YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/2585
KARAR NO : 2019/4774
KARAR TARİHİ : 27.05.2019
Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı ve feri müdahil vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, 01.01.2002-15.12.2007 tarihleri arasında davalı işveren yanında geçen çalışmalarının tespitini talep etmiş, Mahkemece davacının 21.01.2002-15.07.2007 arasında bildirilen günler hariç 1868 gün davalı yanında çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de verilen karar eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. (5510 sayılı Kanun’un m. 86/9.) maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re’sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu ilkeler doğrultusunda davacının …’da 2004-2005 yıllarında kendi adına tamircilik yaptığı beyan edildiğinden gerek zabıta marifetiyle gerekse ilgili kurum ve kuruluşlardan sorulmak suretiyle davacının kendi adına tamircilik faaliyetinde bulunup bulunmadığı araştırılmalı, yine davacının babası ve amcası adına kayıtlı araçlarla kendi namına nakliyecilik yaptığı belirtildiğinden kullandığı araçların plakaları tespit edilerek bu araçlarla yurtdışına çıkış yapıp yapmadığı gümrük idarelerinden sorulmalı, davacının tespit istenen dönemde 1479 sayılı yasa kapsamında sigortalılığının bulunup bulunmadığı araştırılmalı,tespit istenen süreyi (01.01.2002-15.12.2007 devresini) kapsar şekilde davalı işyerine ait dönem bordrolarının davalı kurumdan celbi sağlanarak resen seçilecek tanıklar dinlenmeli, dinlenen bu tanıkların hizmet cetvelleri ile bilirkişi raporunda incelendiği belirtilen takoğraf kayıtları vs belgeler dosya arasına alınmalıdır. Bu şekilde yeterli ve gerekli tüm araştırma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip, takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, belirtilen maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı ve feri müdahil vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı … Uluslararası Nakliyat Turizm Tic. Ltd. Şti.’ye iadesine, 27.05.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.