YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/13123
KARAR NO : 2022/15204
KARAR TARİHİ : 30.11.2022
Mahkemesi :İş Mahkemesi
No :
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, fer’i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1) Eldeki davada, davacı vekili müvekkilinin … A.Ş. de halı dokuma işinde 1981 yılından 30 Temmuz 1992 yılına kadar halı dokuma ustası olarak aralıksız bir şekilde çalıştığını, bu dönemde davalı işveren tarafından hizmet bildiriminin geç verildiğini, verilen ilk işe giriş bildiriminin 01/04/1982 tarihinde verildiğini, davalı işyerinde 1982 yılının 2. döneminde 52 gün, 3. döneminde 44 gün, 4. döneminde 18 gün olmak üzere toplam 114 gün çalıştığının ve 30/10/1982 tarihinden sonra işten ayrıldığının gösterildiğini, ancak davacının 30 Temmuz 1992 yılına kadar aralıksız çalıştığını, bu nedenle davacının davalı şirkete ait işyerinde 01/04/1982-30/07/1992 tarihleri arasında kesintisiz bir şekilde çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiş Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş ise de bozma gereklerinin yerine getirilmediği anlaşılmaktadır.
Önceki bozma ilamında; “… Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanunun 3. maddesinin II numaralı fıkrasına, 09.07.1987 tarihinde yürürlüğe giren 3395 sayılı Kanunun 1. maddesiyle eklenen (D) bendinde “El halıcılığı dokuma işlerinde çalışanlar hakkında yalnız iş kazaları ile meslek hastalıkları, analık ve hastalık sigorta kolları uygulanır. Ancak bunlar istekleri halinde malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolları bakımından 85 inci madde hükmüne göre isteğe bağlı sigortalı olabilirler.” düzenlemesine yer verilmiş, sonrasında 06.08.2003 günü yürürlüğe giren 4958 sayılı Kanunun 57. maddesiyle söz konusu bent ilga edilmiş olup yürürlükten kaldırmaya yönelik yasama işleminin geriye yürütüleceğine ilişkin herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığından, şu durumda 09.07.1987 – 05.08.2003 (dahil) dönemi bakımından bentte yazılı nitelikteki hizmetin 506 sayılı Kanun hükümleri gereğince uzun vadeli sigorta kollarına tabi zorunlu sigortalılık olarak değerlendirilemeyeceği belirgindir.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında dava irdelendiğinde, davacı adına işe giriş bildirgesi verilen 35695 sicil numaralı işyerinin ipek halı imalatı şeklinde tescil edildiği, tanıkların, davacının çalıştığı yönündeki beyanlarıyla birlikte tezgahta dokuma yapıldığı, hatta halı tezgahlarının eve kurdurularak evde dokuma yapıldığı yönündeki beyanları nazara alındığında Mahkemece, uyuşmazlık konusu dönemde davacının, işverene bağlı olarak yerine getirdiği faaliyetin “el halıcılığı dokuma işi” niteliğinde olup olmadığı belirlendikten sonra varılacak sonuca göre karar verilmesi…” gereğine işaret edilmiştir.
Mahkemece yapılması gereken iş, uyuşmazlık konusu dönemde davacının, işverene bağlı olarak yerine getirdiği faaliyetin “el halıcılığı dokuma işi” niteliğinde olup olmadığı belirlendikten sonra bu nitelikte ise, 09.07.1987 tarihine kadar olan talep konusu dönem yönünden, çalışmalarının 506 sayılı Kanun hükümleri gereğince uzun vadeli sigorta kollarına tabi zorunlu sigortalılık olarak değerlendirilebileceği, bu tarihten sonraki talep yönünden ise değerlendirilemeyeceği hususu gözönünde bulundurularak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, fer’i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 30.11.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.