YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/2798
KARAR NO : 2018/9847
KARAR TARİHİ : 26.11.2018

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, sigorta başlangıcının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak ilamında belirtildiği şekilde, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemece uyulan bozma ilamımızda “…Mahkemece yapılacak iş, davacıdan kendisini kimin işe aldığı, kiminle çalıştığı sorulmalı, işverenin vergi kayıt ve faaliyet durumu ilgili vergi dairesinden araştırılmalı, davalı iş yerinin uyuşmazlık konusu dönemde faaliyette olup olmadığı ve davalı iş yerinin bağlı bulunduğu sendikadan gazete çıkarıp çıkarmadığı sorulmalı (Gazeteciler Cemiyeti, Yerel Basından), dönemsel sigorta primleri bordrosuyla veya aylık prim ve hizmet belgesiyle bildirimleri yapılan sigortalılar tanık sıfatıyla dinlenilmeli yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği nazara alınmalı, davacının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu, çalışmanın varlığı ve kesintili olup olmadığı yöntemince araştırılmalı, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.…” hususları belirtilmiştir.
Davacının, dava dışı işveren… Gazetesine ait iş yerinde, 02.06.1981 tarihinde bir gün süre ile hizmet akdine tabi çalıştığının ve bu tarihin sigorta başlangıç tarihi olduğunun tespitini istediği davada, Mahkemece uyulan bozma ilamı kapsamına göre, davacıdan kendisini kimin işe aldığının, kiminle çalıştığının sorulduğu, dava dışı işverenin vergi kayıt ve faaliyet durumunun ilgili vergi dairesinden araştırıldığı, sendikadan gazete çıkarılıp çıkarılmadığı sorulması üzerine bu konuda kayıt tutulmadığının tespit edildiği, iş yeri yoklama evraklarının ilgili vergi dairesinden celp edildiği, davacının dosyaya basın iş sendikası kartı suretini sunduğu, Mithatpaşa Vergi Dairesince gönderilen cevabi yazıda; belirtilen adreste yapılan yoklamada, apartman yöneticisi Hasan Doğan ile yapılan görüşme neticesinde,… Gazetesinin,… Mah. Necatibey Cad. No: 20/20 adresinde faaliyet gösterdiği ve 5 yıl önce taşındığı aynı adresin bir yıldır boş olduğu ve… Gazetesinin Çimse-İş Sendikası bünyesinde çıkarılmış olabileceğinin belirtildiğinin bildirildiği, Basın İş Sendikasınca 06/05/1980-25/04/1982 tarihleri arasında… Gazetesinin çıkartılmadığının bildirildiği, davacı tanığı Satılmış Kara’nın anlatımı ve işe giriş bildirgesindeki sigorta başlangıç numarasının 1981 yılı serilerinden oluşuna ve dosyaya sunulan basın iş sendikası kimlik kartına göre de, davacının anılan tarihte 1 gün süre çalıştığının sabit olduğundan bahisle, davanın kabulü ile; davacının, dava dışı işveren …’ne ait iş yerinde 02.06.1981 tarihinde bir gün süre ile hizmet akdine tabi olarak çalıştığı ve bu çalışmasının 506 sayılı Yasanın 108. maddesi uyarınca sigorta hizmet başlangıç tarihi olduğunun tespitine, 03.06.1981-30.01.1982 tarihleri arasındaki tespit istemi atiye bırakıldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme sonucu elde edilen kayıtlar, davacının, dava dışı iş yerinde eylemli çalışmasını hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak şekilde, kanıtlar nitelikte değildir. Davacının sigortalılık başlangıç tarihine konu dönemde,… gazetesinin sendika tarafından çıkarılıp çıkarılmadığı hususu açıkça belirlenmeli, çıkarılmışsa hangi sendikaya ait olduğu, adı geçen sendikanın davalı dönemindeki hukuksal varlığı ve işverenlik sıfatı net olarak belirlenmelidir.
Davacının 03/10/2017 günlü, 2 nolu duruşma celsesinde belirttiği üzere; “Kendisini 02.06.1981 tarihinde, Basın İş Sendikası Başkanı olduğunu bildiğini Hüseyin Bey’in işe aldığını, anılan iş yerinde sayman olarak Alaaddin Bey, Filiz Hanım’ın olduğu…” yönündeki beyanları dikkate alınarak, davacının kendisini işe aldığını belirttiği şahıs ile diğer adı geçenlerin tanık sıfatıyla bilgi ve görgülerine başvurularak, çalışma olgusu irdelenmelidir.
Davacı tarafından, dosyaya ibraz edilen basın iş sendikası kimlik kartının suretinin mevcudiyeti, ilgili merciden sorulup belirlenmeli, yukarıda açıklanan hususlar doğrultusunda, hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı araştırılmak suretiyle, toplanan kanıtlar değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu istemin aynen hüküm altına alınması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 26.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.