YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/4407
KARAR NO : 2018/8986
KARAR TARİHİ : 06.11.2018
……
Dava, ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine……..Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
…….. Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, kamu adına görevlendirilmesi nedeniyle prim borçlarından sorumlu olmadığını, devlet memuru olarak bakanlık tarafından toplantılara katılım için atandığını iddia ederek; 2015/023108 takip numaralı ödeme emrinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili, 5510 sayılı Kanunun 88’inci maddesinin yirminci fıkrası hükmü uyarınca ödeme emri gönderildiği ve herhangi bir usulsüzlük bulunmadığı savunmasıyla davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, takibe konu borç dava dışı…….. tarafından ödendiğinden davanın konusuz kaldığı anlaşılmış ise de 506 sayılı Kanun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun 106. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olup, 01.10.2008 tarihinden sonra tahakkuk eden prim borçları hakkında 5510 sayılı Kanunun 88/20. maddesi ile “Kurumun sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanunda belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dâhil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri Kuruma karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur” şeklinde düzenlenme getirildiğinden, yapılan bu düzenleme ile tüzel kişiliği haiz bir özel kuruluşta görev yapan yönetim kurulu üyelerinin primlerin ödenmesinden işveren ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları açıkça belirtildiğinden, dava dış……… sicil kayıtlarının incelenmesinde davacının yönetim kurulu üyeliğinin bulunmadığı, bu itibarla davacının dava dışı…….ile ilgili olarak Bakanlık tarafından görevlendirildiği dava dışı ……….yönetim kurulu üyesi olmadığı bu nedenle kurumca gönderilen ödeme emirlerinden sorumluluğunun bulunmadığı, dolayısıyla davacının dava açılmasına sebebiyet vermediği anlaşıldığından davanın konusuz kalması nedeniyle esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar vermiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
……… prim borçlarının yönetim kurulu üyesi olduğundan bahisle davacıdan tahsili amacıyla 6183 sayılı Kanun kapsamında başlatılan takip uyarınca gönderilen ve yedi günlük hak düşürücü süre içinde açıldığı anlaşılan ödeme emrinin iptaline ilişkin eldeki davada; dava dışı asıl borçlu tarafından yargılama aşamasında yapılan ödeme ile dava konusuz kaldığından, esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin ilk derece Mahkemesi kararı yerindedir.
Yargılama giderleri yönünden ise; Kurumun prim alacağına ilişkin olarak işveren ile birlikte müteselsilen sorumluluk koşullarının oluşması için, işveren kamu kurum ve kuruluşu ise, kamu görevlilerinin tahakkuk ve tediye ile görevli olması, tüzel kişiliğe haiz diğer işyerlerinde ise üst düzey yönetici ya da yetkilisi ve kanuni temsilci sıfatıyla işveren tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili bulunulması gerekir. Ancak, 5510 sayılı Kanunun 88’inci maddesi burada bir ayrıma giderek özellikle şirket yönetim kurulu üyelerinin, temsil ve ilzam yetkisi aranmaksızın (haklı sebepleri olmazsa) müştereken ve müteselsilen sorumlu olacaklarını ayrıca belirtmiştir.
Yapılan açıklamalara göre özel hüküm olması nedeniyle somut olayda uygulanması gereken 5510 sayılı Kanunun 88’inci maddesine göre ticaret şirketi olmayan tüzel kişi işverenlerin yönetim kurulu üyeleri yönünden sorumluluğun söz konusu olması için temsil ve ilzam yetkisinin bulunması gerekmekte olup; iptali istenen ödeme emrinin içeriğini teşkil eden 2014 yılı 3 ila 5’inci aylara ait primin borçlusu olan……………….a davacının, dava konusu tüm dönemde temsil ve ilzam yetkisinin bulunmadığı, vakıf senedi uyarınca bakanlığı temsilen atandığı belirlendiğinden; davacı lehine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesine dair ilk derece Mahkemesinin kararı usul ve yasaya uygun olup, davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı, Kurum işleminin doğru olduğunu beyan ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ:
Davanın konusunun kalmadığından bahsedebilmek için, dava açıldıktan sonra meydana gelen bir olay nedeniyle dava konusunun ortadan kalkması; eş söyleyişle tüm tarafların, davanın esası hakkında karar verilmesinde hukuki yararının kalmaması gerekir.
Eldeki davada ise, mahkemece davanın konusuz kaldığı kabul edilmiş ise de, tahsilât belgelerinde, dava konusu edilen ödeme emri bilgileri dışındaki bilgilerin ve farklı tutarların yer alması karşısında öncelikle bu çelişkinin giderilmesi ile vekâlet ücreti tayini bakımından ödemenin kim tarafından yapıldığı hususu belirlenmeli ve sonucuna göre ödemenin varlığı halinde davanın konusuz kaldığı hususu dikkate alınarak bir karar verilmelidir.
O hâlde, davalı kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ……..Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: …….. kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 06.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
……