YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/2929
KARAR NO : 2022/5042
KARAR TARİHİ : 06.04.2022

Mahkemesi : Kayseri 1. İş Mahkemesi

Dava, 24.03.2017 tarihinde vefat eden eşi üzerinden 506 sayılı Kanun kapsamında ölüm aylığı bağlanan davacının 03.07.1991 tarihinde vefat eden babası üzerinden de 2926 sayılı Kanun kapsamında ölüm aylığı bağlanması isteminin reddine ilişkin işlemin iptali ile babadan ölüm aylığı bağlanması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, … Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince, davacı vekilinin istinaf isteminin kabulüne, Kayseri 1. İş Mahkemesinin 16.11.2017 gün ve 2017/288 E. 2017/521 K.sayılı kararının kaldırılmasına yerine, davanın kabulü ile, davacıya 11.04.2017 tarihinden itibaren 2926 sayılı Yasa kapsamında hak sahibi kız çocuğu sıfatıyla ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine dair verilen kararın temyizen incelenmesi neticesinde; kararın, Dairemizce bozulması üzerine bozmaya karşı … Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi tarafından direnilmesi neticesinde Hukuk Genel Kurulu tarafından; direnme uygun bulunduğundan davalı Kurum’un sair temyiz itirazları incelenmek üzere dava dosyası dairemize gönderilmiştir.
… Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen direnme kararının, davalı … Başkanlığı vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; 24.03.2017 tarihinde vefat eden eşi üzerinden 506 sayılı Kanun kapsamında ölüm aylığı bağlanan davacının 03.07.1991 tarihinde vefat eden babası üzerinden de 2926 sayılı Kanun kapsamında ölüm aylığı bağlanması isteminin reddine ilişkin işlemin iptali ile babadan ölüm aylığı bağlanması istemine ilişkindir.
II- CEVAP
Davalı Kurum vekili; 5510 sayılı Kanunun m.54/1-a bendi gereği davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Davanın reddine, dair karar vermiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davacı vekilinin istinaf isteminin kabulüne, Kayseri 1. İş Mahkemesinin 16.11.2017 gün ve 2017/288 E. 2017/521 K. sayılı kararının kaldırılmasına yerine, davanın kabulü ile, davacıya 11.04.2017 tarihinden itibaren 2926 sayılı Yasa kapsamında hak sahibi kız çocuğu sıfatıyla ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine dair karar verilmiştir.
Dairemizin, 20.01.2020 tarih ve Esas ve Karar sayılı ilamı ile;’… bu tür ölüm sigortasından aylık tahsislerinde, ayrık durumlar dışında genel kural olarak hakkı doğuran olay tarihinde yürürlükte olan yasal mevzuatın uygulanması gerekmekte olup, buna göre sigortalı eşin yaşamını yitirdiği 2017 tarihi itibarıyla davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasa’nın 34. ve 54. maddeleri olup, 54. maddenin 5. bendine göre hak sahibinin tercihine göre ana/baba veya eşe ait dosyaların birinden aylık bağlanacağı açıkça düzenlenmiş bulunmakla, anılan maddeler irdelenmeli’ gerekçeleriyle ilgili karar bozulmuş olup, bozma sonrası … Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi tarafından; direnme kararı verilerek aynı şekilde kabul edilen hükmün davalı Kurum tarafından temyiz edilmesi üzerine; Hukuk Genel Kurul’u tarafından incelenen dava dosyasında; direnme uygun bulunarak davalı Kurum’un sair temyiz itirazları incelenmek üzere dava dosyası dairemize gönderilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı Kurum, yapılan işlem kanuna uygun olduğu için davanın reddinin gerekeceği gerekçesiyle, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemişlerdir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
24.03.2017 tarihinde vefat eden eşi üzerinden, 506 sayılı Kanun kapsamında ölüm aylığı alan davacının, hak sahibi kız çocuğu sıfatı ile de 03.07.1991 tarihinde vefat eden 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalı babası üzerinden ölüm aylığı talebinin davalı Kurumca reddedilmesinden sonra babadan da ölüm aylığı bağlanması için iş bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda açıklanan yargılama safhasında, Bölge Adliye Mahkemesi ve Hukuk Genel Kurulu tarafından davanın kabul gerekçesi; davacının babasının 01.10.2008 tarihinden önce vefat ettiği, 5510 sayılı Kanun’un Geçici 1. maddesine göre ölüm aylığının 1479 sayılı Kanun hükmüne göre bağlanacağı, babadan bağlanan aylığın 5510 sayılı Kanun kapsamında bağlanan aylık olmadığı, 5510 sayılı Kanun’un 54. maddesinde “Bu kanuna” göre bağlanacak aylıktan bahsedildiği için 5510 sayılı Kanun’un uygulanmayacağı, davacının 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı (5510 sayılı Kanun 4/1-a) eşi üzerinden ölüm aylığı aldığı, davacının babasının 2926 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olmasına karşın ölüm aylığı ile ilgili olarak yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda uygulanması gereken 1479 sayılı Kanun’a göre değerlendirme yapıldığında 1479 sayılı Kanun’un 46/2. maddesi hükmünün sadece 1479 sayılı Kanun’a göre hem kocadan hem ana veya babadan ölüm aylığına hak kazanılması hâlinde uygulanacağı, aynı Kanun’un 45. maddesine göre bu kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan davacının babasından dolayı da ölüm aylığına hak kazandığının kabulü gerekir şeklinde olduğu anlaşılmaktadır.
Her ne kadar dairemizce, genel kabul; hakkı doğuran olay tarihinde yürürlükte olan yasal mevzuatın uygulanması gerekmekte olup buna göre sigortalı eşin yaşamını yitirdiği 24.03.2017 tarihi itibarıyla davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasa’nın 34. ve 54. maddeleri olup, 54. maddenin 5. bendine göre hak sahibinin tercihine göre ana/baba veya eşe ait dosyaların birinden aylık bağlanacağı yönünde ise de; Hukuk Genel Kurul kararının bağlayıcı olması karşısında eldeki dava bakımından, Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayanağı maddî delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 06.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.