YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2020/10043
KARAR NO : 2021/9855
KARAR TARİHİ : 07.07.2021

Mahkemesi : Ankara 3. İş Mahkemesi

Dava, davacının … Hayvancılık İnş. Nak. San. Tic. Ltd. Şti. ünvanlı işyerindeki hizmetlerinin iptaline ilişkin davalı Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin, 2 8211 01 01 … 004 06 85 sicil numaralı dosyada işlem göre … Hayvancılık İnş. Nak. San. Tic. Ltd. Şti. bünyesinde çalıştığını, işveren şirketin, 2011 – 2013 yılları arasında Ağrı ve civarındaki tarla sahiplerinden milyonlarca liralık buğday, arpa vb ürünler satın alarak, Türkiye’nin çeşitli yerlerindeki fabrikalara sattığını, İşveren şirket yetkilisinin, işlerinin takibi için Ağrı İlinde bir işyeri kiraladığını, malların temini, satıcılarla bağlantıların kurulması ve takibi, malların un fabrikalarına intikali, işçilerin işe alınmaları ve çıkartılmaları gibi tüm işlerini, çalışanlarından … vasıtasıyla gerçekleştirmiş olduğunu, işverenin, 2012 yılının sonlarına doğru, Ağrı’daki temsilcisi …’a, bağlı bulunduğu vergi dairesiyle sıkıntılar yaşamaya başladığını, ayrıca ticari faaliyetlerinde zarar ettiğini söylemeye başladığını, muhtemelen yaşadığı bu maddi sorunlarından dolayı ve kötü niyetli bir şekilde davalı Kuruma başvurarak, çalışanı …’ın, işyerinde çalışmayan bazı kişileri çalışıyormuş gibi gösterdiğini iddia etmiş olduğunu, bunun üzerine davalı Kurum tarafından başlatılan soruşturma neticesinde düzenlenen denetmen raporunda, bu işyerinde hiçbir çalışma olmadığından bahisle tüm çalışanların hizmetlerinin iptali yönünde görüş bildirildiğini beyanla; “müvekkilinin … Hayvancılık İnş. Nak. San. Tic. Ltd. Şti. unvanlı işyerindeki hizmetlerinin iptaline ilişkin davalı Kurum işleminin iptaline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına” karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; Kurum çalışanlarınca tanzim edilen tespit tutanağının mevzuata uygun olduğunu, Kurumca yapılan işlemlerde hata bulunmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesince; “davanın reddine” karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine, karar verilmiştir.
TEMYİZ NEDENLERİ:
Davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde özetle, esasa yönelik olarak yeterli araştırmanın yapılmadığı, işveren şirketin mali kayıtlarının bilirkişi marifetiyle incelenmesi gerektiğini, kurum işleminin iptali gerektiği belirtilerek temyiz isteminde bulunulmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ
Husumet dava şartı olup, kamu düzenine ilişkin bulunduğundan, yargılamanın her aşamasında mahkemece re’sen gözetilmesi gereken bir husustur. Davada husumetin yanlış kişiye yönlendirilmesi veya davalı tarafın eksik gösterilmesi halinde dava sıfat yokluğundan hemen reddedilmemeli, belirtilen eksikliğin giderilmesi yönünde bir talebin bulunması ve dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesinin kabul edilebilir bir yanılgıya dayandığının anlaşılması halinde, hakim, HMK’nun 124. maddesinin 4. fıkrasında açıklandığı üzere, karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul ederek, davayı diğer kişilere de teşmil ederek, yargılamaya devam etmelidir.
6100 Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 124. maddesinde “…maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hâkim tarafından kabul edilir. Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hâkim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir…” hükmü uyarınca, davacıya ait işyerinde çalışan olduğu iddia edilen ilgili …’a usulüne uygun şekilde husumet yöneltilmeli, göstereceği bütün deliller toplandıktan sonra, tüm deliller birlikte değerlendirilerek varılacak sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
506 sayılı Kanunun 4’üncü maddesi ile “işveren; …sigortalıları çalıştıran… kişiler…” olarak tanımlanmış olup, hizmet tespitine yönelik davalarda, çalışma ilişkisinin nitelik ve süresinin belirlenmesinde, bu yöndeki işyeri bilgi ve belgelerine ulaşılmasında, bir başka deyişle, davanın sübutu, kanıtlama yükümlülüğü ve verilen kararın infazı açısından, işverene husumet yöneltilmesi zorunludur.
Davaya konu somut olayda, … Hayvancılık İnş. Nak. San. Tic. Ltd. Şti’ne ait … sicil nolu işyerinden davacı adına bildirilen sürelerin iptal edilmesine ilişkin kurum işleminin iptali istemli davada, davacı vekili, dava dilekçesinde, sadece davalı olarak …’nı göstermiş ve husumet sadece davalı kuruma yöneltilmiştir.
Bu tür davalarda elde edilecek hükmün, davacının sigorta bildiriminde bulunan işverenin hak alanını da ilgilendirdiği ve onun yönünden bir takım sorumluluk ve yükümlülükler doğurabileceği belirgin bulunmakla, kendisine de husumet yöneltilmesi gerektiği açıktır. Bu bakımdan; dava dışı işverenin Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 124’üncü maddesi de nazara alınarak yasal yöntemine uygun biçimde davaya katılımı sağlanmalı, göstereceği tüm kanıtlar toplandıktan sonra yapılacak değerlendirme üzerine elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu, yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm, sair hususlar incelenmeksizin, bozulmalıdır.
SONUÇ: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle sair hususlar incelenmeksizin BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 07/07/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.