YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/847
KARAR NO : 2018/11109
KARAR TARİHİ : 25.12.2018
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, protez bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davada, mahkemece verilen 24.09.2014 tarihli karar, Dairemizin 2014/25789 E. 2015/3636 K. sayılı İlamı ile özetle,
“…Yapılan açıklamalara göre, … Eğitim ve Araştırma Hastanesinin reçete ve onayı uyarınca kullanılması uygun öngörülen bedeli davaya konu yapılan … Stance Faz Kontrollü Modüler Diz Üstü Protezinin (sol bacak için), davacının özellikle dikkat edilmesi şart olan genel sağlık sigortalılığının niteliği ve protezin tüm fonksiyonları çerçevesinde “sağlığını kazanması ve tedavi için gerekli” olup olmadığı; bu doğrultuda “fiyat/sağlığını kazanması ve tedavi için gereklilik” kriteri gözetilmek suretiyle fiyatı daha az olan muadil bir protezle amacın elde edilmesinin mümkün olup olmadığının tespiti amacıyla, Üniversite öğretim üyesi; ortopedist, fizik tedavi uzmanı ve biyomedikal mühendisinden oluşan bilirkişi kurulundan rapor alınmalı; nihayetinde davacının “sağlığını kazanması ve tedavi için gerekli” muadil bir protez olduğunun tespiti halinde; 63. maddede yer alan açık düzenleme ile Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği’nin 22. maddesindeki, “Kurum, finansmanı sağlanan ortez, protez, tıbbî araç ve gereç, kişi kullanımına mahsus tıbbî cihaz, tıbbî sarf, iyileştirici nitelikteki tıbbî sarf malzemelerini ve bu malzemelerin temini, garanti süresi sonrası bakımı, onarılması ve yenilenmesi hizmetleri ile ödeme usul ve esasları Sağlık Bakanlığının görüşünü alarak belirlemeye yetkilidir.” hükmü gözetilerek; muadil protez fiyatının Sağlık Uygulama Tebliğinde (SUT) belirlenmiş olması halinde SUT fiyatından; muadil protez fiyatının SUT ile belirlenmemiş olması halinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yukarıda sıralanan düzenlemeler çerçevesinde fiyat belirlenmesinin sağlanması, fiyat tespitinin makul süre içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılmaması halinde ise; 03.10.2013 reçete tarihi belirtilmek suretiyle, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanlığı, Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanlığı vb. kuruluşlardan sorulup, muadil protez fiyatına ilişkin ihalelerde teklif edilen fiyat ortalaması esas alınarak rayiç fiyat belirlenmeli; ödemeye esas fiyatı bu şekilde belirlemenin mümkün olmaması halinde ise, konu hakkında teknik ve mali bilgiye sahip bilirkişiden, piyasa değerleri ve ilgili kuruluşların görüşü ışığında fiyat tespitine ilişkin rapor alınmak suretiyle tüm araştırmalar yapılarak rayiç fiyat belirlenip, fatura miktarını aşmayacak şekilde belirlenen rayiç fiyattan; şayet davaya konu edilen … Stance Faz Kontrollü Modüler Diz Üstü Protezin (sol bacak için) “sağlığını kazanması ve tedavi için gerekli” olduğunun belirlenmesi halinde ise, SUT fiyatı ile aynı olduğu anlaşılan fatura fiyatından 68. maddede düzenlenen katılım payı dikkate alındıktan sonra belirlenen miktarın davacıya ödenmesine karar verilmesi” gereklerine işaret edilerek araştırma yapılmak üzere bozulmuştur.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Mahkemece Dairemizce verilen bozma kararına uyulmuş ise de, bozma gereğinin tam olarak yerine getirildiğinden bahsedilmesi mümkün değildir.
Mahkemece, dava konusu protezi kullanması uygun bulunan davacının, öncelikle ve özellikle genel sağlık sigortalılığının niteliğinin tespit edilmesi ve protezin tüm fonksiyonları çerçevesinde “sağlığını kazanması ve tedavi için gerekli” olup olmadığı; bu doğrultuda “fiyat/sağlığını kazanması ve tedavi için gereklilik” kriteri gözetilmek suretiyle fiyatı daha az olan muadil bir protezle amacın elde edilmesinin mümkün olup olmadığının tespiti amacıyla, Üniversite öğretim üyesi; ortopedist, fizik tedavi uzmanı ve biyomedikal mühendisinden oluşan bilirkişi kurulundan rapor alınarak; nihayetinde davacının “sağlığını kazanması ve tedavi için gerekli” muadil bir protez olduğunun tespiti halinde; 63. maddede yer alan açık düzenleme ile Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği’nin 22. maddesindeki, “Kurum, finansmanı sağlanan ortez, protez, tıbbî araç ve gereç, kişi kullanımına mahsus tıbbî cihaz, tıbbî sarf, iyileştirici nitelikteki tıbbî sarf malzemelerini ve bu malzemelerin temini, garanti süresi sonrası bakımı, onarılması ve yenilenmesi hizmetleri ile ödeme usul ve esasları Sağlık Bakanlığının görüşünü alarak belirlemeye yetkilidir.” hükmü gözetilerek; muadil protez fiyatının Sağlık Uygulama Tebliğinde (SUT) belirlenmiş olması halinde SUT fiyatından; muadil protez fiyatının SUT ile belirlenmemiş olması halinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yukarıda sıralanan düzenlemeler çerçevesinde fiyat belirlenmesinin sağlanması, fiyat tespitinin makul süre içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılmaması halinde ise; 03.10.2013 reçete tarihi belirtilmek suretiyle, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanlığı, Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanlığı vb. kuruluşlardan sorulup, muadil protez fiyatına ilişkin ihalelerde teklif edilen fiyat ortalaması esas alınarak rayiç fiyat belirlenmeli; ödemeye esas fiyatı bu şekilde belirlemenin mümkün olmaması halinde ise, konu hakkında teknik ve mali bilgiye sahip bilirkişiden, piyasa değerleri ve ilgili kuruluşların görüşü ışığında fiyat tespitine ilişkin rapor alınmak suretiyle tüm araştırmalar yapılarak rayiç fiyat belirlenip, fatura miktarını aşmayacak şekilde belirlenen rayiç fiyattan; şayet davaya konu edilen … Stance Faz Kontrollü Modüler Diz Üstü Protezin (sol bacak için) “sağlığını kazanması ve tedavi için gerekli” olduğunun belirlenmesi halinde ise, SUT fiyatı ile aynı olduğu anlaşılan fatura fiyatından 68. maddede düzenlenen katılım payı dikkate alındıktan sonra belirlenen miktarın davacıya ödenmesine karar verilmesi gereğinin dikkate alınmaması ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 25.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.