YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/6841
KARAR NO : 2022/4080
KARAR TARİHİ : 22.03.2022
Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, iş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilamda belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, müteveffa davacının mirasçıları ile davalı … İnş. Malz. San. ve Tic. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre; davalı … İnş. Malz. San. ve Tic. A.Ş.‘nin tüm, davacıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
Dosya kapsamından 25/07/2003 tarihinde meydana gelen iş kazası neticesinde davacı sigortalının yaralandığı, sürekli iş göremezlik oranının %68,00 olduğu, kazanın meydana gelişinde davacı sigortalının %35, davalı … İnş. Malz. San. ve Tic. A.Ş.’nin %10, davalı … Müh. Hizm. Elekt. Mak. İnş. Malz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.‘nin ise %55 oranında kusurlu olduğu, mahkemenin 14/02/2017 tarih 2015/429 Esas, 2017/32 Karar sayılı kararında davacı lehine 248.877,21 TL maddi tazminat ödenmesine karar verildiği, davalı … Müh. Hizm. Elekt. Mak. İnş. Malz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.‘nin anılan karara karşı temyiz yoluna başvurulmadığı anlaşılmaktadır.
Usuli kazanılmış hak, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir. (HGK.nun 12.07.2006 T., 2006/4-519 E, 2006/527 K, 03.12.2008 T., 2008/10-730 E., 2008/732 K.) Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09.05.1960 T., 21/9; 04.02.1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı)
Somut olayda mahkemenin 14/02/2017 tarih 2015/429 Esas, 2017/32 Karar sayılı kararına karşı davalı … Müh. Hizm. Elekt. Mak. İnş. Malz. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından kanun yoluna başvurulmaması nedeniyle 248.877,21 TL maddi tazminat üzerinden davacı taraf lehine usuli kazanılmış hak oluştuğu gözden kaçırılarak temyiz incelemesine konu kararda her iki davalıdan müştereken ve müteselsilen tahsil edilmek üzere 10.245,01 TL maddi tazminata hükmedilmesi doğru olmamıştır.
Kabul ve uygulamaya göre de, karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’nin 13/3. maddesine aykırı olacak şekilde maddi tazminat talebinin kabul edilen kısmı üzerinden hesaplanan vekalet ücretinden daha fazlasının maddi tazminat red vekalet ücreti olarak hüküm altına alınması hatalı olduğu gibi davacının aşamalarda vefat ettiği, mirasçılarının davaya dahil edildikleri dikkate alındığında maddi tazminat ve yargılama giderleri ile ilgili hükümler kurulurken infazda tereddüt oluşturacak şekilde „davacıya verilmesine“ şeklinde hüküm kurulması isabetsizdir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacılara iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davalı … İnş. Malz. San. ve Tic. A.Ş.‘nden alınmasına, 22/03/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.