YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/1507
KARAR NO : 2018/10560
KARAR TARİHİ : 12.12.2018

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, rücuan alacak istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, iş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanan gelir ve cenaze gideri nedeniyle, uğranılan Kurum zararının 506 sayılı Yasa’nın 26. maddesi uyarınca, tahsili istemine ilişkindir.
506 sayılı Yasanın 26. maddesinde “İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya işçilerin sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi veyahut suç sayılabilir bir hareketi sonucu olmuşsa, Kurumca sigortalıya veya haksahibi kimselerine yapılan veya ileride yapılması gerekli bulunan her türlü giderlerin tutarları ile gelir bağlanırsa bu gelirlerinin 22 nci maddede belirtilen tarifeye göre hesaplanacak sermaye değerleri toplamı (…) Kurumca işverene ödettirilir.” hükmü düzenlenmiştir.
İnceleme konusu davada;19.04.2002 tarihinde meydana gelen iş kazası nedeniyle vefat eden sigortalının hak sahiplerine ödenen gelirin tahsilinin talep edildiği, Dairemizin 29.04.2014 tarihli bozma ilamından sonra alınan kusur raporunda işveren Tasfiye Halinde … Sosyal Hizmetler Eğitim ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. %30, davalı … %70 oranında kusurlu bulunduğu, davacı Kurum tarafından Tasfiye Halinde … Sosyal Hizmetler Eğitim ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti’nin davaya dahil edilmesinin talep edildiği ve mahkemece davaya dahili davalı olarak kabulüne karar verildiği ve kusur raporu esas alınarak davalıların sorumluluğu yönünde hüküm kurulduğu, hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edildiği anlaşılmaktadır.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Taraflar ve Davaya Katılan Üçüncü Kişiler başlıklı dördüncü bölümünde dava arkadaşlığı, davanını ihbarı ve davaya müdahale ili ilgili maddeler yer almaktadır.
İhtiyari dava arkadaşlığı ile ilgili HMK 57. maddede ” (1) Birden çok kişi, aşağıdaki hâllerde birlikte dava açabilecekleri gibi aleyhlerine de birlikte dava açılabilir:
a) Davacılar veya davalılar arasında dava konusu olan hak veya borcun, elbirliği ile mülkiyet dışındaki bir sebeple ortak olması.
b) Ortak bir işlemle hepsinin yararına bir hak doğmuş olması veya kendilerinin bu şekilde yükümlülük altına girmeleri.
c) Davaların temelini oluşturan vakıaların ve hukuki sebeplerin aynı veya birbirine benzer olması, ” hükmü ile 58. maddede ” İhtiyari dava arkadaşlığında, davalar birbirinden bağımsızdır. Dava arkadaşlarından her biri, diğerinden bağımsız olarak hareket eder.” düzenlemeleri getirilmiştir.
HMK 59 ve 60. maddelerde ise hangi hallerde mecburi dava arkadaşlığının söz konusu olacağı belirtilmektedir. Bu durumda maddi hukuka göre bir hakkın birden fazla kişi tarafından birlikte kullanılması veya birden fazla kimseye karşı birlikte ileri sürülmesi ve tamamı hakkında tek hüküm verilmesi halinde mecburi dava arkadaşlığının söz konusu olduğu, mecburi dava arkadaşlığında ancak birlikte dava açılabileceği veya aleyhlerine de birlikte dava açılabileceği görülmektedir.
Davalılar arasında (pasif) mecburi dava arkadaşlığı var ise, davacı bütün davalılara karşı birlikte dava açmak zorundadır. Dava, bütün dava arkadaşlarına karşı değilde, bunlardan birine veya birkaçına karşı açılmış ise, bu halde davalı durumundaki kişinin ya da kişilerin, bu davada yalnız başına taraf sıfatı (pasif husumet ehliyeti) yoktur; davalı sıfatı mecburi dava arkadaşlarının tümüne aittir. Ancak bu halde dava sıfat yokluğundan reddedilmez. Mahkemenin, davayı diğer mecburi dava arkadaşlarına da teşmil etmesi için davacıya süre vermesi, davacı bu süre içinde davayı diğer mecburi dava arkadaşlarına teşmil ederse davaya devam etmesi gerekir. Davacı kendisine verilen kesin süre içinde davasını diğer mecburi dava arkadaşlarına da teşmil etmez ise o zaman dava sıfat yokluğundan reddedilir.
Diğer yandan HMK 61-70 maddeleri arasında davanın ihbarı ve davaya müdahalenin usulü ve şartları yer almakta olup, taraflardan biri davayı kaybettiği taktirde üçüncü kişiye veya üçüncü kişinin kendisine rücu edeceğini düşünüyorsa tahkikat sonuçlanıncaya kadar davayı üçüncü kişiye ihbar edebilir. Davayı ihbarın usul hukuku bakımından amacı, dava kendisine ihbar edilen üçüncü kişinin, davaya katılarak davayı ihbar eden tarafa yardım etmesinin sağlanmasıdır. İhbar olunan kişinin H.M.K.’nın 63. maddesine göre ancak davayı kazanmasında hukuki yararı olan taraf yanında davaya katılma imkanı bulunmaktadır. Kendisine dava ihbar edilen üçüncü kişi davada taraf olma sıfatını kazanmaz. İhbar olunan gerçek veya tüzel kişi, derdest bir davada en fazla olarak müdahil sıfatı alabilecek kişidir ve bu nedenle de ihbar olunanın hakkında karar verilemez. Islah ile de taraf değişikliği mümkün değildir.
Davada söz konusu olan, bir veya birkaç dava arkadaşına karşı açılan davanın, diğer dava arkadaşlarına da teşmil edilip edilemeyeceğidir. Mecburi dava arkadaşlığı dışındaki diğer hallerde dava arkadaşlığı ihtiyaridir. Davacı, bu kişilere karşı ihtiyari dava arkadaşı olarak (müteselsil borçlulara) birlikte dava açabileceği gibi yalnız birine veya bir kaçına da dava açabilir.
506 sayılı Kanun’un 26. maddesinde, iş kazasının meydana gelmesinde kusuru bulunan işveren ve üçüncü kişiler arasında müteselsil sorumluluk ve ihtiyari dava arkadaşlığı bulunmaktadır.
Somut davada; 28.07.2011 tarihinde gerçekleşen iş kazasında işveren Tasfiye Halinde … Sosyal Hizmetler Eğitim ve Org.Hiz.San.Tic.Ltd.Şti. ve … kusurlu bulunmuş olup, olayda kusurlu bulunan kişiler arasında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunmaktadır. Zira hepsi de aynı kaza olayından dolayı kusurlu ve Kuruma karşı sorumludurlar. Bu durum sorumlulara karşı birlikte dava açılabileceği gibi hepsine ayrı ayrı da dava açılabilir. Davacı Kurum tarafından sadece … Belediyesine karşı rücuan alacak davası açılmış olduğundan kusurlu olan ihtiyari dava arkadaşları hakkında ek dava açılması ve işbu dava ile birleştirilerek yargılamaya devam edilmesi gerekirken usule aykırı olarak işveren şirketin daha sonra davaya dahil edilmesi mümkün değildir.
Netice olarak; taraf sıfatı kamu düzenine ilişkin olup, usulüne uygun olarak işveren Tasfiye Halinde … Sosyal Hizmetler Eğitim ve Org. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. hakkında açılmış bir dava olmadığı halde talep üzerine ilgili tüzelkişiliğin davaya “dahili davalı” olarak dahil edilerek hakkında yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, sair hususlar incelenmeksizin hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, 12.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.