YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/11046
KARAR NO : 2023/2161
KARAR TARİHİ : 07.03.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/250 E., 2021/1177 K.
…
…
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 1. İş Mahkemesi
SAYISI : 2015/625 E., 2020/640 K.
Taraflar arasındaki iş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davalı şirket yönünden davanın reddine, davalı gerçek kişi yönünden ise davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, her iki davalı yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı … Nak. Otom. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 27.11.2014 tarihinde davalı asıl işveren… Metal Ltd. Şti.’ye ait işyerinde, kablo soyma makinasına sağ elini kaptırması sonucu sağ el baş parmak dışındaki diğer dört parmağının kökünden koptuğunu belirterek neticeten 264,63 TL geçici iş göremezlikten kaynaklanan maddi tazminat, 129.712,78 TL sürekli iş göremezlikten kaynaklanan maddi tazminat, 2.328,75 TL bakıcı gideri, 1.866,20 TL tedavi gideri, 50.000,00 TL manevi tazminatın faizleriyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin 19.11.2014 tarihinde … Geri Dönüşüm sahibi diğer davalı … ile 10 ton hurda kablolarının kesme ve ayrıştırma işi için istisna sözleşmesi yaptığını, davacının …’ın işçisi olup yapılan istisna sözleşmesi gereğince de …’ın kendi işçilerinin ücretlerinden, iş sağlığı ve güvenlik tedbirlerinden sorumlu olacağını, müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı şirket ile diğer davalı … arasında yapılan sözleşmenin istisna akdi niteliğinde olduğu, kazanın meydana gelişinde davacının %30, davalının %70 oranında kusurlu oldukları, davalı şirketin kusurunun bulunmadığı, davacının tespit edilen sürekli iş göremezlik oranının ise %24,00 olduğundan bahisle davalı şirket yönünden davanın reddine, davalı gerçek kişi … yönünden ise geçici ve sürekli iş göremezlikten kaynaklanan maddi tazminat istemlerinin kabulüne, davacı lehine 1.630,13 TL bakıcı gideri, 1.306,34 TL tedavi gideri ile 30.000,00 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle, ceza dava dosyasında vaki kazada kusuru olduğu kanaati ile mahkumiyetine hükmedilmiş olan davalı … şirketi yettkilisi …’ın yerel mahkemece davaya dahilinin sağlanmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunun kabulünün mümkün olmadığını, heyete hukukçu bilirkişinin de dahil edilmesi gerektiğini, hüküm gerekçesinde 20.12.2017 tarihli bilirkişi raporunun hükme esas alındığını, 07.08.2017 tarihli bilirkişi raporu iş baş müfettişlerince tanzim edilmiş iken 25.03.2017 tarihli ve 20.12.2017 tarihli bilirkişi raporları ise çok daha az liyakatli kişiler tarafından oluşturulmuş heyetçe tanzim edildiğini, davalı … şirketinin asıl işveren, davalı …’ın ise alt işveren konumunda olduğunu, her iki işverenin de müşterek ve müteselsilen sorumluluğuna hükmetmek gerekirken yerel mahkemenin davalı şirket hakkındaki davanın reddine karar vermesinin hukuka ve hakkaniyete aykırılık teşkil ettiğini istinaf başvuru sebep ve gerekçeleri olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalılar arasındaki ilişkinin istisna akdi değil, asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğu sonucuna varıldığından bahisle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, her iki davalı yönünden davacının geçici ve sürekli iş göremezlikten kaynaklanan maddi tazminat istemlerinin kabulüne, davacı lehine 1.630,13 TL bakıcı gideri, 1.306,34 TL tedavi gideri ile 30.000,00 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı şirket vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı şirket vekili temyiz dilekçesinde özetle, davalılar arasındaki ilişkinin asıl/alt işveren ilişkisi olmayıp istisna akdi olduğunu, diğer davalı …’ın davalı şirkete ait iş yerine makinelerini getirmek suretiyle kablo kesme ve ayrıştırma işi yaptığını, hazırlanan üç raporun ikisinde davalı şirketin kusursuz bulunduğunu, davacının öncesinde tanık … ile birlikte davalı gerçek kişiye ait … Geri Dönüşüm isimli şahıs firmasında çalışmış, başka firmalara ait işleri yapmış ve yaklaşık 1 ay sonra sözleşme gereği davalı şirkete ait iş yerine gelmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararında davacının tüm istinaf sebepleri ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmişken, davalı şirketin istinafa cevaplarına kararda yer verilmediğini, kabul anlamına gelmemekle birlikte ceza mahkemesinin vermiş olduğu mahkumiyet kararının davalı şirket ile diğer davalı arasındaki ilişkinin alt işveren – asıl işveren ilişkisi olduğu anlamına gelmeyeceğini, Ceza Mahkemesi kararının taraflar arsındaki sözleşmesel ilişkiyi nitelendiren bir karar olmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık iş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369’uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371’inci maddesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 417’inci maddesi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13, 16, 20 ve 21’inci maddeleri ile 4857 sayılı İş Kanunu’nun 77’inci maddesi, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 8’inci ve 31’inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371’inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle davalı şirket ile davalı gerçek kişi arasındaki ilişkinin asıl işveren alt işveren değerlendirilmesine dair istinaf mahkemesi kararının isabetli bulunmasına, hükme dayanak kılınan bilirkişi kusur raporunda alt işveren olarak davalı …’a %70, davacı işçiye %30 oranında kusur izafe edilip davacı … davalı alt işveren gerçek kişi tarafından oran ve aidiyetler temyiz edilmeyip her biri yönünden karşılıklı olarak usuli kazanılmış hak teşkil etmesi hususu gözetildiğinde asıl işveren olan davalı şirketin alt işveren konumunda bulunan diğer davalının %70 oranındaki kusurundan sorumlu olacağının kabulü ile yazılı şekilde tesis edilen Bölge Adliye Mahkemesi hükmü usul ve kanuna uygun olup davalı davalı şirket vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı şirket vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalı şirkete yükletilmesine,
Dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
…