YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2020/1368
KARAR NO : 2021/11602
KARAR TARİHİ : 05.10.2021

Mahkemesi :İş Mahkemesi
No : 2017/113-2018/143

Dava, rücûan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalılardan… İnş. İç ve Dış Tic. A.Ş vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı… İnş. İç ve Dış Tic. A.Ş.’nin tüm, davacı Kurumun sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Mahkemece bozmaya uyulması sonucu artık bozma lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğmuş olur. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nda ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamakta ise de, bu Kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Hukuk Genel Kurulu’nun 18.10.1989 gün 541-534, 21.2.1990 gün 10-117; 7.10.1990 gün 439-562; 19.2.1992 gün 635-82; 23.2.1994 gün 936-94; 03.03.2010 gün ve 2010/12-81-118; 27.09.2006 gün ve 2006/19-635 E. 2006/573 K; 15.10.2008 gün ve 2008/19-624 E. 2008/632 K ile 17.02.2010 gün ve 2010/9-71 E. 2010/87 K. sayılı kararları da bu doğrultudadır. Mahkemece tarafların beyanlarının alınıp bozmaya uyulmasına da karar verildikten sonra yapılacak iş; bozma gereklerinin yerine getirilmesi olmalıdır. Zira, mahkemece bozmaya uyulması yönünde oluşturulan karar, bozma lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hakkın gerçekleşmesine neden olur.
Somut olayda, Mahkemece, 25.12.2014 tarihli kararın, davalı … Yapı Mühendislik Mak. Asansör San. Tic. Ltd. Şti.’nin temyiz talebi üzerine, Dairemizce, kararın bozulduğu, mahkemece, bozma ilamına uyulmasına karar verilmesi sonucu, kararı temyiz etmeyen davalılardan… İnş. İç ve Dış Tic. A.Ş açısından %80 kusur oranı kabul edilerek verilmiş olan kararın kurum lehine usulü kazanılmış hak oluşturduğu anlaşılmaktadır. Olayda, usulü kazanılmış hakkın gerçekleşmesine engel olacak istisnai bir durum da bulunmadığına göre, artık davalı… İnş. İç ve Dış Tic. A.Ş açısından açılan davanın ilk kararda kabul edilen 50.003.71 TL olarak belirlenmiş tutar dikkate alınmaksızın karar verilmesi olanaklı değildir. Bu ilke, Kamu düzeni ile ilgili olup Yargıtay’ca kendiliğinden dikkate alınması gerekir.
Bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın, mahkemece, hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki bu konuların düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 370. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Hükmün tamamen silinerek yerine;
1- Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile;
a-33.685,05 TL’lik gelirin onay tarihi olan 10.03.2012 tarihinden itibaren yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, usuli kazanılmış hak gereğince kabul edilen Kurum alacağının bakiye 4.812,15 TL tutarındaki kısmının gelir onay tarihi olan 10.03.2012 tarihinden itibaren yasal faizi ile davalı… İnş. İç ve Dış Tic. A.Ş’den tahsili ile davacı kuruma verilmesine, fazla ilişkin istemin reddine,
b-2.356,72 TL geçici iş göremezlik ödeneğine her bir ödeneğin ödendiği tarihten itibaren yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, usuli kazanılmış hak gereğince kabul edilen Kurum alacağının bakiye 336,68 TL tutarlı kısmının her bir ödeneğin ödendiği tarihten itibaren yasal faizi ile davalı… İnş. İç ve Dış Tic. A.Ş.’den tahsili ile davacı kuruma verilmesine,
c- 7.711,47 TL tedavi giderlerine sarf ve gider tarihlerinden itibaren yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, usuli kazanılmış hak gereğince kabul edilen Kurum alacağının bakiye 1.101,64 TL tutarındaki kısmının sarf ve gider tarihlerinden itibaren yasal faizi ile davalı… İnş. İç ve Dış Tic. A.Ş.’den tahsili ile davacı kuruma verilmesine,
2-492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca; 43.753,24 TL üzerinden alınması gereken 2.988,78 TL karar ve ilam harcının davalılardan alınarak hazineye gelir kaydına, usuli kazanılmış hak gereğince alınması gereken 3.440.95 TL harçtan bakiye kısmı olan 452,17 TL’nin de davalı… İnş. İç ve Dış Tic. A.Ş.’den tahsili ile hazineye gelir kaydına
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanan 5.162,86 TL vekâlet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, usuli kazanılmış hak gereğince alınması gereken bakiye 637,55 TL vekâlet ücretinin davalı… İnş. İç ve Dış Tic. A.Ş’den tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davalı … Yapı Mühendislik Makine Asansör Elektrik San. ve Tic. Ltd. Şti. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanan 2.180,00 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafın yapmış olduğu 198,00 TL tebligat gideri, 23,40 TL posta/müzekkere gideri ve 1.980,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.201,40 TL yargılama giderinin kabul ve red oranı dikkate alınarak, 1.926,22 TL’sinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, kalan miktarın davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı … Yapı Mühendislik Makine Asansör Elektrik San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin yapmış olduğu 48,50 TL tebligat gideri, 19,25 TL posta müzekkere gideri olmak üzere toplam 67,75 TL’nin kabul ve ret oranı dikkate alınarak, takdiren, davalı … Yapı Mühendislik Makine Asansör Elektrik San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakılmasına,
7-Taraflarca yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının HMK’ nun 333. maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde taraflara iadesine. ” hükmünün yazılmasına ve kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden… İnşaat İç ve Dış Tic. A.Ş.’den alınmasına, 05.10.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.