YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/8344
KARAR NO : 2023/1003
KARAR TARİHİ : 09.02.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/53 E., 2022/431 K.
DAVA TARİHİ : 25.02.2019
HÜKÜM/KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kahramanmaraş 2. İş Mahkemesi
SAYISI : 2019/75 E., 2020/292 K.
Taraflar arasındaki kurum işleminin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Kurum vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde, Kahramanmaraş Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Dulkadiroğlu Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğü tarafından müvekkiline gönderilen yazıda; baba …,… üzerinden ölüm aylığı aldığının tespiti üzerine babadan alınan ölüm aylığının 15.12.2011 tarihi itibariyle durdurulduğunu ve baştan itibaren birikmiş 19.499,54 TL yersiz aylığın davalı Kuruma geri ödenmesinin talep edildiğini, işlemin iptali açılan ve kesinleşen davada davanın kabulü ile, davacıya 1479 sayılı Kanun kapsamında yersiz ödendiği iddia edilen aylık sebebiyle davalı Kurumca tahakkuk ettirilen borcun iptali ile davacının borçlu olmadığının tespitine baba üzerinden 1479 sayılı Kanun kapsamında yersiz olarak ölüm aylığı aldığı iddiasıyla çıkarılan borç nedeniyle davacının 506 sayılı Kanun kapsamında eşi üzerinden aldığı ölüm aylıklarından yapılan kesintilerin kesinti tarihlerinden itibaren yasal faizi ile birlikte davacıya iadesine karar verildiğini, karar gereğince müvekkilimin aylıklarından yapılan haksız kesintilerin kesinti tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizleri ile birlikte, kesinti tarihinden bu yana ödenmeyen ve biriken aylıkların da kesinti tarihinden bu yana işlemiş faizleriyle birlikte ödenmesi için 07.02.2019 tarihli dilekçe ile Kahramanmaraş Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü … Sosyal Güvenlik Merkezi’ne başvurulduğunu, davalı kurumun cevabi 19.02.2019 tarih ve 2018/1639 Karar sayılı yazısı ile müvekkilinin maaşından kesilen tutarların PTT hesabına yatırıldığını ancak mahkeme kararında açık hüküm bulunmadığından 15.12.2011 tarihi olan kesinti tarihinden bu yana birikmiş aylıklarının ödenmesinin mümkün olmadığının bildirilmesi üzerine eldeki dava ile, davalı kurumca 15.12.2011 tarihinde kesilen ölüm aylığının yeniden bağlanmasına, müvekkilimin 506 sayılı Kanun kapsamında eşi üzerinden alamadığı ölüm aylıklarının kesinti tarihinden dava tarihine kadar birikmiş tutarlarının hesaplanarak bankalarca uygulanan en yüksek mevduat faizleri ile birlikte müvekkiline iadesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin de davalı tarafa yüklenilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
01.09.2020 tarihli ıslah talebi ile davalı kurumca 15.12.2011 tarihinde kesilen ölüm aylığının kesinti tarihinden itibaren yeniden bağlanmasının tespitine, 506 sayılı Kanun kapsamında eşi üzerinden haksız kesinti nedeniyle alamadığı dava tarihine kadar olan ölüm aylıkları toplamı olan 71.092,70 TL nin davalı kurumdan alınarak müvekkili davacıya ödenmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin de davalı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı SGK Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde, … Bağ ve … T.C.Kimlik numaralı 4/b sigortalısı …, 15.05.1985 tarihinde vefat etmesi nedeniyle, hak sahibi …’e ölüm aylığı talebine istinaden maaşı bağlandığını, Kurum Başkanlığınca yayınlanan 5510 sayılı Kanun’a istinaden, 2013/26 sayılı genelgeye istinaden Kurum Denetmenlerine gönderildiği, cevabi raporunda … T.C.Kimlik numaralı hak sahibi …’in, 15.12.2011 tarihinden itibaren her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin, asgari ücretin brüt tutarından fazla olduğu, sonuç ve kanaatine varılması üzerine denetmen raporunun sonucuna istinaden hak sahibinin maaşı Ekim 2011 tarihinden, bu yana almış olduğu ölüm aylığı kesilerek 19.499,54.-TL borç çıkartıldığını, … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi 2018/1639 karar sayılı kararına istinaden davacının borçlu olmadığının tespitine ve 506 sayılı Kanun’a göre eşinden aldığı aylıklarından borca yapılan kesintinin faizi ile birlikte davacıya ödenmesi hususunda karar verilip onandığını, kararın Kurum tarafından işleme alınarak 13.764,29 TL kesilen tutar, 2.202,07 TL faiz ödemesinin 19.02.2019 tarihinde PTT Bank aracılığıyla davacıya ödendiğini, davacı vekilinin Kuruma yaptığı müracaatta belirtmiş olduğu babadan dolayı ölüm aylığı bağlanması yönünde herhangi bir hüküm bulunmaması sebebiyle dava konusu talep hakkında işlem yapılamadığını, Kurum işlemlerinin usul ve yasaya uygun olduğunu beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, davacıya ölen babasından dolayı bağlanan aylığın kesilme tarihi olan 15.12.2011 tarihi itibariyle yeniden bağlanmasına, 15.12.2011 tarihinden dava tarihi olan 25.02.2019 tarihine kadar olan 86 aya ilişkin maaşlarının toplamı 55.269,11 TL ile bunun işlemiş yasal faizi 15.823,59 TL’nin toplamı olan 71.092,70 TL’nin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili, ilk derece mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, Kurum işlemlerinin mevzuata uygun bulunduğunu beyan ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında dava dosyası kapsamında mevcut maddi delillere uygun, yasal ve hukuksal gerekçelere dayandığı, delillerin takdirinde herhangi bir isabetsizlik ve kamu düzenine aykırı bir halin varlığının tespit edilemediği gerekçesi ile davalı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesi ile birebir aynı sebeplerle eksik incelemeye dayalı kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının kesinleşen ilam doğrultusunda vefat eden baba üzerinden 1479 sayılı Kanun kapsamında ölüm aylığının kesildiği tarihten itibaren yeniden bağlanması ve faizleriyle ödenmesine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 5510 sayılı Kanunun ilgili maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, dosyada yer alan tüm bilgi ve belgelerin incelenmesinde davalı kurum vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenle kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09/02/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
…