YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/8164
KARAR NO : 2022/14401
KARAR TARİHİ : 17.11.2022

Bölge Adliye
Mahkemesi : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No :

Dava, yaşamlarını yitiren sigortalı eş ve baba üzerinden hak sahibi sıfatıyla çift ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespiti, menfi tespit ve alacak istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
… Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davalı Kurum vekili tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili; davacıya ölen eşinden dolayı 4/c kapsamında, ölen babasından dolayı Bağkur kapsamında aylık bağlandığını, sonrasında kurumca babasından aldığı aylığın iptal edildiğini ve borç çıkarıldığını, kuruma başvurunun reddedildiğini belirterek, kurum işleminin iptali ile davacının babasından dolayı aldığı aylığın kesintisiz devam ettirilmesi gerektiğinin, davacının 4/1-b ölüm aylığından dolayı davalı kuruma borçlu olmadığının tespitini, aylığından yapılan kesintilerin kaldırılmasını, kurumca yapılan yersiz ödeme altındaki varsa kesintilerin yasal faiziyle davacıya iadesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili; kurum işlemlerinin yerinde ve yasal mevzuata uygun olduğunu belirterek, davanın reddini istemiştir
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
“Davanın kabulü ile, davacının babasından dolayı aldığı aylığın kesintisiz devam ettirilmesi gerektiğinin tespitine, davacının 4/1-b ölüm aylığından dolayı davalı kuruma borçlu olmadığının ve aylığından yapılan kesintilerin kaldırılması gerektiğinin tespitine, kurumca yapılan yersiz ödeme altındaki varsa kesintilerin yasal faiziyle davacıya iadesi gerektiğinin tespitine, aksi yöndeki kurum işleminin iptaline,” şeklinde karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Mahkeme kararında hukuka aykırılık bulunmadığından bahisle, istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili, yasal mevzuat uyarınca davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek söz konusu kararının bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosya kapsamı incelendiğinde, 20.10.2012 tarihinde yaşamını yitiren sigortalı eşi üzerinden 5434 sayılı Kanun hükümleri gereğince ölüm aylığı bağlanan davacıya, 08.07.1985 günü ölen 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalı babası üzerinden de ölüm aylığı bağlandıktan sonra kesilip borç tahakkuk ettirildiği ,kurum işleminin iptali, menfi tespit, aylığın kesildiği tarihten itibaren tekrar bağlanması ve alacak istemli işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı olan 5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren ve “Ölüm aylığının hak sahiplerine paylaştırılması” başlığını taşıyan 34. maddesinde, sigortalının evli olmayan, boşanan, dul kalan kızlarına ölüm aylığı bağlanabilmesi, bu Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmama veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olma koşullarına bağlanmış, “Aylık ve gelirlerin birleşmesi” başlıklı 54. maddede ise bu Kanuna göre bağlanacak aylık ve gelirlerin birleşmesi durumunda, hem eşinden, hem de ana ve/veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından bağlanacak aylığının bağlanacağı hüküm altına alınmıştır.
Belirtilen açıklamalar ışığında dava dosyası incelendiğinde, babası üzerinden aylık alma açısından hakkı doğuran olay eşinin vefat ettiği tarih olacağından, söz konusu tarihteki ilgili mevzuatın yukarıda belirtilen maddeleri uyarınca davacının çift aylığa hak kazanamadığı belirgindir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının, HMK’nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine ve kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine oy birliğiyle, 17/11/2022 gününde karar verildi.