YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/13780
KARAR NO : 2022/15933
KARAR TARİHİ : 14.12.2022
… adına Av. … ile Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı adına Av. … arasındaki dava hakkında Muğla 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesinden verilen 26.03.2018 günlü ve 2015/924 – 2018/178 sayılı davanın konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karara karşı davacı avukatı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin 30.11.2018 gün ve 2018/1160 – 2018/1866 sayılı hükmü ile istinaf başvurusunun kabulüne İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılmasına davada karar verilmesine yer olmadığına dair verilmiş olan kararın Dairemizin 19.06.2019 gün ve 2019/1142 – 2019/5209 sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma sonrası, … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi 13.11.2019 gün ve 2019/1812 – 2019/1565 sayılı kararı ile önceki kararında direnmesi üzerine, Dairemizin 15.09.2021 tarih 2020/274 E. 2021/10273 K sayılı kararı ile dosyanın Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna sunulmak üzere Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderildiği, gönderme üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 15.11.2022 tarih ve 2021/10-745 E.- 2022/1526 K sayılı kararı ile “…Ne var ki davanın … sigortalılığının tespiti istemine ilişkin olmasına rağmen gönderme kararında “…6-Dava, davacının geriye dönük olarak yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının ve emsallerince faydalanılan artışlardan yararlandırılması gerektiğinin tespitine, birikmiş aylıkların her aylık için ödeme yükümlülüğünün başladığı tarihten itibaren mevduata uygulanacak en yüksek faizi ile birlikte tahsili istemine ilişkin…” olduğu şeklinde yazıldığı ve bu hâli ile somut olayla ilgili olmayan açıklamalara yer verildiği anlaşılmıştır.
7- Şu hâlde 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373. maddesinin 5. fıkrasında, “İlk derece mahkemesi veya bölge adliye mahkemesi kararında direnirse, bu kararın temyiz edilmesi durumunda inceleme, kararına direnilen dairece yapılır. Direnme kararı öncelikle incelenir. Daire, direnme kararını yerinde görürse kararını düzeltir; görmezse dosyayı Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderir.” hükmü kapsamında Özel Dairece dosya içeriğine uygun inceleme yapılarak direnme kararının yerinde görülüp görülmediği konusunda değerlendirme yapılıp gerekirse gönderme kararı verilmek üzere dosyanın Özel Daireye gönderilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır….” gerekçesiyle dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşılmaktadır.
6100 Sayılı HMK’nın 24/11/2016 tarihli ve 6763 sayılı Kanunun 43 üncü maddesi ile değişik 373/5. fıkraya göre “İlk derece mahkemesi veya bölge adliye mahkemesi kararında direnirse, bu kararın temyiz edilmesi durumunda inceleme, kararına direnilen dairece yapılır. Direnme kararı öncelikle incelenir. Daire, direnme kararını yerinde görürse kararını düzeltir; görmezse dosyayı Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderir.”
Yine 6100 sayılı HMK’ya 6763 sayılı Kanunun 45. maddesi ile getirilen Geçici madde 4’e göre;
“(1) Bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlarla ilgili Yargıtay hukuk daireleri tarafından verilen bozma kararları üzerine mahkemelerce verilen direnme kararları, kararına direnilen daireye gönderilir.
(2) Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Yargıtay Hukuk Genel Kurulunda bulunan dosyalar, kararına direnilen daireye gönderilir.
(3) Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Yargıtay Hukuk Genel Kurulunda bulunan ve 30/1/1950 tarihli ve 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi uyarınca ilgili daire tarafından incelenen dosyalar, kararına direnilen daireye yeniden gönderilmez.
(4) Daire, mümkün olan en kısa sürede direnme kararını inceler ve yerinde görürse kararını düzeltir; görmezse dosyayı Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderir.”
6763 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 2.12.2016 tarihinden sonra Yargıtaya gelen dosyalar yönünden yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler yönünde inceleme yapılacaktır. Direnme kararının süresi içinde temyizen incelenmesi davalı Kurum vekili tarafından talep edilmesi üzerine Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Dava, tarım bağkur sigortalılık tespiti istemine ilişkin olup, mahkemece konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verildiği, ilgili bölge adliye mahkemesince de istinaf isteminin kabulü ile konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verildiği, hükmün dairemizce, “…Belirtilen açıklama ışığında somut olaya dönüldüğünde, davacının 01.08.1995- 31.12.2004 tarihleri arasında … sigortalı olduğunun tespiti için işbu davayı açtığı, yargılama safhasında 01.05.2005 tarihinden itibaren tescilinin yapıldığı, davacı vekilinin, davanın konusuz kaldığı şeklindeki beyanı üzerine yazılı şekilde karar verildiği anlaşılmış ise de, söz konusu tespitler nazarında davanın konusuz kalmadığı belirgin olduğundan, ihtilaf konusu dönem yönünden, davalı Kurumdan bilgi istenilerek konusuz kalma araştırılmalı, sonucun olumsuz olması halinde, davanın esası hakkında irdeleme yapılıp elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir…”gerekçesiyle bozulduğu, bozma kararı sonrası bölge adliye mahkemesince direnme kararı verildiği anlaşılmakla, bozma ilamı gerekçesindeki açıklamalar gözetildiğinde, bölge adliye mahkemesinin direnme kararı yerinde görülmediğinden dosyanın Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesi gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda yazılı sebepten ötürü Yargıtay incelemesine konu olan karar, eski hükümde direnmeye ilişkin olup, direnme Dairemizce yerinde görülmediğinden ve bu durumda kararın inceleme yeri Yargıtay Hukuk Genel Kurulu olduğundan dava dosyasının Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna sunulmak üzere Yargıtay Birinci Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 14.12.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.