YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/1365
KARAR NO : 2022/6921
KARAR TARİHİ : 11.05.2022

Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulmak suretiyle ilamında belirtildiği üzere davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı … ile feri müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Davanın yasal dayanağı, 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesidir. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re’sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği, çalışma olgusunun da tanık dahil her türlü delille ispatlanabilmesi nedeniyle delil serbestliği bulunduğu göz önünde bulundurulmalıdır.
Dava, 2005/Ağustos-2012/Ağustos döneminde davalı Kuruma bildirilmeyen çalışmaların tespiti istemine ilişkin olup; Mahkemece; bozma ilamı sonrasında yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulü ile 01/08/2005 -31/12/2009 tarihleri arası çalışmaların tespitine dair verilen karar eksik araştırma ve inceleme nedeniyle isabetsizdir.
Mahkemece,davalı …’ın şüpheli sıfatıyla ifadesinin alındığı anlaşılan Silifke Cumhuriyet Başsavcılığının 2007/1781 Soruşturma nolu dosyası celbedilmeli, söz konusu soruşturma dosyasında çalışmanın varlığı ya da yokluğuna delalet edecek bu dosya içindeki deliller irdelenmeli, aynı işyerinde sigortalı çalışması olduğu anlaşılan davacının eşi Oya … dinlenerek, davacı eşinin çalışmasının kendine yardım mahiyetinde olup olmadığı, davacının işyerindeki çalışmasının hangi tarihlerde olduğu, yaptığı işin ne olduğu hususunda da beyanı alınmalı,davada davacı tanığı olarak dinlenen ve işyerine komşu müzede bekçi olarak çalıştığını beyan eden … ile dinlenen bordro tanık beyanları arasındaki çelişkiler giderilmeli, öte yandan dava konusu dönemde çalışıp da dinlenmeyen bordro tanıkları varsa bunlar da resen tespit edilerek dinlenmeli, yine davacının çalışmasını bilebilecek durumda olan komşu işyeri tanık ifadelerine başvurulmalı, komşu işyerleri tanıklarının faaliyet süreleri resmi kayıtlara dayandırılarak, işyerlerine ait faaliyet sürelerini belirtir vergi kayıtları ve dinlenen kamu tanıklarının çalışma sürelerini belirtir sigorta kayıtları da celp edilerek, davacının çalışma süresine ilişkin ayrıntılı açık ve net beyanları alınmalı, varsa beyanlar arasındaki çelişkiler giderilmeli, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
2-6552 sayılı Kanunun 11.09.2014 günü yürürlüğe giren 64. maddesiyle 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 7. maddesine eklenen 4. fıkrada, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talebi ile işveren aleyhine açılan davalarda, davanın Kuruma resen ihbar edileceği, ihbar üzerine davaya davalı yanında feri müdahil olarak katılan kurumun, yanında katıldığı taraf başvurmasa dahi kanun yoluna başvurabileceği belirtilmiştir.
Diğer taraftan, 5521 sayılı Kanunun 15. maddesinde, bu Kanunda açıklık bulunmayan durumlarda Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümlerinin uygulanacağı, 01.10.2011 günü yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 66. maddesinde, üçüncü kişinin, davayı kazanmasında hukuki yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, tahkikat sona erinceye kadar, fer’î müdahil olarak davada yer alabileceği, 447/2. maddesinde, mevzuatta, yürürlükten kaldırılan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa yapılan yollamaların, Hukuk Muhakemeleri Kanununun bu hükümlerin karşılığını oluşturan maddelerine yapılmış sayılacağı, 448. maddesinde, bu Kanun hükümlerinin, tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhâl uygulanacağı açıklanmıştır.
Şu durumda, eldeki davanın hizmet tespiti istemli olduğu,dolayısıyla 5521 sayılı Kanunun 7/4. maddesi kapsamında bulunduğu belirgin olmakla, Kurumun feri müdahil olarak davada yer alması gerekirken Mahkemece davalı olarak benimsenmesi, vekalet ücreti ve yargılama giderlerinden sorumlu tutulmuş olması ile kurumun karar başlığındaki sıfatının davalı olarak gösterilmesi de usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı … ile feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, 11.05.2022 günü oybirliği ile karar verildi.