YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/8566
KARAR NO : 2022/13789
KARAR TARİHİ : 08.11.2022
Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
No :
Dava, İş kazası ölümünden kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin bozma kararına uyarak ilamında belirtildiği şekilde, davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı … ile … ve davalı …Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere, hükmün uyulan önceki Yargıtay bozma ilamına uygun biçimde verilmiş olmasına, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin yeniden incelenmesine hukukça ve yasaca cevaz bulunmamasına, temyiz kapsam ve nedenlerine göre; davacı … ile …‘ın tüm, davalı …Ş.‘nın aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
Dava, 21/05/2012 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerinin maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, Yargıtay (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davacı eş için 331,87-TL maddi tazminatın talebinin reddine, takdiren 15.000,00-TL manevi tazminatın, davacı … … için 121.756,56-TL maddi tazminatın, takdiren 10.000,00-TL manevi tazminatın, davacı baba … için 102.802,05-TL, takdiren 10.000,00-TL manevi tazminatın, davacı yedi kardeş için takdiren 3.000,00 er TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, karar verilmiştir.
Bozma öncesi Mahkemece verilen 05/04/2018 tarihli kararda, davacı eşin maddi tazminat talebinin reddine, takdiren 15.000,00 TL manevi tazminata, davacı … ve babanın maddi tazminat talebinin reddine takdiren 5.000,00 er TL manevi tazminata, davacı yedi kardeş için takdiren 3.000,00 er TL manevi tazminata hükmedilmesine karar verildiği, hükmün, davacılar ile davalılardan Toroslar … A.Ş. vekilleri tarafından temyizi üzerine, anılan kararın Yargıtay (kapatılan) 21.Hukuk Dairesi’nin 09/06/2020 Tarih , 2019/6311 Esas, 2020/2142 Karar Sayılı ilamıyla “… maddi tazminat alacağının tespitinde öncelikle davacı eşin evlenip evlenmediğinin araştırılması, işbu araştırmanın sonucuna göre davacı eşe … Kurumu tarafından bağlanan gelirin ilk peşin sermaye değerinin rücuya kabil kısmının, hükme esas alınan 29/12/2014 tarihli hesap raporunda alınan veriler doğrultusunda hesaplanacak maddi zararından tenzil edilmesi ve bu esnada usulü müktesep hakkın gözetilmesi gerektiği, davacı … ve babaya, birbirlerinden gördüğü destek ile varsa diğer çocuklarından alabileceği destek de dikkate alınarak hakkaniyete uygun makul bir maddi tazminata hükmedilmesi gerektiği, davacı … ve baba yararına ayrı ayrı hükmedilen 5.000,00 er TL manevi tazminatın az olduğu” şeklinde belirtilmek suretiyle bozulduğu, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde, mahkemece davacı … ve babanın maddi tazminat alacaklarının hesaplanması için bilirkişi raporu aldırıldığı, 21/02/2022 tarihli hesap raporunda bozma ilamına aykırı olacak şekilde işlemiş dönemin 29/12/2014 tarihli hesap raporundaki doneler gözardı edilerek ileri çekildiği, 01/01/2022 tarihinde yürürlüğe giren asgari ücret artışı güncellenerek hesaplama yapıldığı ve işbu raporun hükme esas alınarak davacı … ve baba lehine maddi tazminata karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı Kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. …, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) Dr. …, … … Yayınları No. 351 …, 1974, sayfa 395 vd.)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Yukarıda yapılan açıklamalardan sonra; mahkemece yapılacak iş; davacı babanın maddi tazminat alacağı yönünden; bozma sonrası alınan ve işlemiş dönemin ileri çekilmediği 08/11/2021 tarihli hesap raporundaki tutarı esas almak, davacı … yönünden ise; … Kurumu tarafından bağlanan gelirin ilk peşin sermaye değerinin rücuya kabil kısmının 08/11/2021 tarihli hesap raporunda hesaplanan maddi zararından tenzil etmek ve bu esnada usulü müktesep hakkın gözetilmesi ile birlikte ( özellikle diğer davalı … İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.‘nin temyiz yoluna başvurmadığının) maddi tazminat talepleri hakkında karar verilmesinden ibarettir.
Mahkemece, açıklanan bu maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı biçimde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı …Ş. vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 08/11/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.