme esas alınmış ve fark prim alacağının 454,28 TL olduğu, davacının bu miktar kadar davalı kuruma bu iş yerinde dosyası üzerinden prim ödemesi yapması gerektiği kabul edilip, Davacının davasının kısmen kabul, kısmen reddi ile,
1-Davacının bina inşaatında çalıştırdığı işçilerin silinen günleri ile ilgili işlemin iptaline dair davasının reddine,
2-Davacıya ait …SGK İl Müdürlüğünde işlem gören bina işyeri ile ilgili olarak eksik bildirimden kaynaklanan fark prim alacağının 454,28 TL olduğunun tespiti ile, aksine olan kurum işleminin iptaline,şeklinde karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Kurum vekili temyiz dilekçesinde; Mahkemece yapılan değerlendirmelerin hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, asgari işçilik uygulaması sonucu belirlenen fark prim ve gecikme zammından sorumlu olunmadığının tespiti, aksi Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 506 sayılı Kanun’un 79 uncu ve 84 üncü maddeleri,
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Kurum vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
06.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.