YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/14292
KARAR NO : 2023/136
KARAR TARİHİ : 11.01.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1150 E., 2022/2712 K.
DAVALILAR :1- …Seyahat Turizm Taşımacılık Ticaret A.Ş. vekili Avukat …
2-Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı vekili Avukat …
3-SS … Minibüsçüler Motorlu Taşıma Kooperatifi
DAVA TARİHİ : 08.05.2014
HÜKÜM/KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
SAYISI : 2019/428 E., 2021/15 K.
Taraflar arasındaki hizmet tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Kurum vekili ile davalı … Seyahat Turizm A.Ş. vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı Kurum vekili ile davalı … Seyahat Turizm A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlenildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı vekili, davacının 28.06.2008 tarihinde davalı işverene ait otobüs durağında beklemek, soba yakmak, temizlik yapmak, gelen yolcuların inip binme işlerine yardımcı olmak, şoför ve muavinlere yardım etmek suretiyle çalışmaya başladığını, bu çalışmanın 28.04.2014 tarihine kadar devam ettiğini, müvekkilinin bedensel özürlü olduğunu, davacının çalışmasının kesintisiz devam ettiğini, buna rağmen davalı işveren tarafından davacının sigortasının yapılmadığını, bu nedenlerle davanın kabulü ile, davacı müvekkilinin, davalı … Seyahat Turizm Taşımacılık Ticaret A.Ş.’de sigortasız geçen 28.06.2008- 28.04.2014 tarihleri arasındaki çalışmasının kesintisiz olarak sigortalı çalışma olduğunun tespitine, müvekkilinin bu hizmetlerinin diğer hizmetleri ile birleştirilmesine ve kurum kayıtlarının düzeltilmesine, ödenmeyen ücret alacaklarına her türlü yasal hak edişlerine, tazminatlarına istihkaklarına vs. özel hukuka ilişkin talep ve dava haklarını saklı tutulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II.CEVAP
Davalı … Seyahat vekili 05.06.2014 havale tarihli cevap dilekçesinde; zamanaşımı itirazında bulunduğu, davacı ile davalı arasında hiçbir zaman hizmet akdi ilişkisinin kurulmadığını, davacının durduğu yerin Çeltikçi Belediyesine ait olduğunu, davacının burada durmasına önce Belediye Başkanınca izin verildiğini, içerdeki eşyaların da davacıya ait olduğunu, davacının durduğu yerden geçen gerek davalıya ait gerekçe Çeltikçi Belediyesi ve diğer firma şoförlerinin yardımda bulunduğunu, bu nedenle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili 10.06.2014 havale tarihli cevap dilekçesinde; davacıya ait … sicil sayılı dosyanın tetkikinde ilk kez 06.04.2004 tarihinde … ‘e ait işyerinde işe başladığını, bu işyerindeki çalışmasının 17.08.2004 tarihine kadar devam ettiğini, davacının 02.09.2005 tarihinden itibaren 2926 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olduğunu, bu sigortalılığının 04.09.2013 tarihine kadar devam ettiğini ve primlerinin düzenli ödendiğini, davalı işyeri ile ilgili hiçbir bilgi ve belgenin bulunmadığını, davalı işyerinin 1012123.15 işyeri (yolcu taşıma işyeri olarak) sicil numarası ile 08.10.2008 tarihinde yasa kapsamına alındığını, iki sigortalılığın örtüşmesi halinde 5510 sayılı Kanun’un 53 üncü maddesinin dikkate alınması gerektiğini, 506 sayılı Kanun’un ek 40 ıncı maddesi ile 2 nci maddesi gereğince sigortalı olanların çalışmaya başladıkları tarihten itibaren 30 gün içinde kuruma bildirilmeleri gerektiğini, bu nedenle müvekkili kurumun davanın açılmasına sebebiyet vermediğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III.İLK DERECE MAHKEME KARARI
Eldeki davanın davacının davalı işveren … Seyehat … A.Ş. nezdinde 28.06.2008- 28.04.2014 tarihleri arasında kesintisiz şekilde sigortasız olarak çalıştığının tespitine yönelik olarak açılan hizmet tespiti davası olduğu, dosya kapsamında yer alan kaldırma ilamları doğrultusunda mahkememizce eksik kalan hususlar giderilerek yeniden yargılama yapıldığı, dosya kapsamına alınan kira sözleşmeleri ve kolluk araştırma tutanakları birlikte değerlendirildiğinde davacının çalıştığını iddia ettiği durağın Çeltikçi Belediyesinden davalı … Seyehat Turizm Taşımacılık Ticaret A.Ş. tarafından kiralandığı, dosya kapsamında Çeltikçi Belediyesi ile davalı kooperatif arasında imzalan kira sözleşmesinde yer alan adresin davacının çalıştığını iddia ettiği durak ile aynı adresler olmadığının tespit edildiği, yine dosya kapsamında yaptırılan kolluk araştırmasında davacının 2008-2014 yıllarında söz konusu otobüs durağında çalıştığının ve davacının davalı şirket nezdinde kesintisiz çalıştığını iddia ettiği dönemde herhangi bir tarımsal faaliyetinin bulunmadığının tespit edildiği, tarımsal faaliyette bulunduğuna dair herhangi bir tanık beyanı veya başkaca bir bilgi veya belgenin eldeki dosyada bulunmadığı, yargılama sırasında dinlenen gerek davacı tanıkları gerekse de kolluk araştırması ile tespit edilen davalı şirkette şoför olarak çalışan tanıklar ile komşu iş yerlerinde çalışan tanıklar davacının davalı … Seyehat .. A.Ş. isimli şirket tarafından kiralanan yazıhanede beklediği, geçen araç başına kendisine verilen ücret ile çalıştığını beyan ettikleri, bu bağlamda tanıkların, birbirlerini tamamlayan, somut olaylara dayalı, samimi ve inandırıcı bulunan anlatımlarına itibar edilerek ve Burdur Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2014/58 esas sayılı dosyasında davacının tanık olarak verdiği ifadesi ile davalı şirketin kiraladığı yazıhanede durduğunun anlaşılması karşısında davacının iddia konusu dönemde davalı işyerinde eylemli olarak çalıştığı, bu hususunun davalı işverenin yargılama aşamlarındaki tevil yollu beyanlarından da anlaşıldığı, davacının 02.09.2005 tarihinden itibaren 2926 sayılı Kanun uyarınca sigortalılığı olduğu görülmüş ve bu hususta BAM kaldırma ilamında gerekli araştırmaların yapılmadığı belirtilmiş ise de yapılan kolluk araştırmasında davacının tarımsal faaliyette bulunduğuna dair herhangi bir bilgiye erişilemediğinin tespit edildiği, dosya kapsamında dinlenen tanıklarında bu yönde bir beyanlarının bulunmadığı göz önüne alınarak Yargıtay 10.Hukuk Dairesi’nin yerleşik uygulamaları doğrultusunda (Yargıtay 10.Hukuk Dairesi’nin 2008/10920 esas 2008/10525 karar sayılı içtihadı) zorunlu sigortalılık ile isteğe bağlı sigortalılığın çakıştığı dönem yönünden zorunlu sigortalılığa geçerlik tanınarak davacının davalı … Seyehat Turizm Taşımacılık Ticaret A.Ş ait durakta 28.06.2008 – 28.04.2014 tarihleri arasında (2129 gün) sigortasız çalıştığı ve davalı kooperatif ile davalı şirket arasında herhangi bir bağ bulunmadığı gibi davacının çalıştığı durak ile kooperatifin herhangi bir bağlantısı da bulunmadığı gerekçesiyle,
Davanın kısmen kabulüne;
Davacının davalı … Seyehat Turizm Taşımacılık Ticaret A.Ş. nezdinde 28.06.2008- 28.04.2014 tarihleri arasında 2129 gün sigortasız olarak çalıştığının tespitine,
Sınırlı Sorumlu … Minibüsçüler Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi yönünden açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmiştir.
IV.İSTİNAF
A.İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili ile davalı … Seyahat Turizm A.Ş. vekili istinaf yoluna başvurmuştur.
B.İstinaf Sebepleri:
1.Davalı Vekilinin İstinaf Sebepleri
Davalı … Sayahat Turizm Taşımacılık Ticaret şirketi vekili istinaf dilekçesinde özetle; husumet itirazlarının olduğunu, bilirkişi raporunda davacının işe başlangıç ve işten çıkış tarihlerini tespit ettiğini anlaşılmadığını, davacının dava konusu iş yerinde çalıştığını iddia ettiği dönemlerde çalıştığına dair herhangi bir belge ve kayıt olmadığı gibi, aksini gösterir belgeler ve kayıtlar da mevcut olduğunu, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi talep edilmiştir.
2.Davalı Kurum Vekilinin İstinaf Sebepleri
Davalı … vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunun hatalı olduğunu, neye dayanarak davacının işe başlangıç ve işten çıkış tarihlerini tespit ettiğini anlaşılmadığını, Kurum kayıtları dikkate alındığında davacının tespit edilen tarihlerde davalıya ait iş yerinde çalıştığına ilişkin tespit yapılmasının mümkün olmadığını, tanık beyanlarının çalışma olgusunu ispatlamadığını, bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi talep edilmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili ile davalı … Seyahat Turizm A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Kurum vekili; istinaf sebepleri doğrultusunda temyiz talebinde bulunmuşlardır.
Davalı … Seyahat Turizm A.Ş. vekili; istinaf sebepleri doğrultusunda temyiz talebinde bulunmuşlardır.
C.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; hizmet tespiti istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Geçici 7 nci maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 79/10 uncu maddesi, 5510 sayılı Kanun’un 86/9 uncu maddesi
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
…