YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/6731
KARAR NO : 2022/9425
KARAR TARİHİ : 20.06.2022
Mahkemesi : … Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : … 21. İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı fer’i müdahil kurum ve davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, … Bölge Adliye Mahkemesi 34.Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esasdan reddine karar verilmiştir.
… Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın fer’i müdahil kurum ve davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi
I-İSTEM
Davacı, 07/01/2005-18/02/2012 tarihleri arasında davalı işyerinde çalışmasına ilişkin bildiriminin yapılmadığını, bu nedenle çalışmalarının tespitiyle bu sürelerdeki eksik ödenen sigorta primlerinin tamamlattırılmasını talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Feri Müdahil kurum vekili, kurum işlemlerinin yerinde olduğunu savunarak davanın reddini savunmuştur.
Davalılar vekili, davalı …’ın dava konusuyla ilgisinin bulunmadığını, davacının işyerindeki çalışmalarının 18/02/2012-27/09/2016 tarihleri arasında olduğunu, dava konusu dönemde işyerinde çalışmasının olmadığını, davacının davalılardan …’ın ablası, … ‘ın da görümcesi olduğunu, çalıştığı sürede normal işçi sıfatıyla çalışmadığını, işe istediği vakit gelip gittiğini, davacının dava dilekçesinde belirttiği şekilde çalışmasını doğrulayan somut delil ve belgenin bulunmadığını, davacının davalı işyerinde 18/02/2012-27/09/2016 tarihleri arasında asgari ücretle çalıştığını, bunun dışında kendisine yemek ve yol ücreti ödemesi yapılmadığını, davanın reddini savunmuşlardır.
MAHKEME KARARLARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesince, davanın kabulüne, davacının davalılara ait 1141344 sicil numaralı işyerinde asgari ücretle 07/01/2005 – 17/02/2012 tarihleri arasında tam zamanlı ve kesintisiz olarak çalıştığının tespitine karar verildi.
B-BAM KARARI
… Bölge Adliye Mahkemesince, fer’i müdahil kurum ve davalıların istinaf başvurularının HMK nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ayrı ayrı esasdan reddine karar verildi.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalılar vekili, davacının davalı …’ın ablası, Hülya’nın görümcesi olduğunu, kız kardeşlerini uzun bir süre sosyal güvenlik hakkından yoksun bırakacak şekilde çalıştırmalarının hayatın olağan akışına ve gerçeğe aykırı olduğunu, çalışmanın ispat edilemediğini, davalı tanıklarının beyanlarına itibar edilmemesinin hatalı olduğunu, eksik inceleme ile karar verildiğini, davanın reddi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
Fer’i müdahil Kurum vekili, fiili çalışmanın ispat edilemediğini, eksik inceleme ile karar verildiğini, davanın reddi gerektiğini belirterek, kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; Davacı,07/01/2005-18/02/2012 arasındaki hizmetinin tespitini talep ettiği,davalı “… ve … … Adi Ortaklığı” unvanlı iş yerinin vergi mükellefiyetinin 07.01.2005 tarihinde başladığı, 15.07.2015 tarihinde … (…)’ın ortaklıktaki payını eşi …’a devrederek ortaklıktan ayrıldığı, davacının 18.02.2012-05.11.2016 tarihleri arasında davalı iş yerinden bildirimlerinin olduğu anlaşılmaktadır.
Dosyada bulunan bilgi ve belgelerden ve alınan tanık beyanlarından; mahkemece, davacının 2009/9-17.02.2012 döneminde davalı iş yerinde çalıştığı kabulü yerinde ise de 07.01.2005-2009/9 dönemine ilişkin yapılan araştırma hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir. Bu nedenle komşu iş yeri işverenleri ve bordrolu çalışanları tespit edilerek davacının çalışması ile ilgili beyanları alınmalı, dosyada dinlenecek tanıkların ve daha önce beyanı alınan komşu iş yeri tanıklarının çalışma kayıtları, iş yeri ruhsat ve vergi kayıtları, hizmet cetvelleri gibi belgeler celp edilerek beyanları denetlenmeli, yapılacak değerlendirmede iş yeri vergi kaydının 07.01.2005 tarihinde başladığı ve Ferroli Isıtma ve Klima A.Ş.’nin gönderdiği personel listesinde davacının kaydının 26.04.2008 tarihinde yapıldığı hususları göz önünde bulundurulmalı, elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir.
Diğer yandan; davalılardan Hülya Altuğ Özhan15.07.2015 tarihinde adi ortaklığa ortak olduğundan …’ın davaya konu dönemde işverenlik sıfatı olup olmadığı irdelenerek değerlendirme yapılmalıdır.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, fer’i müdahil kurum ve davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve … Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: … Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 20.06.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.