YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/8202
KARAR NO : 2022/1827
KARAR TARİHİ : 14.02.2022

Bölge Adliye
Mahkemesi : … Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
No : 2021/727-2021/961
İlk Derece
Mahkemesi :… 8. İş Mahkemesi
No : 2019/282-2021/18

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı feri müdahil Kurum ve davalı … Tur. Org. A.Ş. vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, … Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esasdan reddine karar verilmiştir.
… Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın feri müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi

I-İSTEM
Davacı vekili mahkememize sunduğu dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işveren nezdinde 2006/6 – 01.11.2012 Tarihleri arasında servis elemanı olarak çalıştığını belirterek, bu dönemde işyerinde geçen 01.06.2006 – 09.04.2008, 22.04.2008 – 05.04.2010 ve 10.04.2010 – 07.04.2011 tarihleri arasında geçen ve kuruma bildirilmeyen çalışmalara ilişkin hizmetlerin tespitini talep etmiştir.

II-CEVAP
Davalı Kurum vekili, hak düşürücü sürenin de gözetilerek, iddianın yöntemince araştırılması ve kanıtlanması gerektiğini, davanın kurum yönünden ret edilmesini istemiştir.
Davalı İşveren Şirket ise, davacının şirketle hizmet akdi bulunmadığını, davacının kendileri nezdinde çalışmadığını belirterek davanın reddini talep etmişlerdir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece Mahkemesi, davanın kabulüne, davacının davalı … İnş. Tur. ve Tic. A.Ş iş yerinde 01/06/2006 – 09/04/2008, 22/04/2008 – 05/04/2010, 10/04/2010 – 07/04/2011 tarihleri arasında hizmet akdi ile çalıştığının tespitine karar vermiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
… Bölge Adliye Mahkemesi, davalı ve feri müdahil Kurum vekillerinin istinaf istemlerinin 6100 sayılı HMK 353/1-b.1 maddesi uyarınca esasdan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, davacının o tarihte henüz 15 yaşında olup, meslek lisesine devam ettiğini, çalışmanın çırak niteliğinde olduğunu, çalışmanın ispat edilemediğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; davacı, 01.06.2006 – 09.04.2008, 22.04.2008 – 05.04.2010, 10.04.2010 – 07.04.2011 tarihleri arasında davalı nezdinde çalıştığının tespitini talep etmiş, mahkemece davanın talep gibi kabulüne karar verilmiştir. Davacının hizmet cetvelinde 10.04.2008 – 21.04.2008, 08.09.2008 – 12.06.2009, 06.04.2010 – 09.04.2010, 08.04.2011 – 30.04.2011 tarihleri arasında başka iş yerlerinden bildirimleri yer almaktadır. Ayrıca davacı 03.10.2009 tarihinde Güvercinlik Endüstri Meslek Lisesinden mezun olmuş ve mahkemeye verdiği beyanında 2008-2009 yılları arasında Güvercinlik Endüstri Meslek Lisesinde motor bölümünde öğrenci olduğunu ,fiat marka otomobillerle ilgilenen bir oto serviste stajyer olarak çalıştığını, buradaki mesaisinin 15.00 bitmesi nedeniyle davalı şirkete ait otelde garson olarak yarı zamanlı çalıştığını belirtmiştir. Diğer yandan davalı işveren, davacının ihtiyaç olması halinde, çağrıldığı zaman gelip çalıştığını iddia etmektedir. Dosya içerisinde bulunan ekstra personel ücret ödeme formu ve puantaj kayıtlarına göre de, davacının 2007, 2008, 2009, 2010 yıllarında kısmi süreli çalıştığı görülmektedir. Dosyada beyanı alınan tanıklar davacının iş yerinde çalıştığını belirtmişler ise de, söz konusu tanıkların davalı iş yerinden bildirimlerinin bulunmadığı, tanıkların ihtilaf konusu dönemde 1023010 sicil nolu iş yerinden bildirimlerinin olduğu görülmektedir.
Somut dosyada; Davacının talep ettiği dönemde lise eğitiminin devam ettiği görülmekle, öncelikle davacının okul durumu, eğitimine devam edip etmediği, bu kapsamda staj yapıp yapmadığı araştırılmalı, davacının diploma örneği de eklenmek suretiyle davacının mezun olduğu okuldan eğitim ve staj bilgileri sorulmalı, davalı iş yerinden bordro tanıkları tespit edilerek çalışma ile ilgili beyanları alınmalı, imzalı ekstra personel ücret ödeme formu ve puantaj kayıtları yönünden tarafların iddia ve savunmaları tespit olunarak söz konusu kayıtlar irdelenmeli, bu şekilde çalışmanın varlığı ve süresi tespit edilmeli, elde edilecek sonuç değerlendirilmek suretiyle karar verilmelidir.
Kabule göre de; Talep başlangıcı itibariyle 14 yaşında olan davacı yönünden 506 sayılı yasanın 60/ G maddesinin gözetilmemesi ve ihtilaf konusu dönemde başka iş yerlerinden yapılan bildirimlerin dışlanmaması isabetli bulunmamıştır.
O hâlde, feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve … Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: … Bölge Adliye Mahkemesi 11. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 14.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.