YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2020/4980
KARAR NO : 2021/8892
KARAR TARİHİ : 23.06.2021
Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, Mart 2012 ile 31.03.2014 tarihleri arasında … fırınında ekmek dağıtıcısı olarak çalışma sürelerinin tespitini talep etmiş; mahkemece, tanık beyanlarının davacının davalı nezdinde kesintisiz olarak çalıştığını ispata yeterli olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davalı işverene ait işyerinde hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi (5510 sayılı Kanun’un m. 86/9.) olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır. Yargılama sırasında resmi belge veya yazılı delil esas ise de; somut bilgilere dayanması ve inandırıcı olmaları koşuluyla tanık beyanları ile de ispatı mümkündür.
İnceleme konusu davada istemin reddine karar verilmiş ise de, dosyada yer alan bilgi ve belgeler davanın reddine karar vermeye elverişli görünmemektedir. Bu bakımdan; öncelikle davacının çalıştığı ve …’nın devir yolu ile edindiği iddiası olan fırının kimin tarafından işletildiği noktasında bilgi ve belgeler celp edilmeli; şayet … tarafından ilgili fırının işletilmesi alınmış ise buna dair davalı şirketlerle arsında sözleşme olup olmadığı; var ise bu sözleşmeler celp edilmelidir. Çalışmanın geçtiği iddia edilen işveren belirlemesi yapıldıktan sonra, bu işveren husumet yöneltilen davalılardan değil ise davaya dahiliyeti sağlanarak; işyeri sicil dosyası, ücret bordroları, puantaj kayıtlarına ilişkin evraklar, dosyaya alınarak inceleme yapılmalıdır. Öte yandan belirlenen işveren nezdinde çalışmış bordro tanıklarının hizmet cetvelleri de getirtilerek; bu sigortalıların yeteri kadarının bilgi ve görgüsüne başvurulmalı, davacının talep ettiği dönemde çalışmasının olup olmadığına dair irdeleme yapılmalı, işin devamlı yapılıp yapılmadığı açıklıkla ortaya konulmalı, çalışmanın hangi dönemde ve hangi sürelerde geçtiği tespit edilmeli, tanık ifadeleri arasındaki çelişkiler giderilmeli, kolluk araştırması yapılmalı, davacının çalışmalarını bilebilecek komşu işyeri tanıkları dinlenmeli ve elde edilecek sonuca göre davacının çalıştığı süre belirlenerek hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 23.06.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.