YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/14641
KARAR NO : 2023/2623
KARAR TARİHİ : 15.03.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2747 E., 2022/2223 K.
DAVALILAR : 1- …
vekili Avukat …
2- …
vekili Avukat …
DAVA TARİHİ : 19.12.2016
KARAR : Esastan red
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 3. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/59 E., 2022/249 K.
Taraflar arasındaki (1) gün süreyle çalıştığının ve bu tarihin sigorta başlangıcı olduğunun tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı SGK vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararın davalı SGK vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı asil dava dilekçesinde özetle; davalı bünyesinde 01.03.1988 tarihinde işe başladığını, işe başlaması ile birlikte kesintisiz yaklaşık 3 yıl boyunca kapıcı olarak bir fiil çalıştığını, davalı apartmanın şahsının sigorta girişini yaptığını ancak prim ödemelerini gerçekleştirmediğini, davalı apartmanın yapmış olduğu bu durumun şahsını mağdur ettiğini, geriye yönelik borçlanmasınında mümkün olmadığını, bu durumdan dolayı emekli işlemlerinde problem teşkil ettiğini, bu durum nedeni ile mağdur olduğunu, 01.03.1988’den itibaren 3 yıllık sigortalılık hizmetlerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davacı vekili 22.11.2018 tarihli celsede; “Her ne kadar açılmış olan davamız dava dilekçesinde 01.03.1988 tarihinden itibaren 3 yıllık hizmet tespiti şeklinde açılmış ise de fazlaya ilişkin hakkımızı atiye terk ederek 01.03.1988 tarihinin sigortalılık başlangıcının tepsitine karar verilmesini talep ediyoruz” şeklinde beyanda bulunmuştur.
II. CEVAP
1.Davalı … vekili cevap dilekçesinde, davacının ilgili işyerinde 3 yıl çalıştığını kabul etmediklerini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Davalı … vekili 22.11.2018 tarihli celsede; davacının 01.03.1988 tarihinde işe başlayıp 1 gün çalıştığını beyan etmiştir.
2.Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde, hak düşürücü süre ve zamanaşımı itirazları olduğunu belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile “… Tüm dosya kapsamı itibari ile; davacı …’ın 01.03.1988 tarihinde davalı … Apartmanında kapıcı olarak çalışmaya başladığı, işveren tarafından SGK’ya işe giriş bildirgesi verildiği, davacının sigorta sicil numarasının 1988 yılı … serilerinden olduğu, dinlenen kamu tanığı …’nın beyanı, işe giriş bildirgesi ve tüm dosya kapsamından anlaşılmakla davacının davasının kısmen kabulü cihetine gidilmiştir. Davacı dava dilekçesinde her ne kadar 01.03.1988 tarihinden itibaren 3 yıllık çalışmalarının tespitini istemiş ise de, 22.11.2018 tarihli duruşmada sadece 01.03.1988 çalıştığının tespitini talep etmiş, diğer taleplerini atiye terk etmiş olduğundan fazlaya ilişkin talepler hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmiştir.” gerekçesiyle,
Davacının davasının kısmen kabulü ile davacının 01.03.1988 tarihinde davalı … Apartmanı Yöneticiliği’nde çalışmaya başladığının tespitine, davacı fazlaya dair taleplerine atiye terketmiş olduğundan fazlaya ilişkin talepler hakkında karar verilmesine yer olmadığına, karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı SGK vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı SGK vekili istinaf dilekçesinde, mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, tanık beyanlarının davacıyı korumaya yönelik olduğunu, davacının davasını ispat edemediğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı SGK vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı SGK vekili istinaf dilekçe içeriğini tekrarla kararın temyizen bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık 01.03.1988 tarihinde (1) gün süreyle çalıştığının ve bu tarihin sigorta başlangıcı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun 2 inci, 108 inci maddesi hükümleridir.
506 sayılı Kanunun 108 inci maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, aynı Kanunun 79 uncu maddesinin 10 uncu fıkrası kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır. Bu nedenle hizmet tespiti davalarındaki kanıtlama yöntem ve ilkeleri benimsenip uygulanmalı, başka bir anlatımla, sigortalılıktan söz edilebilmesi için, çalışmanın varlığı, hizmet tespiti davaları yönünden kabul edilen yöntem ve ilkelere uygun biçimde saptanmalıdır. Hizmet tespitinin bir türü olan sigortalılık başlangıç tespiti davasında, dava konusu dönem yönünden hem çalışmaların geçtiği işyerinin varlığı hem de sigortalının çalışmalarının gerçek ve sigortalı çalışma olduğunun hiçbir teredüte yol açmayacak şekilde ispatlanması gerekmektedir. Bu tür davalar yalnızca bir günlük çalışmanın tespitinden ibaret olarak görülmemeli, bir günlük çalışmanın kabulü ile saptanacak sigortalılık başlangıcının sigortalıya sağlayacağı sigortalılık süresi ile birlikte kazandıracağı haklar dikkate alınmalı ve giriş bildirgesi ile birlikte eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmelidir.
3. Değerlendirme
1.Eldeki davada, mahkemece verilen hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Davacının davaya konu çalışmasına ilişkin 01.03.1988 tarihli işe giriş bildirgesinin verildiği davalı … Apartmanında çalışmanın varlığına ilişkin olarak yeteri kadar kat maliki olmayan apartman sakini ayrıca komşu apartman iş yerlerinin bordroda kayıtlı çalışanları ile sözleşmeye konu dönemde servis hizmetlerinin satın alındığı market, kasap vs. tanık olarak dinlenilmeli, bu kişilerin çalışmalarına ilişkin bilgi ve belgeler celp edilmek suretiyle beyanları denetlenmeli, böylece eylemli çalışmanın var olup olmadığı, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilmeli ve sonucuna göre bir karar verilmelidir.
2. Kabule göre de,sigorta başlangıcının tespiti davası,kurum işleminin iptali niteliğinde olup bu nedenle yasal hasım olarak davada yer alan SGK’nun karar başlığında davalı olarak gösterilmesi gerekirken feri müdahil olarak gösterilmiş olması isabetsizdir.
3. Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu hüküm verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
…