YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/4059
KARAR NO : 2023/6122
KARAR TARİHİ : 30.05.2023
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/548 E., 2022/11 K.
KARAR : Kısmen Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen iş kazasından kaynaklı maddi ve manevi tazminat istemi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabul ve kısmen reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacılar vekili ve davalılardan Egd Elektrik Elektronik Makina Müh. Sanayi ve Tic. AŞ tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkillerinin desteği …’in davalı şirketler nezdinde çalışması sırasında 15.01.2016 tarihinde iş kazası geçirdiğini ve 19.01.2016 tarihinde bu iş kazasına bağlı olarak vefat ettiğini, müteveffa sigortalının aylık 1.800,00 TL ücret ile çalışmaya başladığını, barınma, servis ve günde 3 öğün yemek sosyal hakkından faydalandığını, olayda davalı şirketlerin kusurlu olduğunu, eş ve çocuklar için ayrı ayrı 1.000’er TL destekten yoksun kalma tazminatı ile Eş lehine 150.000,00 TL, çocukların her biri lehine 100.000,00 TL’şer manevi tazminat ile anne Gülfer ve Baba Bahattin lehlerne ayrı ayrı 75.000 TL’şer, kardeş … adına 50.000,00 TL manevi tazminatın vefat tarihinden faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş, yargılamanın devamında maddi tazminat istemlerini eş için 225.845,89 TL’ye, çocuk Ömer Kayra için 43.816,37 TL’ye ve çocuk İlker için 16.415,16 TL’ye artırmıştır.
II. CEVAP
1.Davalı Egd Elektrik Elektronik Makina Müh. Sanayi ve Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; kazanın diğer davalının iş yerinde meydana geldiğini, kazalı müteveffanın birçok şirkette çalışan tecrübeli bir elektrik ustası olduğunu, iş yerinde iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alındığını, müvekkilinin her hangi bir kusuru bulunmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
2. Davalı Starwood Orman Ürünleri Sanayi A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; davalılar arasında alt-üst işveren ilişkisi bulunmadığını, iş yerinde iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alındığını, müvekkilinin her hangi bir kusuru bulunmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında özetle; müteveffa sigortalının 15.01.2016 tarihinde davalı Starwood’a ait iş yerinin şantiyesinde elektrik işlerini alan EGD Elektrik unvanlı işyerinde çalışmakta iken taşıma bandı platform merdivenini kullanarak yemekhane kısmına geçtiği sırada, korkuluk bulunmayan kısımdan yaklaşık 3,5 metre yükseklikten yere düştüğü ve 19.01.2016 tarihinde yaşamını yitirdiğinin anlaşıldığı, 31.10.2018 havale tarihli kusur raporunda davalı Starwood Şirketinin %40, davalı EGD Elektrik Şirketinin %40 ve müteveffa kazalının ise %20 oranında kusurlu bulunduğunun tespit edildiği, taraf itirazı doğrultusunda dosyanın farklı bir heyete tevdi edilmiş, ibraz olunan 04.02.2019 havale tarihli kusur raporuna göre de, kusur oranlarında herhangi bir değişiklik olmadığı tespit edilmiştir. İşbu raporda tüm delillerin ve itirazların ayrıntılı değerlendirilmesi sebebiyle, bilirkişi heyetince düzenlenen 04.02.2019 havale tarihli kusur raporunun oluşa uygun bulunduğu, sigortalı hak sahiplerinin karşılanmayan zararlarının belirlenmesi ile ilgili olarak alınan 31.05.2019 havale tarihli bilirkişi raporuna göre kurumca ödenen gelirlerin peşin değer miktarlarının mahsubu ile eş … için 225.845,89 TL, çocuk … için 43.816,37 TL ve çocuk … için 16.415,16 TL olarak hesaplanan maddi tazminatların 19.01.2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine karar verilmiştir. Manevi tazminat istemleri yönünden; somut olayda, olay tarihinde 32 yaşında olan ve yüksekten düşerek ağır şekilde yaralanan ve kaldırıldığı hastanede vefat eden Selim Avcı’nın ölümü sebebiyle, gerek olay sırasında gerekse olaydan sonra yakınları olan eşi, çocukları, anne-baba ve kardeşinin derin bir acı ve üzüntü yaşayacağının açık olduğu davalı işverenlerin teselsül hükümleri gereği toplam %80 oranında kusurlu olduğu, davacıların nüfus kayıtları, sosyo-ekonomik durum araştırmaları, toplanan tüm deliller neticesinde kazanın oluşumu, özellikle olayın oluş şekli, müteveffanın yaşı, müteveffa ve davacıların yaşı, kusur oranı, ülkenin mevcut ekonomik durumu, paranın satın alma gücü ve yüksek yargı kararlarında belirtilen diğer hususlar da göz önüne alınarak davacı eş için 50.000,00 TL, çocuklardan her biri için ise 25.000,00 TL, anne ve babadan her biri için 10.000,00 TL ve kardeş için 5.000,00 TL manevi tazminatın 19.01.2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 16.06.2020 tarihli ve 2019/2996 Esas- 2020/785 Karar sayılı ilamıyla; davalının istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 14.09.2021 tarih ve 2020/8073 Esas – 2021/10183 Karar sayılı ilamında özetle;
a) Davacılar vekilinin müvekkillerinden sigortalının baba ve annesi Bahattin ve … ile sigortalının kardeşi …’ın reddolan manevi tazminat miktarlarına yönelik temyiz itirazlarının kesinlikten reddine,
b) Davacılar vekilinin müvekkillerinden sigortalının eşi … ile çocukları … ve …’in reddolan maddi ve manevi tazminat miktarlarına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde ise sair temyiz itirazlarının reddiyle; davacı eş ve çocukların destekleri sigortalı …’in vefatı nedeniyle duydukları elem ve ızdırabın büyüklüğü dikkate alındığında eş lehine 50.000,00 TL, çocukların her biri lehine hükmedilen 25.000,00 TL’şer manevi tazminatın az olduğu, öte yandan Bölge Adliye Mahkemesince her bir davacı ve davalının ayrı ayrı istinaf ret harcıyla yükümlü tutulmasının hatalı olduğu eleştirilerek Bölge Adliye Mahkemesinin, tarafların istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında bozma sebebiyle ilgili olarak; Somut olayda, olay tarihinde 32 yaşında olan ve yüksekten düşerek ağır şekilde yaralanan ve kaldırıldığı hastanede vefat eden …’in ölümü sebebiyle, gerek olay sırasında gerekse olaydan sonra yakınları olan eşi, çocukları, anne-baba ve kardeşinin derin bir acı ve üzüntü yaşayacağı, davalı işverenlerin teselsül hükümleri gereği toplam %80 oranında kusurlu olduğu, hüküm tarihi itibariyle brüt asgari ücret miktarı da dikkate alınarak ve belirtilen ilkeler gözetilerek; davacıların nüfus kayıtları, sosyo-ekonomik durum araştırmaları, toplanan tüm deliller neticesinde kazanın oluşumu, özellikle olayın oluş şekli, müteveffanın yaşı, müteveffa ve davacıların yaşı, kusur oranı, ülkenin mevcut ekonomik durumu, paranın satın alma gücü ve yüksek yargı kararlarında belirtilen diğer hususlar da göz önüne alınarak davacı eş için 95.000,00 TL, çocuklardan her biri için ise 55.000,00 TL, anne ve babadan her biri için 10.000,00 TL ve kardeş için 5.000,00 TL manevi tazminatın 19.01.2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ve davalılardan Egd Elektrik Elektronik Makina Müh. Sanayi ve Tic. A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; Sigortalının genç yaşta hayatını kaybettiğini, müvekkili eş ve çocukların genç yaşta destekten mahrum kaldığını, enflasyon oranı dikkate alındığında hükmedilen manevi tazminatların az olduğunu tam kabule karar verilmesi gerektiğini beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı Egd Elektrik Elektronik Makina Müh. Sanayi ve Tic. A.Ş. vekili temyiz dilekçesinde özetle; müvekiline %40 oranında verilen kusurun hatalı olduğunu, müvekkilinin yurt içi ve dışında şantiyeleri olan deneyimli bir firma olduğunu, yurt içi ve yurt dışında 2000 yılından beri elektirikçi olarak çalıştığı gözetilerek deneyimli bir çalışan olduğunun gözetilmediğini, davacıya iş sağlığı ve güvnliği kapsamındaki eğitimlerinin verildiğinin dikkate alınmadığını, tüm kusurun ve husumetin çalışmanın yapıldığı diğer davalı Starwood şirketine ait olduğunu beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, iş kazası neticesinde vefat eden sigortalının hak sahiplerinin maddi ve manevi tazminat alacaklarına hak kazanıp kazanamadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun temyiz incelemesine dair 370 ve 371 inci maddeleri ile 110, 114/1-h ve 115 inci maddeleri, 4857 sayılı İş Kanun’un 77 nci maddesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 417/3, 49, 50, 51, 52, 53, 55 ve 56 ncı maddeleri, 5510 sayılı Kanunu’nun 13, 16, 19 ve 21 inci maddeleri ve 26.06.1966 gün ve 7/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararıdır.
3. Değerlendirme
A) Davacı vekilinin tüm hükümlere, davalı Egd Elektrik Elektronik Makina Müh. Sanayi ve Tic. AŞ vekilinin ise davacı Eş … lehine hükmedilen maddi tazminat hariç diğer davacılar lehine hükmedilen maddi ve manevi tazminatlara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
1.Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nu 110 uncu maddesi kapsamında dava yığılması (objektif dava birleşmesi) kapsamında her bir talebin ayrı bir dava olduğu ve ayrı ayrı hüküm ve sonuç doğuracağı açıktır.
3. Somut olayda; Bölge Adliye Mahkemesinin esastan ret kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması üzerine İlk Derece Mahkemesince 11.01.2022 tarihinde verdiği karar tarihi itibari ile geçerli kesinlik sınırının 107.090,00 TL olup davacıların temyiz itirazları gereği reddolan miktarlar ile davalı Egd Elektrik Elektronik Makina Müh. Sanayi ve Tic. A.Ş. temyiz itirazları gereği davacı eş … haricindeki diğer davacılar lehine hüküm altına alınan maddi ve manevi tazminatların birbirlerinden ayrı olarak kesinlik sınırı altında kaldığı anlaşılmakla temyiz itirazlarının aşağıdaki şekilde kesinlikten reddine karar verilmiştir.
B) Davalı Egd Elektrik Elektronik Makina Müh. Sanayi ve Tic. A.Ş. vekilinin davacı eş … lehine hükmedilen maddi tazminat hükmüne yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
1.Davacının, dava açmada hukuki yararının bulunması 6100 sayılı HMK’nun 114/1-h maddesinde de belirtildiği üzere dava şartlarından olduğu gibi temyiz Kanun yoluna başvuracak olan tarafın da temyiz yoluna başvuruda hukuki yararının bulunması gerekir. Temyiz yoluna başvuran tarafın hukuki yararının bulunup bulunmadığı, öncelikle onun davadaki talebi ile mahkemenin hükmü karşılaştırılarak belirlenir.
2.Somut olayda Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf başvurularının esastan reddine dair 16.06.2020 tarihli kararının, davacılar vekilinin temyizi üzerine Dairemizin 14.09.2021 tarihli kararıyla Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılıp, İlk Derece Mahkemesi kararının özetle; davacı eş ve çocuklar lehine hükmedilen manevi tazminatların azlığı yönünden bozulduğu, bozmaya uyan İlk Derece Mahkemesince eş ve çocuklar lehine manevi tazminatların artırılarak hüküm altına alındığı, eş lehine önceki kararda hüküm altına alınan maddi tazminat hükmü yönünden ise bir değişikliğe gidilmediği gözetildiğinde, davalı Egd Elektrik Elektronik Makina Müh. Sanayi ve Tic. A.Ş. vekilinin daha önce temyiz başvurusunda bulunmadığı iş bu hükme karşı temyiz başvurusunda bulunmasında hukuki yarar bulunmadığından temyiz başvurusunun reddine karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı vekilinin tüm hükümlere, davalı Egd Elektrik Elektronik Makina Müh. Sanayi ve Tic. AŞ vekilinin ise davacı Eş … lehine hükmedilen maddi tazminat hariç diğer davacılar lehine hükmedilen maddi ve manevi tazminat hükümlerine yönelik temyiz itirazlarının miktardan REDDİNE,
2.Davalı Egd Elektrik Elektronik Makina Müh. Sanayi ve Tic. A.Ş. vekilinin davacı eş … lehine hükmedilen maddi tazminat hükmüne yönelik temyiz itirazlarının hukuki yarar yokluğundan REDDİNE,
Taraflarca yatırılan peşin temyiz harçlarının istek halinde ilgilere iadesine,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
30.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.