YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/7718
KARAR NO : 2023/7684
KARAR TARİHİ : 10.07.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/451 E., 2022/213 K.
KARAR : Kısmen Kabul
Taraflar arasındaki Kurum işleminin iptali ile istirdat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemesince Dairece verilen bozma kararına uyulmasından sonra davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; kurumda 1088266 numaralı dosya ile işlem gören…Terminali İnşaatı işini Milli Savunma Bakanlığına karşı üstlendiğini, inşaat işi bitimi nedeniyle davalı tarafça gönderilen fark prim borcunun fazla bulunduğunu ve 15.06.2012 tarihli dilekçe ile bu hususa itiraz ettiklerini ancak itirazlarının komisyon tarafından reddedildiğini, salt işçilik olarak değerlendirilmesi gereken faturalar toplamının 154.353,85 TL olduğunu, bunların 126.237,85 TL’lik kısmının değerlendirmeye alındığını, 28.116,00 TL’lik kısmının ise değerlendirme dışı bırakıldığını, faturalı işçilik ödemeleri toplamının ise 160.130,00 TL olduğunu, bunlardan 68.026,80 TL’lik kısmının değerlendirmeye alındığını geri kalan 92.103,00 TL’lik kısmının ise değerlendirme dışı bırakıldığını, söz konusu faturaların vergi usul kanunu ve vergi mevzuatı uyarınca geçerli olduğunu beyan ederek 28.116,00 TL’lik salt işçilik faturalarının ve 92.103,00 TL’lik malzemeli işçilik faturalarının asgari işçilik değerlendirmesinde göz önüne alınarak fazla ödenen 17.120,75 TL’nin iadesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı SGK vekili beyanında:işverence üstlenilen söz konusu işin işçilik oranı konusunda eksik bildirimde bulunulduğunun tespit edildiğini, kurum Başmüfettişi Servet Aksel tarafından düzenlenen 27.09.2011 tarih ve 46789/AİR/02 sayılı raporunda kuruma 33.211,49 TL eksik işçilik bildiriminde bulunulduğunun tespit edildiğini, rapor gereği 2009/11 inci aya eksik işçilik bildirimleri için ek tahakkuk yapılması gerektiği tespit edildiğinden asgari işçilik uygulamasına istinaden ek prim ve hizmet tahakkuk belgesi düzenlendiğini beyan ederek davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 04.03.2015 tarihli ve 2013/9 Esas, 2015/179 Karar sayılı kararıyla; davacının davasının kısmen kabulü ile 8.347,90 TL’nin 07.12.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizleri ile birlikte davalı kurumdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin redidne, karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairece, 13.10.2020 gün ve 2019/1404 Esas, 2020/5937 Karar sayılı ilamı ile; eldeki davada ise, mahkemece, öncelikle davacının iddia ettiği ve kurumca dikkate alınmayan faturanın hukuki geçerliliğe haiz faturalar olup olmadığı hususu netleştirilmeli, bu kapsamda davacı şirketin tüm defterleri ile özellikle yevmiye defteri kayıtlarının incelenmesi ve iddiaya konu edilen faturaların muhasebeleştirilip muhasebeleştirilmediği hususunda yapılacak inceleme sonucunun dosya arasına yansıtılması gerekli olduğu gibi, davalı Kurum müfettişince yapılan inceleme esnasında tüm faturaların kurum müfettişine verilip incelemeye sunulacak başka bilgi belge ve faturanın bulunmadığına ilişkin işveren temsilcisinin beyanı mevcut iken, incelemeye sunulamama nedenlerinin belirlenmesi ve Kurum müfettiş raporu ile karşılaştırmalı verileri içerir şekilde ve Kurumun tespitlerinden ayrılma yönlerini dayanakları ile belirleyen başka bir deyişle somut verilere dayalı, hükme esas alınabilecek ve denetlenebilir şekildeki, bilirkişi heyet raporuna göre bir karar tesisi gerekirken, eksik araştırmaya dayalı olarak, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
B.Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile “27.09.2011 tarihli SGK Teftiş Başkanlığı İnceleme Raporu doğrultusunda 33,211,49 TL eksik işçilik primine isabet eden (33,211,49 x %37) 12,288,24 TL SSK primi borcu ve 4.832,51 TL gecikme bedeli ile birlikte toplam 17.120,75 TL kuruma ödenmiş ise de, yapılan hesaplamalar sonucunda, kuruma eksik bildirilen işçilik farkı 33.211,49 TL değil 6.296.77 TL olması gerektiği, 6.296,77 TL farka isabet eden Sigorta Primi borcunun (6.296.77x%37) 2.329,80 TL olması gerektiği ve buna isabet eden gecikme zammının ise oranlama yolu ile tespit edildiğinde (4.832,51/12.288,24) 0,393263 olduğu, bulunan bu orana göre 2.329,80 TL’ye isabet eden gecikme zammının (2.329,80 x 0,3933) 916,31 TL olarak tahsil edilmesi gerektiği dolayısıyla
iadesi gereken tutarın
Ana Para = 12.288,24 – 2.329,80 = 9.958,44
Gecikme Zammı = 4.832,51 – 916,31 = 3.916,20
Toplam = 17.120,75 – 3.246,31 =13.874,64 TL’nin olduğu tespit edilmiş olup ek rapor dosya kapsamı ile usul ve yasaya uygun olmakla mahkememizce de hükme esas alınmıştır.
Sonuç olarak tüm dosya kapsamı, toplanan deliller, ilgili yasal mevzuat ve yargısal uygulamalar ile dosya kapsamına ve usul ve yasaya uygun denetime ve hükme elverişli bilirkişi kök ve ek raporları, yargıtay ilamı birlikte değerlendirilmekle; davacının davasının kısmen kabulüne karar verilmesi gerekmiştir ” gerekçeleriyle davacının davasının kısmen kabulüne ile 13.874,64 TL’nin ödeme tarihi olan 07.12.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı kurumdan alınarak davacı şirkete verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Kurum vekili temyiz dilekçesinde; Kurum işleminin yerinde olduğunu, davanın görevli mahkemede ve hak düşürücü süre içinde açılmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunun hatalı olduğunu, eksik inceleme ve araştırma ile karar verildiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Kurumca resen tahakkuk ettirilen fark prim ve gecikme zammına ilişkin borcun iptali ile ihtirazi kayıtla kuruma yapılan ödemenin istirdadı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5510 sayılı Kanun’un 85 inci maddesi hükümleridir.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle davalı Kurum vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın kararı veren Mahkemeye, gönderilmesine,
10.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.