YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/7809
KARAR NO : 2022/10364
KARAR TARİHİ : 13.09.2022

Mahkemesi : … 21. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, … Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
… Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının davalılardan işveren yanında 10/09/1999-30/05/2013 tarihleri arasında kesintisiz ve sürekli olarak en son 1.500,00 TL net ücretle ev işlerinde çalıştığını ancak çalışmalarının Kuruma bildirilmediğini ileri sürerek, Kuruma bildirilmeyen sürelerde hizmet akdiyle çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiş; 04.5.2017 tarihli dilekçesi ile, davacının son çalıştığı yerden önce … Sok. … Apt. No:23 … adresinde de davalı yanında çalıştığını beyan etmiştir.
II-CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, taraflar arasında kurulmuş bir hizmet sözleşmesinin bulunmadığını, davacının çağrıldığı zamanlarda günlük ücretle çalıştığını belirterek, davanın reddini istemiştir.
Davalı SGK vekili cevap dilekçesinde özetle, davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda, davanın reddine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
… 21. İş Mahkemesi’nin 14/01/2020 tarihli, 2014/767 Esas – 2020/19 Karar sayılı kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Yasanın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davacı vekili, davacı tanık beyanları ile çalışma olgusunun ispatlandığını, eksik inceleme ve araştırma ile verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Hizmet tespitine ilişkin talebin yasal dayanağı 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçiş hükümlerini içeren geçici 7. maddesi gereğince 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleri olup Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacı adına verilen işe giriş bildirgesi bulunmadığı, davalı tarafından bildirilen hizmetinin olmadığı, “…” unvanlı 1228201 sicil sayılı işyerinin “şoför” mahiyetinde 01.05.2015 tarihinden kanun kapsamına alındığı, … … Sitesi Parsel Yöneticiliği O Blok’a ait 01.07.2009-14.03.2014 tarihleri arasındaki giriş çıkış kayıtlarının gönderildiği, davacının davalı yanında son çalıştığı yer olan … Mah. … Yolu Sok. … No: 50 … adresi ile bir önceki çalıştığı … Sok. … Apt. No:23 … adresinde kolluk araştırması yapıldığı ve tespit edilen bir kısım tanıkların kamu tanığı sıfatı ile dinlendiği, 13.12.2017 tarihli kolluk araştırma tutanağı ile beyanı alınan davalı …’nin davacının 2001-2013 yılları arasında ikametinde sigortasız çalıştığını, 2013 yılında işten ayrıldığını beyan ettiği, davacı ve davalı taraf tanıklarının dinlendiği anlaşılmaktadır.
İnceleme konusu eldeki davada, davacı davalı yanında 10.09.1999-30.05.2013 tarihleri arasında ev hizmetlerinde aralıksız ve sürekli olarak çalıştığının tespitini istemiş; mahkemece, somut olayda yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre ev hizmetlerinde çalışan bir kimsenin sigortalı sayılabilmesi için süreklilik olgusunun haftanın 3 gününden fazla çalışıyor olması, tüm dosya kapsamında toplanan deliller, tanık beyanları, davacının davalının evinin bulunduğu siteye giriş-çıkış yaptığı günlere ilişkin giriş çıkış kayıtları birlikte değerlendirildiğinde, davacının rutin olarak haftada 3 gün çalıştığı, nadiren haftada 4 gün çalışmasının olduğu, sigortalı sayılabilecek hizmetinin bulunmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiş ise de, hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Somut olayda, öncelikle davacıya davası açıklattırılmalı, davalı yanında çalışmasının geçtiği son işyeri ile buradan önce çalıştığını ileri sürdüğü … Sok. … Apt. No:23 Suadiye-Kadıköy adresinde kendisi gibi çalışan başkaca çalışan olup olmadığı yönünden beyanı alınarak bu kişilerin ifadelerine başvurulmalı, ücretini nasıl ve ne şekilde aldığı sorulmalı, dosya kapsamında yaptırılan kolluk araştırmaları yetersiz olduğundan, ihtilaflı dönemde … Mah. … Yolu Sok. … Residences No:50 … ve … Sok. … Apt. No:23 Suadiye-Kadıköy adreslerinde ikamet eden ev sahipleri ile komşu apartmanların apartman görevlileri …, vergi dairesi, emniyet, belediye aracılığıyla tespit edilerek davacının çalışması ve süresine ilişkin yöntemince beyanları alınmalı, dosya arasına alınan ve davacının 01.07.2009-14.03.2014 tarihleri arasında … Residences … Sitesi Parsel Yöneticiliği O Blok Daire 12’ye giriş çıkışını gösteren kayıtların incelenmesinde, davacının siteye giriş yaptığı saatin kaydedildiği ancak çıkış yaptığı saatin yazılmadığının görüldüğü, bu itibarla davacının siteye giriş çıkış yaptığını gösteren tüm kayıtlar ile … Sok. … Apt. No:23 Suadiye-Kadıköy adresindeki giriş çıkış kayıtları da getirtilip irdelenmeli, gerekirse uzman bir bilirkişiden bu hususta denetime elverişli bilirkişi raporu alınmalı, davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek, çalışmanın niteliği ve süresi ile gerçek bir çalışma olup olmadığı hususu tereddütsüz şekilde ortaya konulduktan sonra, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve … Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: … Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1. maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 13.09.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.