YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/4223
KARAR NO : 2023/5307
KARAR TARİHİ : 12.05.2023

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
KARAR : Kabul

Taraflar arasındaki İlk Derece Mahkemesinde görülen rücuan tazminat istemli davadan dolayı verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne dair karar verilmiştir.

Kararın davacı … ve davalılardan …Sigorta A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi ve davalılardan … Sigorta A.Ş. vekili tarafından da duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 08.02.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü duruşmalı temyiz eden davalı … Sigorta A.Ş. adına Av. … ile davacı … adına Av. … geldiler. Diğer davalılar adlarına gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak, hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve dosyanın eksiklikler tamamlanıp Dairemiz’e tekrar gelmesinden sonra Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı kurum vekilinin dava dilekçesinde özetle: sigortalı …’in 16.05.2008 tarihinde davalılardan …’na ait Ilgaz Belediye Başkanlığından kiralanmak ve tahsis edilmek suretiyle kullanılan pazar yerinde kain tüp deposu işyerinde araç sürücüsünün depoya yanaşmak üzere manevra yaptığı sırada araç yan kapağının açılıp teknik şartlara uygun yapılmamış tuğla duvara çarpıp yıkılması sonucu geçirmiş olduğu trafik iş kazası neticesinde malul kaldığını, kurumları sigortalıya kaza nedeniyle 188.966,79 TL si peşin değerli sürekli iş göremezlik geliri bağlandığını, ayrıca 11.210,35 TL sı geçici iş göremezlik ödeneği ödemesi yapıldığını, İşçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda gerekli tedbirleri almayan, çalışanlarına bu konuda eğitim vermeyen ve alınan tedbirlere uyulup uyulmadığı konusunda denetim ve nezaret yükümlülüklerine aykırı davranan işveren, … plaka sayılı aracı kullanarak kusurlu davranışı ile kazaya sebebiyet veren davalı araç sürücüsü …’in kusurlu ve sorumlu olduğunu, mevzuat gereği tehlikeli madde ve tüplerin gelişi güzel yerlerde depolanamaması ve ruhsata tabi olmasının davalı belediyece belirlenen yerlerde depolama zorunluluğu nedenleriyle Ilgaz Belediye Başkanlığının da tehlikeli madde ve tüp depolanması için uygun yer ve bina tahsisinde bulunmaması ve elverişli olmayan yerlerin depo olarak kullanılmasına müsaade etmesi nedeniyle sorumlu ve kusurlu olduğunun ,bu durum Ilgaz Sulh Hukuk Mahkemesinin 2008/9 D. İş Sayılı dosyasıyla tespit edildiğini,… plaka sayılı araç, davalılardan Işık Sigorta A.Ş.’ye …poliçe numarasıyla zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında sigortalı olduğunu, İş kazası nedeniyle Kurum müfettişi tarafından yapılan soruşturma sonucu 24.09.2010 tarih ve 104650/İnc/10 sayılı rapor düzenlendiğini, işveren …, üçüncü şahıs … ve Belediye Başkanlığının sorumlu olduklarının tespitinin yapıldığını, kaza nedeniyle Ilgaz Cumhuriyet Savcılığı’nca 2008/208 soruşturma numarasıyla soruşturma yapılmışsa da şikayet yokluğu nedeniyle 2008/307 sayılı kararla kovuşturmaya yer olmadığı kararı verildiğini, Kusur ve miktar yönünden fazlaya dair dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla kurumları zararı olan 80.000,00 TL’nin davalılardan sigorta şirketi yönünden poliçe limitiyle sınırlı olmak üzere ödeme ve gelir bağlama onay tarihlerinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline, yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin de davalılara müşterek ve müteselsilen yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP
Davalı … cevap dilekçesinde özetle: Mağdur … ‘in 16.05.2008 tarihinde geçirdiği iş kazası sonucunda malul olduğunu, olaydan sonra mağdura SGK tarafından kaza nedeniyle 188.966.79 TL peşin değerli, sürekli iş göremezlik geliri bağlandığını ayrıca 11.210.35 TL de geçici iş göremezlik ödeneği ödendiğini, bu durum üzerine işveren … Ilgaz Sulh Hukuk Mahkemesi 2008/9 D. İş dosyası ile Ilgaz Belediyesini kusurlu ve sorumlu göstermek üzere delil tespiti yaptırıldığını, bu raporlara göre de davacı kurum Belediyeyi davalı olarak gösterildiğini, delil tespitinin maddi anlamda kesin hüküm niteliğinin olmadığını, yeniden delil tespiti istenmesine de engel olmadığını, Yargıtay kararları gereğince de davalının, hüküm verilinceye kadar bu hakkını kullanabileceğini, itiraza uğramış olan delil tespiti raporunun ise hükme esas alınamayacağını, kiracı …’nun depo olarak kullandığı yer hususunda müvekkil belediyeden herhangi bir talepte hiçbir zaman bulunmadığını, ayrıca kiraladığı tarihten sonra Belediyeye haber vermeden iç kısımlarda ve kapıda da değişiklik yaptığını, yıkılmanın duvarın güçsüzlüğünden değil iç kısma fazla tüp yığılmasından ve kamyon darbesinin şiddetiyle olduğunu, mesnetsiz davanın belediye lehine reddine karar verilmesini ve yargılama giderlerinin davacı üzerine bırakılmasını talep etmiştir.

Davalı … mahkememize sunduğu cevap dilekçesinde özetle: Dava dilekçesinde, davalı … ve kendisinin kusurunun bulunduğu belirtilmiş ise de, olayda davalı …’nun ve kendisinin kusurunun bulunmadığını, olayın davalı …’nun Ilgaz Belediye Başkanlığından tüp deposu olarak kullanılmak üzere kiralanaa taşınmazın yeterli inşaat yapı kalitesine ve tüp depolanması için mevzuatta belirtilen ölçütlere uygun olmamasından kaynaklandığını, bu nedenle olayda tek kusurlunun … olduğunu, iş yerinde, araç sürücüsü olarak depoya yanaşmak üzere manevra yaptığı sırada araç yan kapağının açılıp teknik şartlara uygun yapılmamış duvara çarpıp yıkması sonucu, bu sırada duvarın diğer tarafında çalışmakta olan davacının yaralanması şeklinde meydana geldiğini, binanın tüp depolaması için gereken şartlara uygun ve yine aynı şekilde teknik şartlara uygun olarak inşa edilmiş olsa idi araç kapağının açılarak hafifçe dokunması ile yıkılmayacağının ve yaralamanın meydana gelmeyeceğini, bu durum Ilgaz Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2008/9 D. İş. sayılı dosyası ile tespit edildiğini, belirttiği nedenlerle kusurlu olduğuna ilişkin davacı beyanlarını kabul etmediğini ve kusur konusunda inceleme yapılmasını, dava dilekçesinde sigortalı …’e 188.996,79 TL peşin değerli sürekli iş görememezlik gelirinin bağlandığını ayrıca 11.210,35 TL geçici iş görememezlik ödeneğinin ödendiğinin belirtilmiş ise de bu husus kabul etmediğini, bu konuda uzman bilirkişilerce tespit yapılmasını talep ettiğini, alacak miktarının fahiş olduğunu, meydana gelen olay nedeni ile 3. kişilere/kurumlara rücü ve dava açma hakkını saklı tuttuğunu, hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine yargılama giderlerinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı … vekilinin cevap dilekçesinde özetle: Dava dilekçesinde, müvekkili … ve …’in kusurunun bulunduğu belirtilmiş ise de, olayda müvekkili …’nun ve …’in kusurunun bulunmadığını, olayın müvekkili …’nun Ilgaz Belediye Başkanlığından tüp deposu olarak kullanılmak üzere kiralanan taşınmazın yeterli inşaat yapı kalitesine ve tüp depolanması için mevzuatta belirtilen ölçütlere uygun olmamasından kaynaklandığını, bu nedenle olayda tek kusurlunun … olduğunu, iş yerinde, araç sürücüsü olarak depoya yanaşmak üzere manevra yaptığı sırada araç yan kapağının açılıp teknik şartlara uygun yapılmamış duvara çarpıp yıkması sonucu, bu sırada duvarın diğer tarafında çalışmakta olan davacının yaralanması şeklinde meydana geldiğini, binanın tüp depolaması için gereken şartlara uygun ve yine aynı şekilde teknik şartlara uygun olarak inşa edilmiş olsa idi araç kapağının açılarak hafifçe dokunması ile yıkılmayacağının ve yaralamanın meydana gelmeyeceğini, bu durum Ilgaz Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2008/9 D. İş. sayılı dosyası ile tespit edildiğini, belirttiği nedenlerle kusurlu olduğuna ilişkin davacı beyanlarını kabul etmediğini ve kusur konusunda inceleme yapılmasını, dava dilekçesinde sigortalı …’e 188.996,79 TL peşin değerli sürekli iş görememezlik gelirinin bağlandığını ayrıca 11.210,35 TL geçici iş görememezlik ödeneğinin ödendiğinin belirtilmiş ise de bu husus kabul etmediklerini, bu konuda uzman bilirkişilerce tespit yapılmasını talep ettiklerini, alacak miktarının fahiş olduğunu, meydana gelen olay nedeni ile 3. kişilere/kurumlara rücu ve dava açma hakkını saklı tuttuklarını, hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine yargılama giderlerinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Ilgaz Asliye Hukuk Mahkemesi (İş Mahkemesi sıfatıyla) 2011/12 E, 2013/123 K sayılı kararının Yargıtay denetiminden geçerek onaylandığı anlaşılmakla kesinleşen tazminat davasında hükme esas alınan kusur raporunda belirtilen kusur oranlarının mahkememiz dosyası açısından güçlü delil teşkil edecek olması nedeniyle bu raporda dikkate alınarak dosyamız kusur bilirkişisi kuruluna gönderilmiş, bilirkişiler kurulu tarafından sunulan raporda; davalı işveren …’nun %40, davalı …’in %30 ve …’nın %30 oranında kusurunun bulunduğu ve meydana gelen kazada davalı …’nun işçi sağlığı ve güvenliği açısından gerekli eğitim verilmediği ve denetimlerin geçekleştirilmediği, kamyon depoya yanaştırılırken yardımcı eleman görevlendirilmediği ve emniyet sağlanmadığı, davalı …’in ise dikkatsiz ve tedbirsiz davranarak geri manevra yapmadan önce kamyon kapısının kapalı bir şekilde kalması için sabitlemediği, kamyona duvara fazla yanaştırıp çarptığı ve davalı …’nın kiraya verdikleri sahip olduğu ve kiraladığı deponun duvarının yeterli sağlamlıkta bulunmaması nedeniyle kusurlu oldukları anlaşılmıştır.

Somut olayda; davacı kurumun toplam zararının 194.899,60 TL olduğu ve davacı kurum vekilinin davasını ıslah ettiği anlaşılmakla 194.899,60 TL’nin davalıların kusur oranları dikkate alınarak gelir bağlama onay tarihinden itibaren işleyeek yasal faizi ile birlikte davalılar ve dahili davalılardan alınması kanaatine varılarak davanın kabulüne, 194.899,62 TL’nin davalılar …, … ve dahili davalılar …, …,…, … yönünden ödeme ve gelir bağlama onay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalılardan …Sigorta A.Ş. yönünden ise poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı kuruma verilmesine, dair karar verilmiştir.

IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairece özetle “İş bu davanın yargılaması aşamasında alınan 28.12.2012 tarihli kusur raporunda; … %70, … %20, … %10, 15.02.2013 tarihli ek raporda; … %50, … %40, … %10 kusurlu bulunduğu, sigortalı tarafından açılan Ilgaz Asliye Hukuk (İş) Mahkemesinin 2011/12 E. 2013/123 K. sayılı tazminat davasında alınan …’nun %40, …’nı %30, …’i %30 kusurlu bulan kusur raporu hükme esas alınarak karar verildiği anlaşılmıştır. Mahkemece; sigortalı tarafından açılan tazminat davasının sonucu araştırılmadan, zararlandırıcı sigorta olayında tarafların kusur oran ve aidiyetleri konusunda alınan kusur raporları arasındaki açık çelişki giderilmeden karar verilmiş olması, isabetsiz bulunmuştur.

Mahkemece, öncelikle, olayın ne şekilde oluştuğu, dosya içeriğindeki tüm deliller takdir olunarak, çelişki giderilerek, belirlenmeli, tazminat dosyasının sonucu araştırılmalı, 506 sayılı Kanun’un 26 ncı maddesinde düzenlenmiş bulunan rücu davalarının, sigortalının alacağından bağımsız, kanundan doğan basit rücu hakkına dayalı olup; sigortalı veya hak sahipleri tarafından tazmin sorumluları aleyhine açılan tazminat davalarında alınan kusur tespitine ilişkin bilirkişi raporuyla ulaşılan sonuçların, rücu davasında bağlayıcı nitelikte bulunmamakla birlikte; 506 sayılı Kanun’un 26 ncı maddesi çerçevesinde, işçi sağlığı ve iş güvenliği kuralları yönünden ayrıntılı irdeleme içermesi halinde, güçlü delil olarak kabul edilebilmekte olduğu (Hukuk Genel Kurulu 17.01.2010 tarih 2010/10-10 Esas, 2010/14 Karar sayılı Kararı) gözetilerek, sigortalı tarafından açılan tazminat davasındaki deliller, tarafların iddia ve savunmaları değerlendirilip, dava konusu iş kazasının gerçekleştiği iş kolu ile, işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında uzman kişilerden seçilecek bilirkişi kurulundan, yapılacak incelemeyle; mevzuat uyarınca hangi önlemlerin alınması gerektiği, bu önlemlerin işverence alınıp alınmadığı ve alınmış önlemlere sigortalının uyup uymadığı, üçüncü kişilerin sorumluluklarının bulunup bulunmadığı yönleri yargısal denetime elverir biçimde irdeleyen rapor alınması gerektiği gözetilip, varılacak sonuca göre hüküm kurulması gerekirken, hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

O halde, davalılardan Ilgaz Bel. Bşk. vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.” gerekçesi ile ilk derece mahkemesi kararı bozulmuştur.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla özetle; … Ilgaz Asliye Hukuk Mahkemesi (İş Mahkemesi sıfatıyla) 2011/12 E, 2013/123 K sayılı kararının Yargıtay denetiminden geçerek onaylandığı anlaşılmakla kesinleşen tazminat davasında hükme esas alınan kusur raporunda belirtilen kusur oranlarının mahkememiz dosyası açısından güçlü delil teşkil edecek olması nedeniyle bu raporda dikkate alınarak dosyamız kusur bilirkişisi kuruluna gönderilmiş, bilirkişiler kurulu tarafından sunulan raporda; davalı işveren …’nun %40, davalı …’in %30 ve …’nın %30 oranında kusurunun bulunduğu ve meydana gelen kazada davalı …’nun işçi sağlığı ve güvenliği açısından gerekli eğitim verilmediği ve denetimlerin geçekleştirilmediği, kamyon depoya yanaştırılırken yardımcı eleman görevlendirilmediği ve emniyet sağlanmadığı, davalı …’in ise dikkatsiz ve tedbirsiz davranarak geri manevra yapmadan önce kamyon kapısının kapalı bir şekilde kalması için sabitlemediği, kamyona duvara fazla yanaştırıp çarptığı ve davalı …’nın kiraya verdikleri sahip olduğu ve kiraladığı deponun duvarının yeterli sağlamlıkta bulunmaması nedeniyle kusurlu oldukları anlaşılmıştır.

Somut olayda; davacı kurumun toplam zararının 194.899,60 TL olduğu ve davacı kurum vekilinin davasını ıslah ettiği anlaşılmakla 194.899,60 TL’nın davalıların kusur oranları dikkate alınarak gelir bağlama onay tarihinden itibaren işleyeek yasal faizi ile birlikte davalılar ve dahili davalılardan alınması kanaatine varılarak 194.899,62 TL’nin davalılar …, … ve dahili davalılar …, …, …, … yönünden ödeme ve gelir bağlama onay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalılardan Işık Sigorta A.Ş. yönünden ise poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı kuruma verilmesine, dair karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Kurum ve davalılardan … Sigorta AŞ. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili dilekçesinde özetle, mahkemece verilen kararının hatalı olduğunu belirtip, kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı … Sigorta A.Ş. temyizinde meydana gelen kazada illiyet bağlantısının bulunmadığını ve kusur oranlarının hatalı belirlendiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık rücuan tazminat istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 506 sayılı Kanun’un 26 ncı maddeleri hükümleridir.

3. Değerlendirme
1.6100 sayılı HMK’nın 166 ncı maddesine göre ayrı ayrı açılmış davaların aralarında bağlantı bulunmaları halinde birleştirilerek bakılabilmeleri mümkündür. Ancak, birleştirme kararı, taraflar arasındaki uyuşmazlığı esastan çözümleyen bir karar değildir. Bu karar, sadece birleştirilen davaların yargılama safhalarının müşterek cereyan etmesi sonucunu doğurup, her dava, ayrı ayrı hükme bağlanmalıdır. Davaların birbirlerinin içerisinde erimesi, tek bir davaya dönüşmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Başka bir anlatımla, birleştirmeye konu davalar bağımsız kimliklerini korurlar.

2.Eldeki davada ise, bozmaya uyulduktan sonra mahkemece yapılan yargılama esnasında, davacı kurumun sigortalıya yapılan tedavi giderlerinin aynı davalılardan tahsiline yönelik olarak bir dava daha açtığı, bu davada 2012/132 Esas sayılı dosya üzerinden yargılamaya başlandığı ve buradaki asıl dava dosyası ile birleştirildiği ve dava dosyasının bu dava dosyasına gönderildiğinin belirtildiği, buna ilişkin dava dosyası içeriğinde yer alan 04.02.2015 tarihli müzekkere içeriğinden anlaşılmış olmakla, mahkemece her iki davanın birleştirildiği bu nedenle, birleştirilen dava mevcut olmasına rağmen her bir dava hakkında ayrı ayrı hüküm kurulmaksızın, Mahkemece, asıl dava yönünden karar verilip, birleşen dava dosyası yönünden olumlu ve/veya olumsuz bir karar verilmediği anlaşılmıştır.

3.Mahkemece birleşen dava dosyası yönünden de olumlu ve/veya olumsuz bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının sair yönleri incelenmeksizin BOZULMASINA,

Davacı avukatı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma avukatlık parasının davalı Işık Sigorta A.Ş. yükletilmesine, davalı Işık Sigorta A.Ş. avukatı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma avukatlık parasının davacıya yükletilmesine,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,12.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.